Người tố cáo sai phạm đất đai bị phạt tù

Trong đơn gửi Tiền Phong, bà Nguyễn Thị Bính, cựu thanh niên xung phong, trú tại tổ dân phố Phùng Khoang (phường Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: Năm 2009, bà được bầu làm trưởng thôn, các ông bà Nguyễn Thị Xuân, Bạch Đình Cảnh và Trần Văn Dưng làm phó thôn. Ngày 8/9/2011, bà Bính tố cáo ông Nguyễn Trọng Công, Chủ tịch UBND xã Trung Văn có những sai phạm về đất đai. Ngay ngày 16/9/2011, Công an huyện Từ Liêm triệu tập bà Bính và 3 phó thôn đến làm việc do có đơn của người dân địa phương yêu cầu làm rõ ban lãnh đạo (BLĐ) thôn thu tiền của người dân trái phép.

Tháng 12/2012, vụ án được khởi tố hình sự và khởi tố bị can. Công an huyện Từ Liêm xác định, từ tháng 12/2009-7/2011, BLĐ thôn thu từ 1,2 - 1,5 triệu đồng “phí hạ tầng cơ sở” đối với các gia đình ở nơi khác đến mua đất, làm nhà và 300 nghìn đồng “phí vệ sinh xây dựng” đối với các gia đình trong thôn khi xây dựng nhà ở; tổng số tiền thu được hơn 68 triệu đồng. Công an cũng xác định, trong 2 năm, BLĐ thôn Phùng Khoang trích tiền cước điện thoại tổng cộng hơn 61 triệu đồng từ quỹ thôn cho BLĐ thôn là tiền phụ cấp và cước điện thoại hàng tháng. Theo đó, cơ quan CSĐT, rồi Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) huyện Từ Liêm xác định các bị can phạm tội “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”. Tháng 9/2013, TAND huyện xử sơ thẩm, tuyên bà Bính 15 tháng tù treo, ba bị cáo khác nhận mức án thấp hơn. Tháng 12/2013, TAND thành phố Hà Nội xử phúc thẩm, giữ nguyên án sơ thẩm.

Sau thời gian dài kêu oan, ngày 5/7/2016, Ban Dân nguyện có báo cáo (số 183) về kết quả giám sát vụ án. Theo đó, Ban Dân nguyện nhận thấy các nhiệm kỳ trưởng thôn trước cũng có các khoản thu tương tự. Việc nhận phụ cấp, tiền điện thoại của BLĐ nhiệm kỳ của bà Bính được công khai trước các cuộc họp thôn và báo cáo UBND xã, không có tài liệu nào thể hiện nhân dân trong thôn khiếu kiện việc BLĐ thôn về việc này. Ban Dân nguyện đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm. Sau đó, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội ra kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Tháng 4/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội xử giám đốc thẩm, quyết định hủy bản án để điều tra lại.

Sao không đối chất trước tòa?

Năm 2018, Cơ quan CSĐT và Viện KSND huyện Từ Liêm, lúc này là quận Nam Từ Liêm vẫn đề nghị và truy tố bà Bính cùng BLĐ thôn. Trước khi phiên tòa xử, bà Bính đề nghị tòa triệu tập ông Nguyễn Đình Dũng (nguyên Chủ tịch UBND xã - PV), đặc biệt là ông Nguyễn Trọng Công, người bà đã tố cáo đến tòa để đối chất. Bà Bính đề nghị vì, tại văn bản kháng nghị giám đốc thẩm vụ án của Viện KSND cấp cao tại Hà Nội có đề cập: “Các bị cáo kêu oan, nhưng tại các phiên tòa sơ, phúc thẩm chỉ các bị cáo có mặt (tòa án không triệu tập những người làm chứng, người có liên quan để đối chất), đồng thời quá trình xét xử, hội đồng xét xử xét hỏi phiến diện và không đưa ra các tài liệu liên quan để các bị cáo, người bào chữa tranh tụng”.

Ngày 28/8/2019, TAND quận Nam Từ Liêm xét xử sơ thẩm nhưng ông Dũng và ông Công không có mặt. Tại phiên tòa, TAND quận Nam Từ Liêm vẫn nhận định: Các bị cáo khai việc thu các khoản phí “vệ sinh” và “hạ tầng cơ sở” là theo tiền lệ của BLĐ thôn Phùng Khoang từ các nhiệm kỳ trước, nhưng thực tế thì quỹ này do các hộ dân đến nộp tại HTX Thống Nhất (xã Trung Văn) và do HTX quản lý.

Việc BLĐ thôn Phùng Khoang nhiệm kỳ 2009-2011 tự ý thu là trái nguyên tắc. Các bị cáo khai được chi tiền phụ cấp và tiền điện thoại đều đã báo cáo và xin phép UBND xã Trung Văn, nhưng không có tài liệu nào thể hiện UBND xã đồng ý được chi các khoản tiền trên, nên việc các bị cáo được hưởng số tiền trên là sai quy định. Do vậy, TAND quận Nam Từ Liêm vẫn xác định các bị cáo phạm tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ, tuyên bà Bính mức án 12 tháng cải tạo không giam giữ, các bị cáo khác nhận mức án nhẹ hơn.

Luật sư Lưu Quang Nhu, bào chữa cho các bị cáo cho biết: “Biên bản hội nghị tổng kết thôn Phùng Khoang ngày 13/11/2010 (có trong bút lục vụ án) xác định, ông Nguyễn Trọng Công và bà Diệp (Phó chủ tịch UBND xã Trung Văn) tham dự. Cả hai trực tiếp nghe lãnh đạo thôn Phùng Khoang đọc 3 bản báo cáo công tác, trong đó có báo cáo tài chính thôn năm 2010 thể hiện việc BLĐ đã chi số tiền hơn 23 triệu đồng phụ cấp và điện thoại cho các cán bộ thôn trong năm 2010. Điều đó chứng tỏ BLĐ thôn đã báo cáo rất rõ ràng về việc này, và nay họ sẵn sàng đối chất với lãnh đạo UBND xã Trung Văn (cũ) nhưng không thể thực hiện vì những người này không có tại tòa”.

Sau phiên tòa ngày 28/8 vừa qua, bà Bính và các thành viên BLĐ thôn Phùng Khoang nhiệm kỳ 2009-2011 (trong đó có một người tuổi cao, trọng bệnh) đều tuyên bố tiếp tục kháng án, mong lấy lại danh dự.