Sửa thuế thu nhập cho đầu tư chứng khoán
> Chứng khoán tuần mới: Lao dốc hay 'phục hồi kỹ thuật'?
Trong cuộc gặp gỡ với các doanh nghiệp tại TP.HCM hồi đầu tháng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, Bộ Tài chính sẽ đề xuất trình Quốc hội trong kỳ họp tới để giảm mức thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 5% đối với cổ tức.
 |
| Nhiều NĐT chứng khoán bị lỗ nhưng vẫn đóng thuế TNCN. Ảnh: D.Đ.M. |
Mức thuế gây bức xúc
Mức thuế suất 5% trên cổ tức được nhận khiến các nhà đầu tư (NĐT) bức xúc. Trong tình hình thị trường chứng khoán ảm đạm hiện nay thì mức thuế quá cao nói trên càng làm nản lòng NĐT. Đó là chưa kể, nếu so với các nguồn thu khác thì số tiền thuế thu được từ NĐT chứng khoán cũng chỉ chiếm một phần khiêm tốn, nhất là khi thanh khoản của thị trường chỉ ở mức thấp.
Bức xúc hơn là trong khi các nhà đầu tư chứng khoán phải nộp thuế từ tiền cổ tức thì tiền lãi từ việc gửi tiết kiệm (bao gồm gửi tiền đồng, vàng hay ngoại tệ) đều được miễn thuế TNCN. Điều này khiến các NĐT có suy nghĩ “thị trường chứng khoán đang bị phân biệt đối xử”.
Ông Huỳnh Anh Tuấn - Tổng giám đốc Công ty chứng khoán SJC nhận định: “Giảm thuế 5% đối với cổ tức hay điều chỉnh phương pháp tính thuế TNCN cho đầu tư chứng khoán hiện nay cũng không có tác động mạnh đến thị trường. Tuy nhiên, những chính sách hợp lý vẫn cần phải được thực hiện để NĐT không còn tâm lý chứng khoán bị hắt hủi và trở nên xa lánh với thị trường vốn này”.
Đồng quan điểm trên, ông Phạm Linh - Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Quốc tế - cho rằng việc thay đổi những chính sách chưa hợp lý như thuế cổ tức sẽ làm gia tăng niềm tin cho NĐT. Đó là điều quan trọng nhất trong quá trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Chưa "khoan" sức NĐT
Ngoài thuế TNCN đối với cổ tức, các NĐT còn phải nộp thuế TNCN khi tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán, mặc dù vẫn bị lỗ. Theo quy định của Luật Thuế TNCN, các NĐT chứng khoán có thể lựa chọn một trong hai cách tính thuế.
Cách thứ nhất là khấu trừ ngay 0,1% trong mỗi giao dịch bán và cách thứ hai là đóng thuế 25% trên tổng lãi đầu tư trong một năm (thực hiện quyết toán thuế cuối năm).
Trên thực tế, phương án khấu trừ 25% rất khó khả thi vì việc xác định tổng giá bán trừ đi tổng giá mua của mỗi NĐT sẽ cực kỳ phức tạp. Chưa kể các NĐT cá nhân thường ít lưu giữ đầy đủ các chứng từ để chứng minh, cũng như nguồn vốn đầu tư không cố định.
Giao dịch những cổ phiếu trên thị trường OTC thì không có giấy tờ để xác định giá mua giá bán. Do đó hầu hết các NĐT đều chỉ lựa chọn phương án một để dễ thực hiện. Tuy nhiên, dù không có bất kỳ con số thống kê nào nhưng từ năm 2010 đến nay, số NĐT trên thị trường chứng khoán có lãi là rất hiếm hoi.
Lỗ vẫn phải đóng thuế khiến nhiều NĐT bức xúc. Vì vậy Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) mới đây đã đề xuất, xác định thuế chuyển nhượng chứng khoán sau 1 ngày giao dịch và công ty chứng khoán sẽ thu ngay nếu NĐT có lãi.
Phương pháp này được áp dụng phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới. Về bản chất, đây cũng là một hình thức thuế khoán vì không đưa chi phí vào, tức là cũng không thể xác định lợi tức kinh doanh một cách chính xác.
Tuy nhiên, đối với thị trường OTC, VAFI đề xuất vẫn duy trì phương pháp hiện hành vì cơ quan thuế không xác định được giá tính thuế đối với giá mua, giá bán. Riêng đối với những trường hợp mua cổ phiếu trên thị trường OTC, sau đó niêm yết trên sàn thì cũng cần áp dụng phương pháp khấu trừ 0,1%/giá bán.
Theo Mai Phương
Thanh Niên
