Bức tranh Bác Hồ ở Hội quán vịnh Nha Trang
Từ đỉnh Hòn Chồng, thắng cảnh đẹp nhất trên bờ vịnh Nha Trang có thể ngắm hầu như toàn cảnh vịnh. Hội quán vịnh Nha Trang (HQVNT), một công trình bằng gỗ theo phong cách nhà rường Huế được xây dựng ở nơi đắc địa đó và khánh thành ngày 30/3/2005.
Trong Hội quán trưng bày hàng trăm bức ảnh khổ lớn, giới thiệu những cảnh đẹp và sinh hoạt của con người ở vịnh Nha Trang và các vịnh thành viên CLB các vịnh đẹp nhất thế giới (CLBVĐN). Nơi trang trọng nhất trong gian chính rộng 150 m2 của HQVNT được dành cho một bức tranh Bác Hồ.
Đây là bức tranh rất độc đáo, được tạo thành từ 140 miếng ghép kích thước 20 cm x 20 cm. Trên những miếng ghép đó có hình Quốc kỳ Việt Nam, những người đội nón chèo thuyền, gánh cá hay đi xe đạp, những chiếc thuyền buồm, xích lô…
Xem tranh, mọi người nhận ra ngay Bác Hồ thời kháng chiến chống Pháp, hình ảnh thường được thấy trong tranh cổ động “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”. Bác Hồ trong tranh rất “có thần”, đĩnh đạc tự tin mà vẫn toát lên vẻ đôn hậu. Ở hai gian bên của HQVNT có 2 bức tranh lớn khác, ghép hình cá voi và sinh hoạt vùng biển.
Những miếng ghép của 2 bức tranh này có hình nhiều loài thuỷ sản, gà trống, người đội nón ngồi trên đỉnh tháp Eiffel, những lớp sóng, những chữ tiếng Pháp “Sauvons la mer” và tiếng Việt “Hãy cứu biển”, có cả hình em bé Kim Phúc bị bom napal của Mỹ ở Tây Ninh…
Bên bức tranh sinh hoạt vùng biển có 2 bảng nhỏ bằng tiếng Pháp và tiếng Việt, cho biết tác giả của 3 bức tranh ghép là Bouvier Claude, sinh năm 1942, hiện sống và làm việc tại Kedréal (Plouhinec, Pháp). Bouvier Claude là thạc sĩ nghệ thuật tạo hình, đã học cao học lịch sử nghệ thuật và cao học điện ảnh tại Đại học Sorbonne (Paris I), đã có nhiều triển lãm trong và ngoài nước Pháp.
Phương pháp sáng tác của ông là vẽ những bức tranh nhỏ mang yếu tố họa hình, dấu hiệu… của nhiều nền văn hoá khác nhau (phương Tây, phương Đông, Hồi giáo…), cắt dán các trang báo hoặc bức ảnh rồi phô tô màu chúng lên những miếng ghép. Sau đó ông tập hợp các miếng ghép thành những bức tranh lớn. Mỗi bức tranh là một tổng thể của nhiều ý tưởng, mang đến cho người xem những suy ngẫm, đánh giá khác nhau tùy cảm nhận, cách nhìn của mỗi người.
Một người bạn thực sự của Việt Nam
Chúng tôi gặp được Bouvier Claude lúc 9 giờ sáng 2/4/2005, ngay sau khi Lễ kỷ niệm 30 năm giải phóng tỉnh Khánh Hoà vừa kết thúc. Râu quai nón, dáng vóc săn chắc khoẻ mạnh, nước da đỏ au, ông rất giống Ernest Hemingway.
Nghe nhận xét đó, Bouvier cười vui và đáp, ông còn giống Hemingway ở điểm cũng là dân vùng biển và yêu biển. Ông sinh ra ở thành phố Lorient tỉnh Morbihan nước Pháp, nơi có vịnh Morbihan cũng là thành viên CLBVĐN. Sáng tác tranh ghép, tranh trong tranh là thủ pháp ông đã nghĩ ra cách đây hơn 3 năm.
Được mời tham gia Festival Biển 2005 tại Nha Trang, ông nghĩ ngay đến việc sáng tác một bức tranh về Bác Hồ, khổ 2m x 1,4 m. Bởi vì từ nhỏ ông đã ngưỡng mộ Hồ Chí Minh và lãnh tụ các phong trào cách mạng, giải phóng dân tộc trên thế giới như Che Guevara, Yaser Arafat...
Năm 1969, Bouvier đã tham gia dán ảnh Bác Hồ trên các bức tường ở thành phố Lorient. Trước nữa khi mới hơn 10 tuổi, ông đã theo cha đi biểu tình đòi trả tự do cho anh Henri Martin và chị Raymond Dien, những người đã dũng cảm đấu tranh phản đối cuộc chiến tranh thực dân của Pháp ở Đông Dương.
Trong câu chuyện cởi mở với chúng tôi, ông còn nhắc đến Madelein Riffaud, nữ ký giả Pháp, người bạn của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chúng tôi càng ngạc nhiên khi Bouvier biết Nguyễn ái Quốc - Hồ Chí Minh là một trong những sáng lập viên của Đảng Cộng sản Pháp tại Đại hội Tour năm 1920, biết địa đạo Củ Chi ngay bên Sài Gòn... Bouvier cho biết, ông là đoàn viên Đoàn Thanh niên cộng sản Pháp trước khi trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Pháp năm 1971.
Bouvier nhận xét, cuộc sống ở Nha Trang vui tươi, năng động hơn rất nhiều so với những hình dung chỉ ít ngày trước đây của ông về Việt Nam. Những ngày ở đây, ông hiểu thêm rất nhiều về truyền thống và bản sắc văn hoá Việt Nam. Trước đây ở Pháp, ông có một người bạn Việt kiều là bác sĩ, nay đã mất. Qua người bạn này, ông biết người Việt Nam thông minh và có ý chí vươn lên rất mạnh mẽ, có thể làm được mọi việc dù chỉ có bàn tay trắng và trong hoàn cảnh ngặt nghèo. Ông tin rằng đất nước Việt Nam sẽ có thêm nhiều đổi thay, phát triển nhanh chóng trong thời gian tới.
Sáng 3/4, chúng tôi lại gặp Bouvier ở cửa sông Cái. Vợ chồng ông và nhiều người bạn Pháp tham gia ngày làm sạch bờ biển do Ban quản lý Khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang tổ chức. Ông nói, 2 năm nữa sẽ trở lại Nha Trang dự Festival Biển 2007 với một tác phẩm mới. Chúng tôi tin lời ông, tin rằng sẽ được gặp lại người bạn Pháp có bàn tay ấm xiết chặt, ánh mắt biết cười và thái độ lao động nghệ thuật rất nghiêm túc.
