Sẽ linh hoạt khi đưa ra mức hình phạt với trẻ em phạm tội

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình
TPO - Ngày 24/5, Quốc hội đã thảo luận dự án Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi). Do còn có ý kiến khác nhau về quy định chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, UBTVQH xin ý kiến Quốc hội về 2 phương án:           

Phương án 1: Giữ như quy định của BLHS năm 2015, theo đó đối với 03 tội: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169) thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về cả tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng.

Phương án 2: Giữ như dự thảo Luật do Chính phủ trình, theo đó người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng đối với 03 tội danh nêu trên.

Về việc này, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đã đề cập đến góc độ khác ngoài hai phương án này. Theo ông Bình, chính sách hình sự đối với trẻ vị thành niên: một là đưa ra những nguyên tắc xử lý, hai là quy định về độ  tuổi. Tuy nhiên quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì không nhiều mà chính sách chủ yếu ở những nguyên tắc xử lý.

“Chúng ta tập trung quá nhiều về độ tuổi là chưa hợp lý lắm. Đối với độ tuổi trẻ em nhiều nước loại trừ trách nhiệm hình sự đối với tội vô ý, còn tội cố ý quy định nhưng chính sách hình sự của họ nằm ở nguyên tắc xử phạt. Nội dung này nằm ở Điều 91 của BLHS 2015”, ông Bình cho hay.

Chánh án viện dẫn, ở Pháp có các nguyên tắc và chính sách hình sự đối với trẻ em mà chúng ta cần tham khảo. Đó là, việc xử lý trẻ em tăng biện pháp giáo dục và hạn chế các biện pháp cưỡng chế và giam giữ.

Nguyên tắc thứ 2 là những vụ án liên quan đến trẻ em phải xử kín. Thứ 3 là không có quy định độ tuổi 14-16, 16-18 như chúng ta. Độ tuổi các trẻ vị thành niên do HĐXX căn cứ trên cơ sở nhận thức của các cháu đối với việc phạm tội đó và áp dụng cá biệt đối với từng trường hợp cụ thể chứ không quy định khung hình phạt.

Có trường hợp 14, 15 tuổi có khi nhận thức về hành vi phạm tội có khi còn già dặn hơn trẻ 17 tuổi. Trên thực tế, nhiều trường hơp dù ít tuổi hơn nhưng tái phạm nhiều lần, tham gia băng đảng… Tùy trường hợp cụ thể, HĐXX sẽ căn cứ vào thực tế hành vi phạm tội để đưa ra mức hình phạt. 

Thứ 4 trong trường hợp phải áp dụng hình phạt tù thì việc áp dụng hình phạt chỉ bằng  1/2 khung hình phạt tương ứng, tránh sự tùy tiện khi áp dụng pháp luật. Nếu chúng ta mạnh dạn hơn có thể áp dụng 1/4 hay 1/8 chẳng hạn. Như vậy vừa thể hiện chính sách hình sự đối với trẻ em, vừa tránh áp dụng tùy tiện pháp luật.

Chánh án cũng cho rằng, nhiều trường hợp, đưa ra tòa để cảnh cáo, giáo dục trẻ chứ không nhất thiết phải áp dụng hình phạt tù. Cho nên việc liệt kê bao nhiêu tội để quy định trong BLHS cũng sẽ không đầy đủ.

“Vậy nên chính sách hình sự tập trung chủ yếu ở chương 12 và đặc biệt ở Điều 91, nên liệt kê ra đây bao nhiêu tội cũng không đủ. Nên đề nghị chỉ loại trừ ở lỗi cố ý hay vô ý, lỗi kèm theo hậu quả nghiêm trọng hay không nghiêm trọng, tùy trường hợp cụ thể”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình nêu.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.