Theo kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở vừa được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) công bố, trong quá trình đàm phán, Sở TN&MT Hà Nội đã tham mưu cho UBND thành phố Hà Nội chấp thuận ký hợp đồng BT bỏ qua nội dung: “Trước khi bàn giao cho UBND thành phố Hà Nội, nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm mọi chi phí để vận hành nhà máy trong 5 năm sau” đã được thành phố quy định tại Điều 2, Quyết định 300/QĐ-UBND ngày 28/7/2008, dẫn đến thành phố phải bỏ chi phí vận hành từ ngày 1/12/2013 đến ngày 12/11/2016 với số tiền 275,5 tỷ đồng.
Sở TN&MT và Cty TNHH Gemuda Land Việt Nam chậm lập hồ sơ quyết toán Hợp đồng BT 15 tháng, dẫn đến chậm thu hồi khoản tiền hơn 22,1 triệu USD về ngân sách nhà nước (NSNN), do thành phố Hà Nội đã giao đất đối ứng cho Gemuda Land Việt Nam nhiều hơn giá trị đầu tư.
Sở KH&ĐT thẩm định tổng mức đầu tư được lập và phê duyệt chưa đảm bảo theo quy định làm tăng vốn cho dự án. Làm tăng thêm 15% khối lượng công tác khác 18,4 triệu USD; lợi nhuận định mức tăng hơn 785 nghìn USD; sai khối lượng, đơn giá 12,7 triệu USD; giá thiết bị tăng 26,4 triệu USD… so với dự toán được duyệt, tổng mức đầu tư tăng 81,6 triệu USD. Tổng mức đầu tư được thẩm định có cả hạng mục nạo vét 5 hồ Yên Sở, mặc dù hạng mục này không được ghi trong quyết định phê duyệt dự án, trong khi hạng mục nạo vét đã được hoàn thành năm 2008.
Đối với Sở Xây dựng, trong quá trình kiểm tra, dự toán kiểm tra tính cả hạng mục nạo vét 5 hồ Yên Sở giá hơn 8,9 triệu USD khi chưa có đủ cơ sở, trong khi hạng mục trên không có trong quyết định phê duyệt dự án.
Trong quá trình kiểm tra dự toán, Sở Xây dựng đã phát hiện nhiều vấn đề bất cập nhưng vẫn còn sót về khối lượng, đơn giá và KTNN đã phát hiện phải giảm trừ hơn 8,7 triệu USD.
Sở KH&CN chưa thực hiện hết trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc triển khai dự án, dẫn đến việc nhà đầu tư tự thay đổi thiết bị đã được quy định rõ tại Hợp đồng BT, sau đó chủ đầu tư mới báo và yêu cầu Sở thẩm định.
Yêu cầu kiểm điểm, xử lý trách nhiệm nhiều đơn vị
Căn cứ kết quả kiểm toán, KTNN đề nghị UBND thành phố Hà Nội yêu cầu Tập đoàn Gemuda Berhand - Cty TNHH Gemuda Land Việt Nam nộp trả NSNN số tiền chênh lệnh giữa quyết toán hợp đồng BT với số tiền sử dụng đất phải nộp của khu đất C2 là hơn 22,1 triệu USD.
Sở TN&MT và các đơn vị liên quan giảm thanh toán giá trị hợp đồng BT đối với dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở với số tiền sử dụng đất phải nộp của khu đất C2 là hơn 39,8 triệu USD. Như vậy, tổng số tiền phải thu hồi về cho NSNN và giảm thanh toán giá trị hợp đồng BT dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở là 61.961.524 USD, tương ứng trên 1.350 tỷ đồng.
Bên cạnh việc đề nghị thu hồi về cho NSNN và giảm thanh toán giá trị hợp đồng BT dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở, KTNN cũng đề nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân dẫn đến những sai sót.
Đề nghị kiểm tra, xác minh làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật việc Sở TN&MT tham mưu cho UBND thành phố Hà Nội chấp thuận ký hợp đồng BT bỏ qua nội dung: “Trước khi bàn giao cho UBND thành phố Hà Nội, nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm mọi chi phí để vận hành nhà máy trong 5 năm sau” đã được thành phố quy định tại Điều 2, Quyết định 300/QĐ-UBND ngày 28/7/2008, dẫn đến thành phố phải tự bỏ chi phí vận hành từ ngày 1/12/2013 đến ngày 12/11/2016 với số tiền 275,5 tỷ đồng.
Xác minh làm rõ hạng mục nạo vét 5 hồ chứa Yên Sở (nhà đầu tư đang đề nghị quyết toán hơn 8,9 triệu USD), do 5 hồ trên không được ghi trong Quyết định 1263/QĐ-UBND ngày 19/3/2010 của UBND thành phố Hà Nội.
Ngoài ra, theo Báo cáo tác động môi trường được Bộ TN&MT phê duyệt tại Quyết định số 1248/QĐ-BTNMT ngày 16/6/2008, thì 5 hồ trên thuộc dự án Công viên Yên Sở (là dự án nhà đầu tư phải bỏ ra 100% vốn để đầu tư, kinh doanh). Nhưng 5 hồ trên vẫn được cơ quan thẩm định tổng mức đầu tư, thẩm định dự toán, tiến hành ký hợp đồng BT đưa vào dự án được NSNN đối ứng bằng các khu đất C1, C2.
