Nét đẹp bản vùng cao Ý Tý

Dân bản mổ lợn, làm nhiều món ăn trong không khí náo nức, đoàn kết thân tình với nhiều lời chúc tốt đẹp. Mâm cúng rất giản đơn không cầu kỳ, do bàn tay của người dân trong bản tự chế biến. Cùng với nghi lễ cúng, dâng vật hiến tế, để cầu mong thần rừng phù hộ, bảo vệ bà con dân bản một năm nhiều sức khỏe, hạnh phúc và may mắn. Trong ngày Tết “Gạ ma o”, các bài hát, điệu múa dân gian mang đậm bản sắc dân tộc Hà Nhì cũng được tổ chức, nhắc nhau cùng gìn giữ bảo tồn những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Nhớ lại nhiều năm trước đây, đời  sống vật chất tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Ý Tý còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ đói nghèo còn cao; nhiều phong tục tập quán lạc hậu vẫn còn tồn tại trong đời sống tinh thần của đồng bào. Cũng do cuộc sống khó khăn, nhiều lễ hội truyền thống đứng trước nguy cơ mai một.

 Ông Ly Giờ Có, Bí thư Đảng ủy xã Ý Tý cho biết: Trước yêu cầu bức thiết về phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng nông thôn mới, bên cạnh việc tuyên truyền vận động nhân dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại vào canh tác, Đảng bộ, chính quyền nhân dân các dân tộc Ý Tý đã chú trọng đến công tác xây dựng bản làng văn hóa, khu dân cư tiên tiến. Không có tệ nạn xã hội, không sinh con thứ 3, không tảo hôn và thách cưới cao. Việc tang ma cũng được thực hiện đảm bảo thuần phong mỹ tục.

Bản Hà Nhì ở Ý Tý - Lào Cai

Là người uy tín trong cộng đồng, đóng góp không nhỏ trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Hà Nhì, ông Chu Che Xá, Trưởng thôn Lao Chải 1, xã Ý Tý đã tham mưu với chính quyền địa phương, phối hợp với các đoàn thể, cán bộ công chức xã, tuyên truyền vận động bà con nhân dân các dân tộc trên địa bàn thôn, xã thực hiện tốt chính sách phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Nơi đây đã từng bước xóa bỏ, đẩy lùi các hủ tục, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, nhất là nét đẹp truyền thống văn hóa dân tộc Hà Nhì. Qua đó, góp phần xây dựng làng bản “xanh - sạch - đẹp”, không có tệ nạn xã hội. Thôn Lao Chải năm nào cũng tổ chức thành công Tết tháng Hai và “lễ hội Khu già già” tại bản...

Các cô gái dân tộc Hà Nhì

Tổ chức dịp tháng Sáu âm lịch, lễ hội Khu già già có ý nghĩa đặc biệt với người Hà Nhì với mong muốn “cầu mùa”, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Tại lễ hội, mọi người được tham gia các  trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ... 

Một nghi lễ truyền thống vẫn còn gìn giữ từ lâu đời đó là việc mổ trâu để cúng thần rừng. Ngoài phần cúng lễ chung ở đầu thôn, nơi có rừng cấm, thịt trâu chia đều cho tất cả các gia đình, các hộ mang về cúng tại gia đình. Lễ hội Khu già già được ghi tên trong danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của tỉnh Lào Cai.

Những năm qua, đồng bào Hà Nhì ở Ý Tý đã gìn giữ, tổ chức được nhiều lễ hội truyền thống, làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần. Đến Ý Tý, bạn được ngắm rừng già nguyên sinh, ruộng bậc thang kỳ vỹ ẩn hiện trong mây, nếp nhà trình tường đất độc đáo; và được khám phá nét độc đáo trong kho tàng di sản văn hóa của đồng bào.