Việt Nam làm chủ kỹ thuật chuyển đổi giới tính

TS Nguyễn Huy Quang.
TS Nguyễn Huy Quang.
TP - Quốc hội vừa thông qua Bộ luật Dân sự (sửa đổi) trong đó cho phép cá nhân chuyển đổi giới tính, xác định lại giới tính. TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) đã có cuộc trao đổi với PV Tiền Phong về vấn đề này. Ông Quang cho biết:

Đây là vấn đề tồn tại trong thực tế, chúng ta cần thừa nhận để giải quyết, không né tránh. Theo thống kê của Viện Sức khỏe Môi trường Y tế, cả nước hiện có khoảng 500.000 người có giới tính không trùng với giới tính hiện có, cơ thể sinh học là nam nhưng trong suy nghĩ hành động lại là nữ và ngược lại. Do chúng ta chưa cho phép chuyển đổi giới tính, nhiều người có nhu cầu buộc phải ra nước ngoài làm. Đến nay ước tính 500-1.000 người Việt Nam đã chuyển đổi giới tính ở nước ngoài. Đây là thực tiễn cuộc sống. Chính vì lý do đó, chúng ta phải xem xét, nếu pháp luật không cho phép thì những người này sẽ sống thế nào.

Thiếu hành lang pháp lý, cuộc sống của người thuộc giới tính thứ 3 gặp khó khăn ra sao, thưa ông?

Nếu pháp luật không cho phép đồng nghĩa với việc một người không được sống đúng với giới tính mình mong muốn. Điều này gây tổn thương tâm lý cũng như tình cảm của họ. Về mặt xã hội, nó không giảm được vấn đề kỳ thị và phân biệt đối xử với người thuộc giới tính thứ 3. Cũng vì pháp luật không cho phép, nên họ phải ra nước ngoài chuyển đổi giới tính. Thiếu thông tin, phụ thuộc vào các đường dây đưa người ra nước ngoài, phần lớn là phẫu thuật chui, nên họ chịu tốn kém, nguy cơ rủi ro rất cao. 

Chuyển đổi giới tính đã khó, đến khi về nước sinh sống lại càng gặp nhiều trở ngại. Do pháp luật không cho phép nên họ không được công nhận về nhân thân, không được thay đổi giới tính trên giấy tờ. Những người này vô hình chung trở thành người “vô hình”, không được pháp luật thừa nhận. Các giấy tờ tùy thân như chứng minh thư, hộ chiếu, tiền thế chấp... không khớp với tình trạng cơ thể trên thực tế. Vì thế, họ gặp rất nhiều khó khăn trong quan hệ giao dịch dân sự, trong cuộc sống hằng ngày, không được bảo vệ trong các trường hợp diễn ra tội phạm liên quan hiếp dâm, hộ tịch, kết hôn...

Theo ông, việc cho phép chuyển đổi giới tính liệu có phát sinh hệ lụỵ gì không?

Xét về góc độ quyền con người, việc cho phép chuyển đổi giới tính là việc làm ý nghĩa và nhân văn cao. Tuy nhiên cũng có những hệ quả lâu dài như giảm tuổi thọ, không có khả năng có con cái, tiêm hormone suốt đời có thể làm người chuyển giới e ngại, bỏ cuộc chứ chưa nói đến những người dị tính hay đồng tính. Việc sử dụng hormone suốt đời đã dẫn tới những nguy cơ về sức khỏe, bệnh tật, trong đó tỷ lệ mắc ung thư cao. Do cơ thể họ đã hoàn thiện về giới tính sinh học, giờ bị thay đổi giới tính nên theo các nhà khoa học chuyên môn y tế, tuổi thọ của người chuyển giới có thể giảm 20 năm. Một số người sau khi chuyển đổi giới tính, chưa thích nghi kịp với nhiều thay đổi của cuộc sống mới và không thỏa mãn thật sự với giới tính mới nên dẫn đến trầm cảm, thậm chí là tự tử. Người đã chuyển đổi giới tính sẽ không bao giờ có con nếu quan hệ tình dục thông thường. Nếu có con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cũng sẽ dẫn đến nhiều bi kịch như khi có con ai sẽ là bố, ai là mẹ, con cái gọi họ thế nào, xã hội nhìn nhận đứa trẻ này ra sao…

Trên thế giới hiện có bao nhiêu quốc gia thừa nhận chuyển đổi giới tính?

Có 20 nước và vùng lãnh thổ thừa nhận việc chuyển đổi giới tính, châu Á có 5 quốc gia, gồm: Ấn Độ, Nepal, Bangladesh, Pakistan, Thái Lan. 

Nếu Việt Nam thừa nhận thì sẽ là quốc gia thứ 6 ở châu Á và là quốc gia thứ 2 ở Đông Nam Á. Nói như thế không có nghĩa là việc cho phép chuyển đổi giới tính là thi đua gì, nhưng nó cũng là bước đột phá trong tư duy xã hội, pháp luật, ứng xử với những con người đặc biệt mà bản thân họ và gia đình không mong muốn mình khác biệt như thế.

Kinh nghiệm quốc tế trong việc giải quyết các rủi ro xảy ra khi cho phép chuyển đổi giới như thế nào, thưa ông?

Đa số các nước đã cho phép tiến hành một loạt các chỉ số y học, tâm lý, điều kiện, hoàn cảnh sống của gia đình để xác định bước đầu nhu cầu chuyển giới và sau đó cho người có nhu cầu chuyển giới đó sống đúng như giới tính mà họ mong muốn từ 1 đến 2 năm. Nếu sau thời gian đó họ thực sự thích nghi được với giới tính mới thì mới tiến hành can thiệp y học để chuyển giới cho họ.

Cảm ơn ông.

Các bệnh viện và bác sĩ Việt Nam có thể thực hiện chuyển đổi giới tính không?

Việt Nam đã làm chủ các kỹ thuật về y học, bao gồm cả kỹ thuật xác định lại giới tính cho một số trường hợp được pháp luật quy định. Chuyển từ nữ sang nam khó hơn, nhưng chúng ta làm được. Các bệnh viện ngoại khoa của Việt Nam đặc biệt là những bệnh viện hạng đặc biệt đều có khả năng thực hiện kỹ thuật chuyển đổi giới tính.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.