Kỳ án: Uẩn khúc mười năm

Lợi, Kiên, Tình
Lợi, Kiên, Tình
TP - Sau khi ba thanh niên Lợi, Kiên, Tình bị bắt, hầu hết người dân xã Yên Nghĩa (Hà Đông, Hà Nội) biết rõ họ bị oan. Nhiều người sẵn sàng ra làm chứng tại tòa để minh oan cho họ, nhưng không được chấp nhận.

Bản án tuyên tổng cộng 41 năm tù cho ba bị cáo với hai tội là cướp của và hiếp dâm. Thế rồi, sau gần mười năm thụ án, cả ba chàng trai bỗng trở về làng, mang theo quyết định trả tự do của Viện KSNDTC...

Lợi, Kiên, Tình
Lợi, Kiên, Tình . Ảnh: PV

Kỳ một: Mừng tủi ngày minh oan

Ba bị án bước đầu được minh oan là Nguyễn Đình Kiên, tên gọi khác là Lợi (từ đây sẽ gọi là Lợi), Nguyễn Đình Tình, và người thứ ba cũng là Nguyễn Đình Kiên, đều sinh năm 1980 và cùng trú xã Yên Nghĩa (TX Hà Đông thuộc Hà Tây cũ, nay là quận Hà Đông, TP Hà Nội).

Lợi bị bắt khẩn cấp ngày 12-12-2000. Tình cũng bị bắt khẩn cấp, ngày 13-12-2000, sau Lợi một ngày. Kiên bị bắt muộn hơn, và kỳ lạ hơn, thuộc diện ra đầu thú cơ quan điều tra, “tình nguyện khai báo hành vi phạm tội của bản thân để được hưởng sự khoan hồng của pháp luật”.

Ngỡ mình nằm mơ

Sau khi phiên tòa phúc thẩm do TAND Tối cao xét xử ngày 21-4-2002 tuyên giữ nguyên bản án của TAND tỉnh Hà Tây xử trước đó, cả ba bị án Lợi, Tình, Kiên được chuyển đến trại cải tạo Thanh Xuân thuộc địa bàn TP Hà Nội để thụ án. Đến năm 2007, Tình bị chuyển lên trại cải tạo Tân Lập thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ, Lợi và Kiên vẫn ở lại trại cũ.

Một buổi chiều sát Tết Canh Dần. Lợi và Kiên đang ngồi khâu bóng, cán bộ quản giáo vào xưởng, yêu cầu hai người về buồng ở, thu dọn đồ đạc. Hai bị án răm rắp tuân lệnh mà không hiểu điều gì đang đến.

Xách theo túi đồ vào phòng làm việc của cán bộ, Lợi và Kiên giật mình thấy có cả Phó giám thị trại cùng vài cán bộ khác đang ngồi chờ. Những điều ông Phó giám thị nói khiến Lợi và Kiên không dám tin ngay đó là sự thật: “Viện KSND Tối cao đã có quyết định kháng nghị bản án, đồng thời có quyết định tạm đình chỉ thi hành án, trả tự do cho hai anh. Đề nghị các anh ký nhận các văn bản này, rồi hoàn tất một số thủ tục, cũng nhanh thôi. Sau đó các anh sẽ được trả tự do ngay hôm nay”.

Từ lúc đó, mọi chuyện đến với Lợi và Kiên như trong mơ. Hai người ký vào một số biên bản, được phát tiền tàu xe, nhưng sau đó được chính xe của trại chở về tận trước cửa nhà của Lợi...

“Mẹ tôi, em tôi chạy ra, cầm tay tôi, khóc. Tôi cũng không cầm được nước mắt”, Lợi kể, “Những năm tháng trong trại cải tạo, tháng nào tôi cũng gửi đi một lá đơn kêu oan. Tôi tin chắc sẽ có ngày được minh oan. Thế nhưng, khi nghe ông Phó giám thị nói, tôi vẫn thấy quá bất ngờ”.

“Từ lúc đó, tôi thấy mọi chuyện như trong mơ”, Kiên kể thêm, “Có lẽ cũng tại cả khi về đến nhà, chúng tôi thấy phố xá làng xóm thay đổi nhiều quá”.

Như chuyện của ai khác

Khác với Lợi và Kiên, Tình được trả tự do muộn hơn. “Tôi đang nghỉ trưa, cán bộ vào buồng, yêu cầu dậy, thu xếp đồ đạc”, Tình kể, “Tôi nghĩ ngay là mình được trả tự do, nên hỏi: Thầy ơi, tôi được minh oan rồi phải không? Thầy không trả lời, nhưng sau đấy, tôi được lãnh đạo trại yêu cầu ký nhận các văn bản của Viện KSND Tối cao. Không hiểu sao tôi không thấy vui, cũng chẳng thấy buồn. Cảm giác rất lạ, cứ như chuyện này là của ai chứ không phải của tôi”.

Sau khi chuyển trại Tân Lập, hằng tháng, Tình đều viết đơn kêu oan gửi đi, giống như ngày còn ở trại Thanh Xuân. Có người khuyên Tình nhận tội để được giảm án, Tình trả lời: Thà ở tù chứ không bao giờ nhận những việc không làm. Bây giờ chưa được minh oan thì hết án về lại đi kêu oan tiếp.

Xe của trại Tân Lập chở Tình về đến UBND xã Yên Nghĩa, làm thủ tục bàn giao tại xã. Do trại gọi điện về trước, bố mẹ Tình đã chờ sẵn tại trụ sở xã để đón con. “Bố mẹ tôi khóc. Về đến nhà, cô dì chú bác chờ sẵn, hàng xóm láng giềng chạy sang, xúm xít chen vào, người thì vỗ vai, người thì lắc tay”, Tình kể, “Tối ấy, tôi được người anh chở sang nhà Lợi chơi (về trước Tình ba ngày). Lúc từ nhà Lợi về, tôi đi lạc, quanh mấy lần liền mới vào đúng nhà mình. Làng tôi thay đổi nhiều quá”.

PV Tiền Phong vỗ vai Tình, “chúc mừng các bạn đã qua những ngày bĩ cực”. Tình đáp giọng xa vắng “Không phải là đã qua đâu. Có những cái mới là bắt đầu thôi anh ạ...”.

Còn nữa

Kỳ hai: Vật chứng giả

MỚI - NÓNG