Ông Nguyễn Diên sinh năm 1937, quê Quảng Nam. Năm 1960, ông đến sinh sống tại Phú Bổn (Ayunpa hiện nay), làm việc dưới chế độ Sài Gòn. Năm 1975, ông ở lại Ayunpa cư trú tại nhà 131/17 hẻm Hùng Vương.
Năm 1992, gia đình ông Diên làm đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và đất số 131/17 tổ dân phố 19. Năm 1998 đất của ông Diên sử dụng thể hiện trên bản đồ diện tích sử dụng 829,3 m2.
Năm 2002, khi thị trấn Ayunpa bắt đầu phát triển, cạnh lô đất của ông Diên có đường hẻm thông ra mặt tiền đường Trần Hưng Đạo, gia đình ông Diên liền dỡ căn nhà gỗ cũ ra dựng ở đường hẻm, lấn chiếm mặt tiền 44,85 m2 (gồm 31,67 m2 đất công và 9,18 m2 đất của ông Nguyễn Thảo).
Sở dĩ ông Diên chiếm được đường hẻm một phần vì Chi cục Thuế Ayunpa ít sử dụng đường vào ga ra ô tô, dân trong vùng có đường mới mở để vào khu dân cư còn nhà ông Nguyễn Thảo ở 34 Trần Hưng Đạo bị tháo dỡ do làm đường.
Ông Diên cất nhà gỗ chiếm đất chứ không ở, gia đình ông còn có căn nhà xây tại vị trí cũ 131/17 Hùng Vương. UBND huyện Ayunpa chỉ đạo thị trấn ra quyết định xử phạt 200.000 đồng, yêu cầu tháo dỡ căn nhà xây trái phép này song ông Diên không chấp hành.
Từ năm 2002 đến nay, đơn thư của dân gửi đi nhiều lần, chính quyền các cấp có nhiều quyết định xử lý song ông Diên đều không chấp hành. Phần lấn chiếm đất 9,18m2 này khiến ông Thảo không thể làm thủ tục xây dựng lại căn nhà 34 Trần Hưng Đạo mua để ở từ năm 1984.
Chính quyền đề nghị ông Diên dời 9,18 m2 cho ông Thảo làm nhà, phần còn lại ông Diên tạm sử dụng. Ông Diên vẫn không chịu.
Tháng 5/2009, trong cuộc làm việc giữa vợ chồng ông Diên với Chủ tịch thị xã Ayunpa, chính quyền phường Sông Bờ, ông Diên nói rằng, con cái của ông rất đông, đố ai dám vào cưỡng chế.
Pháp luật chào thua?
Ông Diên cho rằng, không chỉ đất của ông Thảo mà tất cả phần đất ông Trần Hoàng (đã chết) sử dụng từ năm 1980 là do gia đình ông khai phá, ông Hoàng mượn làm nhà ở, bây giờ phải trả lại.
Thế nhưng, qua xác minh, chính quyền các cấp đều khẳng định ông Diên không có giấy tờ nào chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp. Vì thế, việc ông Diên đòi lại toàn bộ phần đất ông Trần Hoàng sử dụng là không có căn cứ, UBND Tỉnh Gia Lai năm 2008 ra quyết định bác toàn bộ khiếu nại của ông Nguyễn Diên.
Gia đình ông Diên không chấp hành, từ quyết định xử phạt hành chính của UBND Thị trấn Ayunpa về hành vi xây dựng nhà trái phép đến các quyết định giải quyết khiếu nại, khiếu tố của chính quyền thị xã Ayunpa, kể cả quyết định của Chủ tịch UBND Tỉnh Gia Lai.
Giải thích về việc cứ để vụ việc dây dưa kéo dài từ năm 2002 đến nay, ông Đặng Quang Cường - Chủ tịch UBND Thị xã Ayunpa, cho rằng, gia đình ông Diên nghèo nên chưa thể cưỡng chế. Thế nhưng thực chất vợ chồng ông ở căn nhà xây phía sau nhà lấn chiếm.
Năm 2009, ông Cường cho Thanh tra xác minh lại vụ việc. Mặc dù kết quả không có gì thay đổi so với kết luận của UBND Tỉnh Gia Lai, đến nay, chính quyền Ayunpa vẫn chưa có biện pháp kiên quyết nào giải quyết rốt ráo vụ việc.
Ông Nguyễn Thảo không xây được nhà ở, đành ủy quyền cho người thân ở lại tiếp tục chờ đợi chính quyền giải quyết, dắt díu vợ con bỏ Ayunpa đi nơi khác tìm kế sinh nhai.
