Uẩn khúc quanh vụ cháy nhà Lang cổ

Hiện trạng còn lại của nhà Lang trong khuôn viên Bảo tàng không gian văn hóa Mường (ảnh chụp trưa ngày 24/3)
Hiện trạng còn lại của nhà Lang trong khuôn viên Bảo tàng không gian văn hóa Mường (ảnh chụp trưa ngày 24/3)
TP - Vụ cháy nhà Lang cổ cuối cùng của người Mường ở tỉnh Hòa Bình đang lâm vào ngõ cụt khi chưa xác định ai là thủ phạm gây cháy.

Những mâu thuẫn trong lời khai của các bên khiến vụ cháy ngày càng hàm chứa nhiều uẩn khúc. Trong khi đó, tỉnh Hòa Bình khẳng định sẽ hỗ trợ tối đa cho Bảo tàng không gian văn hóa Mường - nơi đặt nhà Lang cổ này.

Chưa xác định thủ phạm gây cháy

Khoảng 15 giờ 30 ngày 24/10/2013, nhóm 4 người gồm ông Vũ Hồng Ký, trú tại khu 5, thị trấn Cao Phong, là cán bộ quân đội nghỉ hưu; Trần Quang Hòa, trú xã Sủ Ngòi, TP Hòa Bình, là phó giám đốc một Cty Nông sản thực phẩm; bà Lê Thị Nhài, trú tại khu 2, thị trấn Kỳ Sơn, huyện Kỳ Sơn, là cán bộ Ngân hàng NN- PTNT huyện Cao Phong; Phạm Thị Ngọc, trú tại phường Đồng Tiến, TP Hoà Bình, đến nhà Lang trong khuôn viên Bảo tàng không gian văn hóa Mường (tổ 12 phường Thái Bình, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình) đặt cơm nhân sinh nhật chị Nhài. Anh Bùi Văn Cường - nhân viên Bảo tàng - cho biết, khi anh mang đồ ăn lên nhà Lang thì thấy hai người phụ nữ ngồi cạnh bếp. 

Khoảng năm, bảy phút sau, một phụ nữ chạy xuống kêu: Cháy. Cường cùng nhân viên Bùi Văn Thọ chạy lên, thấy lửa đã bén từ bếp cháy lên gác bếp, bén qua chiếc võng treo áp mái nhà Lang... Lúc đó khoảng 18 giờ 45 phút. 

Vụ cháy nhà Lang cổ tại Bảo tàng Không gian văn hóa Mường thiêu rụi toàn bộ nhà Lang với một bộ khung gỗ có tuổi thọ hơn 100 năm và 213 hiện vật gồm cồng chiêng, súng săn, nồi đồng, hiện vật sành sứ...

Chỉ vài ngày sau, Phó giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình trả lời báo chí rằng đã xác định danh tính và triệu tập được 4 nghi can. Bốn người này đều là công chức, cán bộ của tỉnh Hòa Bình, tuổi từ 33 - 55. Công an TP Hòa Bình ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 180 ngày 1/11/2013, để tiến hành điều tra.

Sự việc tưởng chừng nhanh chóng rõ ràng nhưng không hiểu sao, sau hơn ba tháng, lại đi vào ngõ cụt.

Trong cuộc làm việc với PV Tiền Phong chiều 24/3, Thượng tá Phạm Văn Tiện - phó trưởng Công an TP Hòa Bình cho biết: Hai chiếc ô tô của nhóm bốn người đỗ cách nhà Lang khoảng 7,5m. Khi cháy, anh Hòa hô cả nhóm xuống di chuyển hai ô tô ra xa đám cháy. Hai chiếc xe từ sảnh đỗ trên đường đi xuống thì gặp lễ tân. 

Thượng tá Phạm Văn Tiện nói, nhóm 4 cán bộ của tỉnh Hòa Bình chỉ di chuyển ô tô ra xa đám cháy chứ không phải bỏ chạy

“Tôi không thấy chiếc xe nào ở bãi đỗ trên và bãi đỗ dưới, cũng không thấy ai khác ngoài các nhân viên Bảo tàng đang dập lửa”.

Ông Trần Duy Từ - tổ trưởng tổ dân phố 12 phường Thái Bình, TP Hòa Bình

Lễ tân chặn lại, nói: “Các anh chị không được chạy”. Xe anh Ký dừng lại, chị Ngọc trông xe, anh Hòa và anh Ký chạy ngược lại cứu cháy cùng các nhân viên Bảo tàng.

Chị Nhài lái chiếc xe còn lại mang BKS 28A - 00023 đi báo cháy. Công an đã kiểm tra trong điện thoại của chị Nhài có cuộc gọi cho 114. Chị Nhài khai đã gọi nhưng không liên lạc được.

Chị Nhài đi đến ngã ba thì bị Cảnh sát 113 chặn lại theo yêu cầu từ chị Đinh Thị Phú – nhân viên bảo tàng, cũng là người đã chặn chiếc xe này nhưng bất thành.

Cũng theo công an TP Hòa Bình, khi nhóm bốn cán bộ bước vào nhà Lang, bếp ở đây đã được nổi lửa, độ cao ngọn lửa khoảng 0,2m. Từ đó đến thời điểm xảy ra cháy khoảng 5- 7 phút với độ cao ngọn lửa khoảng 1,1 - 1,2m.

