Chiều 28/11, trước khi bế mạc kỳ họp thứ tám, đa số đại biểu Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn. Theo đó, vẫn giữ 3 mức tín nhiệm và giãn thời gian lấy phiếu từ hàng năm sang một lần/nhiệm kỳ.
Về thời hạn và thời điểm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm một lần vào năm thứ ba của nhiệm kỳ Quốc hội hoặc Hội đồng nhân dân, ngoài việc khắc phục những hạn chế của cơ chế lấy phiếu tín nhiệm hằng năm theo quy định hiện hành, còn có thuận lợi là sẽ kết nối kết quả lấy phiếu tín nhiệm với việc xem xét, đánh giá cán bộ giữa nhiệm kỳ của các tổ chức Đảng, làm cơ sở cho việc quy hoạch, chuẩn bị nhân sự cho khóa tiếp theo.
Quy định Quốc hội, Hội đồng nhân dân lấy phiếu tín nhiệm một lần/nhiệm kỳ sẽ tạo sự đồng bộ với quy định về thời hạn và thời điểm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm trong cả hệ thống chính trị theo tinh thần kết luận tại Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ 9 (khóa XI).
Trong thảo luận, cũng có ý kiến đề nghị bổ sung quy định người được lấy phiếu tín nhiệm phải kê khai tài sản, thu nhập; đồng thời, cân nhắc việc quy định về thời gian xác minh, làm rõ những vấn đề liên quan người được lấy phiếu tín nhiệm.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung nội dung kê khai tài sản, thu nhập cá nhân vào khoản 3 Điều 6 của Nghị quyết.
Về mức độ tín nhiệm, có ý kiến tán thành quy định về 3 mức độ tín nhiệm như trong dự thảo Nghị quyết. Một số ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm là: “tín nhiệm” và “không tín nhiệm”. Có ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm là “tín nhiệm” và “không tín nhiệm” nhưng trong “tín nhiệm” thì có 2 mức là “tín nhiệm” và “tín nhiệm cao”.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hộ, quy định 3 mức độ tín nhiệm nhằm phân biệt rõ tính chất khác nhau giữa việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm nhằm xác định hệ quả của hoạt động này, xem đây là bước chuẩn bị trong quy trình bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn; theo quy định thì việc bỏ phiếu tín nhiệm có 2 mức tín nhiệm và không tín nhiệm và cũng không quy định số lần bỏ phiếu trong một nhiệm kỳ.
Qua hai lần lấy phiếu tín nhiệm vừa qua tại Quốc hội, việc đại biểu Quốc hội thể hiện tín nhiệm theo 3 mức về cơ bản đã phản ánh sự đánh giá thận trọng, công tâm, khách quan của đại biểu đối với những người được Quốc hội bầu, phê chuẩn.
Đây là sự động viên, khích lệ tích cực để người được lấy phiếu tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, đồng thời cũng là sự nhắc nhở, cảnh báo giúp họ sửa chữa kịp thời những hạn chế, yếu kém trong công tác.
Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về 3 mức độ tín nhiệm như đã thể hiện trong dự thảo Nghị quyết theo đúng tinh thần Kết luận tại Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ 9 (khóa XI).
Về quy trình, thủ tục từ chức, miễn nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn, có ý kiến cho rằng, quy định về từ chức tại khoản 1 Điều 18 chỉ áp dụng đối với trường hợp Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm là chưa đầy đủ, đề nghị quy định chung việc từ chức trong lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, việc từ chức, miễn nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn đã được quy định trong Luật Tổ chức Quốc hội và sẽ được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Theo đó, kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm chỉ là một trong các lý do dẫn đến việc người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn từ chức, bị miễn nhiệm hoặc phê chuẩn việc miễn nhiệm. Do vậy, để tránh trùng lặp trong việc quy định lại các nội dung của luật, Quốc hội không quy định về quy trình, thủ tục từ chức, miễn nhiệm trong Nghị quyết này.
