 |
| Bà con thôn Trại Xanh gặp gỡ các nhà báo |
Nơi đây tập trung tới 4 nhà máy xi măng lò đứng cổ lỗ sĩ.
Cả tỉnh Hải Dương có 9 nhà máy xi măng lò đứng xây dựng từ những năm 70 theo công nghệ Trung Quốc thì 6 quây quần ở Kinh Môn. Thôn Trại Xanh bị bao vây bởi 4 nhà máy trong vòng chưa đến 1 km.
Khói bụi bốc ra cuồn cuộn từ lò nung cộng với những vụ nổ núi lấy đá, những chuyến xe tải chở đất đá, xi măng rầm rập 20 năm nay biến vùng đất ven sông Kinh Thầy thành trung tâm ô nhiễm.
Đi đò ngang con sông Kinh Thầy vào thôn Trại Xanh cuối tuần trước, chúng tôi thấy phía trước bụi giăng mờ trắng như sương. Ngửi lâu thứ “sương” này thấy khen khét, tức ngực, cảm giác bức bối như bị nhốt vào phòng kín. Bốn nhà máy sừng sững án ngữ con đường dẫn vào thôn. Đằng sau lớp bụi mờ là những quả núi nham nhở cóc gặm.
“ở đây trồng nhiều vải, nhãn nhưng không thể đậu quả” - Ông Nguyễn Văn Dự, người mấy năm nay thay mặt bà con thảo đơn kêu cứu gửi khắp nơi trỏ tay ra hàng cây lá trắng bụi.
Nhà ông Dự cách nhà máy xi măng 300m. Đúng hướng gió, bụi khói tốc thẳng vào nhà. Mâm cơm vừa dọn ra, cơm đã thấy lạo xạo toàn bụi. Gia đình ông Dự ngày đóng kín cửa, đêm ngủ đeo khẩu trang. Trăm hộ khác trong thôn, nhà nào cũng thế.
Hàng chục ca ung thư
Trạm phó Trạm y tế xã Duy Tân, ông Lê Phương Dong, vừa thổi bụi bám trên bàn uống nước vừa cho biết, xã có rất nhiều người mắc bệnh đường hô hấp. Riêng thôn Trại Xanh gần như 100%.
Nhẹ thì rát cổ, ho húng hắng. Nặng hơn viêm phổi, viêm phế quản. Nặng nữa là ung thư. Các bệnh chủ yếu là viêm họng, viêm phế quản, đau mắt đỏ. Trẻ ho nhiều sinh biếng ăn, chậm lớn.
Nguyễn Thùy Dương - Y tá của Trạm - than phiền về nước da tái của con gái thôn Trại Xanh. Chị kể: “Nhà em vừa mất hai người thân do ung thư. Bác ruột em được Viện K khẳng định ung thư phổi”.
Nhà trẻ thôn Trại Xanh đang giờ ra chơi. Hơn 40 đứa trẻ gầy ốm. Cô giáo Phạm Thị Mượt lần lượt kéo từng đứa vào giới thiệu. Bé này mới tiêm thuốc hôm qua, mũi chảy ròng ròng quanh năm. Bé kia ho sù sụ cả tháng không khỏi. Dăm bữa nửa tháng lại nghỉ học, cô trò thường xuyên đóng cửa, bật điện học bài để tránh bụi.
Cô giáo Mượt cũng vừa ốm cách đây vài tuần. Vợ chồng cô gom tiền ra Viện K ở Hà Nội xét nghiệm. Kết quả, cả hai vợ chồng đều bị ung thư vòm họng.
Trên đường trở ra từ nhà trẻ, chúng tôi gặp một đám tang. Người làng cho biết đó là đám ông Đinh Văn Nhạt, ung thư vòm họng, ho ra máu, Viện K trả về.
Chúng tôi quay về nhà ông Nguyễn Văn Dự cũng là lúc bà con trong thôn kéo tới chật sân. Trên tay nhiều người là những bộ hồ sơ bệnh án, phim chụp X quang của Viện K và Bệnh viện tỉnh Hải Dương.
Chị Trương Thị én gầy teo tóp, mắt thâm quầng, da tái, vừa lên Viện K xác định ung thư vòm họng. Nhà nông mà tháng nào chị cũng mất vài trăm nghìn đồng đưa con ra trạm xá tiêm kháng sinh do viêm phổi.
Gần 30 người trong thôn chết vì ung thư, chủ yếu là phổi và vòm họng từ chục năm nay. Ngoài ra, còn nhiều người không có tiền hoặc không dám ra Viện K xét nghiệm.
Đòi quyền sống
“Những nhà máy xi măng này tạo công ăn việc làm cho con em chúng tôi, không lý do gì chúng tôi phản đối nếu mạng sống của cả thôn chúng tôi, con cháu chúng tôi không bị đe dọa như thế này” - Ông Nguyễn Văn Phịch nói.
Vừa qua, cả bốn nhà máy đều buộc phải lắp hệ thống lọc bụi, mỗi hệ thống giá 4 tỷ đồng. “Nếu kết quả kiểm định tốt, bốn nhà máy này mới được hoạt động” - Ông Nguyễn Hoài Khanh, Trưởng phòng Quản lý Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương) khẳng định.
Cũng theo ông Khanh, 5 nhà máy xi măng nữa của Hải Dương cũng đang tìm kiếm công nghệ thích hợp để cải tiến, hạn chế ô nhiễm.
“Chúng tôi không tin vào chính quyền địa phương và hứa hẹn của các nhà máy - Một trong số những nông dân gặp chúng tôi hôm 10/5 nói - Đoàn kiểm tra về thế nào cũng ít bụi. Nhưng mới đêm qua, bụi lại nhả mù mịt”.
Dân thôn Trại Xanh thuộc lòng danh sách đang dài thêm những người chết vì ung thư, nghi do ung thư. Nhưng bao giờ hết bụi, họ không biết.