“Một người có thể nhóm lửa nhanh như vậy không? Đây là điều khó xảy ra” - thượng tá Tiện nói và cho biết thêm không có dấu hiệu cho thấy nhóm người trên đã sử dụng xăng và bật lửa ga tại bếp lửa, cũng không có bằng chứng là họ đã nghịch bếp lửa.

Như vậy, theo Công an TP Hòa Bình, chưa đủ căn cứ xác định ai là người thực hiện hành vi gây cháy. Vụ án cũng đã được gia hạn điều tra thêm 3 tháng.

Nhân chứng nói: Bỏ chạy và không dập lửa

Ông Trần Duy Từ - tổ trưởng tổ dân phố 12 phường Thái Bình, TP Hòa Bình, nơi Bảo tàng không gian văn hóa Mường tọa lạc, khẳng định: Nghe tin cháy, tôi đến ngay sau 5 phút. Tôi không thấy chiếc xe nào ở bãi đỗ trên và bãi đỗ dưới, cũng không thấy ai khác ngoài các nhân viên Bảo tàng đang dập lửa.

Nhân viên Đinh Thị Phú cũng nói: Cả hai chiếc ô tô màu đen của nhóm người ấy đều bỏ chạy. Không có người nào và xe nào ở lại. Tôi đã đứng dang tay chặn được xe 28A – 00023, nhưng chiếc xe rú ga mỗi lúc một to, bật đèn chiếu thẳng vào mặt tôi, nên chỉ được một lúc tôi phải tránh sang bên để họ đi.

Họa sỹ Vũ Đức Hiếu - Giám đốc Bảo tàng không gian văn hóa Mường - khẳng định, bếp lửa không hoạt động trước khi nhóm người này bước vào nhà Lang, và cho rằng các nhân viên của Bảo tàng đã rất thống nhất trong lời khai được công an TP Hòa Bình lập biên bản từ thời điểm vụ cháy và cả những kiến nghị hiện tại. 

“Không hiểu sao, nhận định của lực lượng điều tra lại trái ngược hẳn với các nhân chứng ở Bảo tàng” - ông Hiếu nói- “Là một bảo tàng tư nhân, chúng tôi tự bỏ kinh phí ra xây dựng và tổ chức hoạt động vì nhiệt tâm với văn hóa cổ. Chúng tôi phải hoạt động trầy trật trong những điều kiện vô cùng khó khăn. Sau khi nhận được thông tin gia hạn thời gian điều tra vụ án đốt cháy nhà Lang, chúng tôi rất thất vọng, và đành kiên tâm chờ đợi sự công minh của pháp luật”.

Tỉnh sẽ hỗ trợ!

Hiện, Công an TP Hòa Bình chưa xác định được hậu quả thiệt hại do vụ cháy gây ra, nên cũng chưa xác định được tính chất và mức độ của vụ án.

Uẩn khúc quanh vụ cháy nhà Lang cổ ảnh 1

Thượng tá Phạm Văn Tiện nói, nhóm 4 cán bộ của tỉnh Hòa Bình chỉ di chuyển ô tô ra xa đám cháy chứ không phải bỏ chạy

Làm việc với PV Tiền Phong, ông Bùi Ngọc Lâm - Giám đốc Sở VH, TT&DL Hòa Bình khẳng định: Khi hết thời hiệu điều tra (đầu tháng 5/2014), Sở sẽ đề xuất tỉnh hỗ trợ cho Bảo tàng không gian văn hóa Mường, ít nhất là hỗ trợ chi phí mua nhà Lang và một phần kinh phí sưu tầm, bảo tồn. 

“Một người bình thường bị cháy nhà, hoặc một tiểu thương bị cháy gian hàng ở chợ cũng được địa phương hỗ trợ, huống hồ một địa chỉ văn hóa làm đẹp cho thành phố, và nâng cao hiểu biết của người dân, du khách về dân tộc Mường” - ông Lâm nói.

Ông Trần Đăng Ninh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình - cho biết, về mặt chủ trương, ông ủng hộ đề xuất hỗ trợ đối với Bảo tàng không gian văn hóa Mường.

Theo luật sư Trương Anh Tú (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), hoàn toàn đủ cơ sở để kết luận 4 đối tượng trên là thủ phạm gây ra vụ cháy vì: Khi 4 người này ra khỏi nhà Lang thì nhà Lang đã cháy lớn; nguồn lửa dẫn tới cháy nhà Lang xuất phát từ bếp Mường do 4 người khách nhóm lửa. “Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy” (Điều 240) đã hoàn thành kể từ khi đám cháy xảy ra.

Những lời trình bày của các đối tượng gây ra vụ cháy và các nhân viên của bảo tàng đã có sự mâu thuẫn, vì vậy, phải thực hiện nghiệp vụ đối chất để làm rõ tình tiết.

“Với tư cách là người được Bảo tàng không gian văn hóa Mường nhờ tham gia trợ giúp pháp lý, tôi hết sức ngỡ ngàng với những thông tin trong báo cáo của Công an TP Hòa Bình” - ông Tú nói.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.