Sự việc bắt đầu từ năm 2017 khi Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội nhận được đơn của một công dân tại xã Canh Nậu. Công an tiến hành điều tra, xác định nhóm cán bộ xã Canh Nậu thời kỳ 2004-2010, đứng đầu là ông Nguyễn Trung Thắng, Chủ tịch UBND xã có sai phạm về đất đai, kinh tế. Ngày 22/3/2019, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Thắng 7 năm 6 tháng tù. Phó chủ tịch xã, cán bộ địa chính, kế toán, thủ quỹ cũng lĩnh án ở mức thấp hơn.
Bản án xác định, từ tháng 5/2006 đến năm 2008, bị cáo Thắng lợi dụng chức vụ Chủ tịch UBND xã cấp đất giãn dân sai đối tượng, không đúng thẩm quyền, quy định. Cụ thể, bị cáo chỉ đạo lập danh sách 103 hộ được cấp đất sau khi bị thu hồi ruộng để làm điểm CN-TTCN và giãn dân, trình UBND huyện Thạch Thất phê duyệt. Sau đó, các bị cáo bàn giao đất cho 96 hộ, hầu hết có tên khác với danh sách được phê duyệt, thu về hơn 8 tỷ đồng. Số tiền trên các bị cáo chỉ nộp vào kho bạc 3,4 tỷ đồng, còn lại chi giải phóng mặt bằng khu giãn dân và khu đấu giá hơn 2,6 tỷ đồng, xây trường mầm non, làm đường liên thôn…
Trong đơn gửi cơ quan chức năng và cơ quan báo chí kêu oan, ông Thắng cho rằng, theo chính sách thời điểm đó, các hộ dân có ruộng bị thu hồi làm điểm CN-TTCN được cấp đất với cách thức: Cứ 1.000 m2 đất ruộng được cấp 1 suất đất 50m2. Do ruộng manh mún nên các hộ phải tự thỏa thuận, ghép với nhau (gọi là điều ghép) để nhận đất ở. Việc điều ghép này mất nhiều thời gian nên ông Thắng và lãnh đạo xã lấy ngẫu nhiên tên các hộ có ruộng để cấp đất.
Tuy nhiên, sau khi điều ghép, các hộ nhận đất khác với danh sách được phê duyệt. Đây được xem là sai phạm lớn nhất của ông Thắng và các cán bộ xã. Ông Thắng cho rằng, sai phạm này bắt nguồn từ việc nôn nóng, vận dụng sai chính sách, không vụ lợi cá nhân. Các tình tiết vụ việc như trên cũng được thể hiện trong bản án sơ thẩm và bản án cũng nêu các bị cáo có “động cơ muốn hoàn thành dự án tại xã Canh Nậu phục vụ lợi ích địa phương”, không chỉ ra động cơ vụ lợi cá nhân.
“Nghĩ lại, tôi thấy quá dại vì nôn nóng. Chúng tôi đem tất cả tinh thần, trí tuệ, nhiệt huyết để xây dựng điểm CN-TTCN. Khu đất ruộng sau khi chuyển đổi đã giúp cho phát triển nghề mộc truyền thống của xã, giải quyết việc làm, khắc phục ô nhiễm” - ông Thắng nói. Ông Thắng năm nay 63 tuổi, trên 30 năm công tác tại địa phương, 34 năm tuổi Đảng (đã bị đình chỉ sinh hoạt), nghỉ công tác từ tháng 7/2011, hưởng lương hưu 1,7 triệu đồng/tháng.
Luật sư Nguyễn Văn Quang (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, việc điều ghép các hộ có sai, nhưng là sai thủ tục hành chính và đã có chế tài về hành chính điều chỉnh.
