 |
| Nhân chứng Phùng Văn Hạ, cư trú khu phố Phan Bội Châu (TP Buôn Ma Thuột), trước căn nhà bà Điềm thuê ông xây cho bà Rết. Ảnh: PV |
Từ năm 1997 - 1998, cảm thương hoàn cảnh mẹ góa con côi, tật nguyền, không nơi nương tựa của mẹ con bà Năng Ma Rết, người dân tộc Khmer, bà Lê Thị Điềm (ở 293 Phan Bội Châu, TP Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) bán rẫy cà phê lấy tiền và vàng mua đất, vật liệu, thuê người làm nhà cho mẹ con bà Rết tại địa chỉ 303/2 Phan Bội Châu, phường Tân Tiến TP Buôn Ma Thuột.
Để thủ tục sở hữu sau này thuận lợi với bà Rết, giấy tờ nhà đất bà Điềm giữ nhưng đều cho bà Rết đứng tên.
Ngày 10/10/1999, mẹ con bà Rết bất ngờ biến mất khỏi địa phương, xóm giềng tìm hỏi khắp nơi không ai biết họ đi đâu. Bà Trần Thị Thúy Hoa là người có quan hệ khá thân thiết, do đồng hương với bà Điềm, và có quan hệ với bà Rết, đã đến mượn bà Điềm giấy tờ nhà đất mang tên bà Rết, bảo đem về cho chồng là ông Đặng Văn Chiều (Trưởng phòng cảnh sát phòng chống tội phạm ma túy) xem.
Sau đó, bà Điềm đòi lại giấy tờ, bà Hoa không trả mà lấy luôn, đưa vào hồ sơ kiện đòi nợ bà Năng Ma Rết, gửi Tòa án Nhân dân TP Buôn Ma Thuột.
Bất ngờ trước hành vi của bà Hoa, sợ mất nhà, bà Điềm đành khởi kiện đòi nợ bà Năng Ma Rết lên Tòa án Nhân dân TP Buôn Ma Thuột từ ngày 1/1/2000.
Ngày 2/6/2000, Tòa án Nhân dân TP Buôn Ma Thuột xử sơ thẩm, cho phép kê biên căn nhà bà Rết giao cho bà Hoa mà không xem xét nguồn gốc căn nhà vốn là tài sản của bà Điềm.
Bất bình vì bản án sơ thẩm, ngày 23/8/2000, cả 93 hộ dân khối 9, phường Tân Tiến cùng ký tên vào đơn kiến nghị, phản đối kết quả sơ thẩm gửi Tòa án Nhân dân tỉnh.
Vụ kiện phức tạp, kéo dài tới nay gần chục năm. Ngày 8/7/2002, Uỷ ban Thẩm phán Tòa án Nhân dân tỉnh Đắk Lắk ra quyết định số 02 tuyên hủy bản án số 18 ra ngày 2/6/2000.
Quyết định này phân tích các sai sót nghiêm trọng của bản án trên, khẳng định hồ sơ vụ kiện không thể hiện một tài liệu nào chứng minh bà Năng Ma Rết vay tiền của bà Hoa;
Thêm vào đó, việc tòa giao căn nhà 303/2 Phan Bội Châu cho bà Hoa là trái pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án dân sự, việc không đưa bà Điềm vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi liên quan là thiếu sót.
Quá trình kiện tụng còn chưa ngã ngũ, cán bộ chức năng đã giao bìa đỏ căn nhà đang tranh chấp cho ông bà Chiều - Hoa.
Ngày 1/8/2004 Tòa án Nhân dân tỉnh lại ra quyết định số 08 về việc tạm đình chỉ giải quyết vụ án, trong đó khẳng định quan điểm của tòa án nhân dân tỉnh là đề nghị UBND tỉnh ra quyết định hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất số 400160216 ngày 9/5/2002 đứng tên bà Hoa - ông Chiều để Tòa giải quyết việc tranh chấp căn nhà này giữa bà Hoa với bà Điềm, đồng thời yêu cầu bà Hoa giao lại căn nhà 302/2 cho UBND phường Tân Tiến quản lý cho đến khi tòa tiếp tục xét xử.
Thanh tra Sở Tài nguyên & Môi trường cũng nhiều lần yêu cầu bà Hoa nộp hồ sơ sở hữu căn nhà 302/2 để Sở tham mưu cho UBND tỉnh hủy bìa đỏ căn nhà đang tranh chấp theo quyết định của Tòa, nhưng bà Hoa không chấp hành.
Sau nhiều lần hoãn tòa, tới phiên tòa sơ thẩm lần thứ hai ngày 29/12/2008, mặc dù bà Hoa không xuất trình được thêm chứng cứ hợp pháp nào, và người làm chứng phía bà Hoa cũng xác nhận quan hệ giữa bà Hoa và bà Rết chỉ là huê hụi, hội đồng xét xử vẫn bác yêu cầu đòi lại căn nhà của bà Điềm.
Hằng ngày sống tằn tiện bằng khoản tiền tiết kiệm trong gian nhà nhỏ khoảng chục mét vuông dựng nhờ vào chái bếp của người em kế cũng nghèo khó, bà Điềm vẫn ước nguyện, nếu lấy lại được căn nhà 302/2, bà sẽ giành nơi đó làm mái ấm cho những đứa trẻ thiếu nơi nương tựa mà bà từng chăm sóc khi còn là cộng tác viên thiện nguyện của Trung tâm Bảo trợ Người già & Trẻ Mồ côi.
