Lúc tốt nghiệp đại học loại giỏi ở nước ngoài về, anh bạn tôi mới 25 tuổi. Với đứa học sinh phổ thông thì anh đã già. Với người thủ trưởng cơ quan, anh còn quá trẻ để làm được một việc gì nên hồn. Ông giao cho anh mấy cuốn sách đọc và sáng sáng rửa chén, pha chè.
Lúc anh 35 tuổi, hết tuổi đoàn viên từ lâu, có chuyện bầu bán trưởng phó phòng thì anh bị gạt ra khỏi danh sách vì còn trẻ. Có lẽ chức vụ duy nhất anh kinh qua là tổ trưởng công đoàn, chuyên thu đoàn phí, lo ma chay, cưới xin, thăm bà đẻ và người ốm.
Cứ như thế 10 năm trôi qua tiếp, thủ trưởng sắp về hưu, anh đã 45 và thấy rằng chức vụ có thể được thăng lên là chủ tịch công đoàn. Ở vị trí này uy tín quá nên được hai nhiệm kỳ liền. Khi 55 tuổi, anh không thể ứng cử được một chức vụ nào khác vì sắp hưu.
Đất nước ta đã chứng kiến những người rất trẻ làm nên sự nghiệp. Trần Phú được giao soạn Luận cương Chính trị lúc 26 tuổi. Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng lúc 34 tuổi trong Chính phủ Lâm thời 1945. Bác Hồ làm Chủ tịch nước khi 55 tuổi.
Thời nay, Obama mới lên Tổng thống Mỹ lúc 48 tuổi. Clinton vào Nhà Trắng khi 46 tuổi, Putin nhậm chức Tổng thống Nga vào tuổi 47. Medvedev nhậm chức Tổng thống Nga khi mới 44 tuổi. Tony Blair làm Thủ tướng Anh khi sinh nhật lần thứ 44…
Người ta nói rất nhiều về việc giao phó đất nước và tương lai cho thế hệ trẻ. Nhưng từ mấy chục năm nay chưa thấy một bộ trưởng ở lứa tuổi 30-40 tại Việt Nam. Đành rằng phải qua đào tạo nguồn, phải kinh qua nhiều chức vụ và thử thách. Nhưng thử thách nhiều quá thì lúc lên làm lãnh đạo đã quá trưởng thành.
Ai cũng muốn trẻ mãi không già. Nhưng chỉ vì trẻ mãi mà không được giao trọng trách gì cả, phải đợi đến lúc chân chậm mắt mờ mới được nhận nhiệm vụ thì đã muộn. Muộn trong ý nghĩ, muộn trong tư duy, muộn trong sức bật và muộn cả trong sức khỏe.
Những trí thức, những cán bộ không được sử dụng khi còn trẻ nghĩa là mất đi một nguồn sinh khí cho phát triển đất nước. Xin đừng tiếp tục để họ trẻ mãi đến già.
