Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ cứu nước, Nam Đàn là một trong những địa phương đi đầu của tỉnh Nghệ Tĩnh (nay là Nghệ An) về số người tham gia dân công hỏa tuyến, hiến đất, hiến nhà, nuôi giấu cán bộ… Vì lẽ đó, năm 1997, Nhà nước có chủ trương tặng thưởng huân, huy chương đối với các gia đình có công với cách mạng, hơn 3.000 hộ gia đình ở địa phương này đã được truy tặng.
Ngoài số tiền 1 triệu đồng được hưởng một lần đối với mỗi người, những người có tên ghi trên huân, huy chương còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế hằng năm và được hưởng chế độ mai táng phí khi qua đời.
Thế nhưng, hầu hết gia đình ở đây đều không được hưởng là do quá trình làm hồ sơ bị sai sót trong việc cấp huân, huy chương ngay từ ban đầu.
Ông Nguyễn Như Đính (xóm 5, xã Nam Phúc) cho biết, từ tháng 8-1964 đến tháng 1-1973, nhà ông Đính được làm thành trạm giao liên và thường xuyên nuôi bộ đội trong nhà.
Với những đóng góp đáng kể trong kháng chiến, gia đình ông được Nhà nước tặng thưởng huy chương kháng chiến.
Theo đó, đáng lẽ ghi “gia đình ông Nguyễn Như Đính” thì chỉ ghi “ông Nguyễn Như Đính”. Vì thế, mọi chế độ đến nay ông Đính vẫn chưa được hưởng.
Tương tự, bà Đặng Thị Tư (xóm 5, xã Nam Phúc) cũng chỉ vì thiếu chữ “gia đình” mà đến khi qua đời, hai ông bà đều không được hưởng
chế độ.
Trong tổng số 3.139 huân, huy chương kháng chiến được cấp cho các gia đình ở huyện Nam Đàn (giai đoạn năm 1998- 2000), có đến 2.600 hồ sơ bị làm sai (huân, huy chương gia đình thành huân, huy chương cá nhân). Một số xã có nhiều hồ sơ sai là Kim Liên, Hùng Tiến, Nam Cát, Nam Phúc…
Ông Nguyễn Thạch Âu, Trưởng phòng Nội vụ huyện Nam Đàn, giải thích, do thời kỳ đó làm hồ sơ để cấp, đổi huân, huy chương không phải cán bộ huyện làm, mà do các xã trực tiếp làm với Ban thi đua khen thưởng của cấp tỉnh.
Khi nhận về, do không kiểm tra kỹ nên mới dẫn đến hậu quả như vậy. Sau khi phát hiện ra những sai sót nói trên, một số gia đình ở địa phương kiến nghị; cán bộ UBND huyện Nam Đàn trực tiếp làm việc với Trung tâm Lưu trữ của tỉnh Nghệ An để xin sao lại toàn bộ hồ sơ.
Có 2.374/2.600 bộ của các gia đình đã được sao trích đầy đủ. Địa phương đang trình lên cấp trên xin cấp lại huân, huy chương kháng chiến cho các gia đình thay huân, huy chương cá nhân trước đây.
