Đây là cơ hội để các chuyên gia và doanh nghiệp thảo luận đan xen và đa chiều về phát triển thị trường nói chung và phát triển xuất khẩu nói riêng; từ đó góp phần vào việc duy trì và tăng trưởng kinh tế ổn định, bền vững.
Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên nhận định: từ cuối năm 2008 đến nay, suy thoái kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình xuất nhập khẩu của nước ta. Trước tình hình trên, Chính phủ đã kịp thời chỉ đạo, đưa ra những chủ trương chính sách và nhiều biện pháp cụ thể nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng. Các gói kích cầu đầu tư và tiêu dùng bước đầu đã phát huy tác dụng, nhiều công trình, dự án đang được tập trung đầu tư.
Mức tăng trưởng GDP của 6 tháng đầu năm 2009 khẳng định: Chúng ta đã nhận định đúng tình hình, đề ra các giải pháp, chính sách phù hợp với thực tiễn và đánh dấu sự thành công bước đầu trong chỉ đạo điều hành vĩ mô của Chính phủ, các cấp các ngành và địa phương.
Nhiều chuyên gia kinh tế tham dự cho rằng: Chủ trương quay trở về giữ vững thị trường nội địa để từ đó làm bàn đạp cho chiến lược phát triển xuất khẩu, trong một số trường hợp lại mâu thuẫn với các lý thuyết thương mại tự do hay lý thuyết thương mại mới bởi nó khuyến khích các chính sách bảo hộ phát triển.
PGS.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nói: Việt Nam sẽ thoát khỏi ảnh hưởng của khủng hoảng nhưng điểm yếu của cơ cấu mà mô hình tăng trưởng không hiệu quả vẫn sẽ là vấn đề lớn phải được kiểm điểm, đánh giá một cách nghiêm túc và trong bối cảnh hiện nay, tái cấu trúc kinh tế là việc lớn cần phải bàn, nhất là khi "Hàng trong nước khó chiếm lĩnh thị trường nội địa hơn là xuất khẩu ra nước ngoài“
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên: Việt Nam cần thay đổi hẳn mô hình tăng trưởng, thay vì dựa vào khai thác tài nguyên và nguồn lao động rẻ tiền thì phải dựa vào khu vực dân doanh, tư nhân như là lực lượng chủ đạo. Đồng thời, chúng ta cần dịch chuyển cơ cấu liên quan đến xuất khẩu cũng như quan tâm đến vấn đề chất lượng xuất khẩu với giá trị gia tăng thấp hiện nay, bởi những ngành hàng xuất khẩu có cơ cấu mặt bằng tĩnh, hầu như 100% dựa vào khai thác tài nguyên và lao động gia công thì trong môi trường cạnh tranh khốc liệt dần dần sẽ thua cuộc.
Cùng quan điểm trên, Bộ Công Thương khẳng định, sẽ cố gắng để giảm thiểu sự phụ thuộc vào các mặt hàng thô như: dầu thô, khoáng sản và các mặt hàng chưa qua chế biến, cũng như giảm lệ thuộc vào các mặt hàng gia công như dệt may, giày dép. Trên cơ sở đó, Việt Nam đổi mới cơ cấu hàng xuất khẩu phù hợp với thị trường tiêu thụ cũng như tăng hàm lượng chế biến tạo giá trị gia tăng đối với nhóm hàng có công nghệ cao hoặc mặt hàng có chế biến sâu.
TS. Trịnh Minh Anh, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban quốc gia về Hợp tác Kinh tế quốc tế cho rằng, Việt Nam phải đi trên cả 2 “chân” cho vững, một mặt để xuất khẩu, một mặt để phục vụ đối tượng tiêu dùng trong nước, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu của 70% dân số còn có thu nhập thấp ở nông thôn.
Giai đoạn này, cách hợp lý nhất là chúng ta vừa phải sản xuất những mặt hàng chất lượng thấp hơn như giá phải hạ và vừa phải sản xuất hàng cao cấp để dần dần đáp ứng nhu cầu của thế giới.
