Phá 1 ha ngô trong vài ngày
Về các xã ở huyện Kông Chro mùa này, ai cũng đau xót trước những cánh đồng ngô hai bên đường bị loài sâu keo gây hại. Lá ngô bị sâu keo ăn lỗ rỗ, rách tả tơi, phân như mùn gỗ đổ từ ngọn xuống gốc. Ông Võ Văn Hưng - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Kông Chro lội giữa cánh đồng ngô nói với phóng viên: “Bao nhiêu công sức cày cuốc, bỏ phân của bà con giờ bị sâu keo ăn cụt phần ngọn, cờ không ra được thì làm sao cây có thể thụ phấn? Chỉ vài ngày là đồng ngô hơn 1 ha này sẽ tả tơi! Đau xót quá!”.
Chị Nguyễn Thị Loan (40 tuổi, thôn 8, xã Chơ Long) mải miết cùng cả gia đình đi khắp đồng ngô 1,2 ha để vạch từng lá bắt sâu keo. Chị Loan kể lúc mới trồng ngô rất đẹp, nhưng khi ngô cao tới đầu gối thì sâu keo xuất hiện. Vợ chồng chị đã mua hơn 1 triệu đồng thuốc trừ sâu để phun, nhưng không hiệu quả. Đồng ngô tốn hơn 10 triệu đồng đầu tư, chưa kể công sức của gia đình có nguy cơ bị sâu keo tiêu hủy. Trong sự bất lực, chị Loan và chồng cố gắng vạch từng chiếc lá để bắt sâu, hy vọng vớt vát lại phần nào hay phần đó.
Cùng cảnh ngộ với gia đình chị Loan, ông Nguyễn Biên Thùy (thôn 1, xã Chơ Long) thẫn thờ nhìn phía đồng ngô bị sâu keo gây hại mà chưa tìm ra cách chữa trị. 15 năm kinh nghiệm trồng ngô, đây là lần đầu tiên ông Thùy gặp phải dịch sâu như thế này. Vụ này ông Thùy trồng 6 ha ngô, thì đã buộc phải cày bỏ 1,3 ha bị sâu keo phá hỏng hoàn toàn để tránh lây lan. Còn hơn 4 ha bắt đầu có sâu keo, ông Thùy đang chạy đôn chạy đáo tìm thuốc để trị.
Không chỉ gây hại trên cây ngô tại xã Chơ Long, hiện nay, sâu keo mùa thu cũng bắt đầu gây hại trên cánh đồng hoa màu (ớt, bí, đậu…) của người dân xã Đắk Pơ Pho. Ông Lê Văn Khánh (cán bộ xã Đắk Pơ Pho, huyện Kông Chro) cho biết riêng xã này đã có tới hơn 189 ha bị sâu hại trên cây trồng.
Bất lực với sâu keo?
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Hà Ngọc Uyển - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Gia Lai cho biết, sâu keo mùa thu là loài có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Mỹ, có thể gây hại trên 300 loài thực vật (nhất là ngô). Sâu keo mùa thu có thể di trú xa hàng trăm km nhờ gió. Loài sâu này hiện đã xuất hiện hơn 10 tỉnh trên cả nước.
Riêng ở Gia Lai, sâu keo mùa thu xuất hiện từ tháng 4/2019. Theo thống kê mới nhất, có hơn hơn 5 nghìn ha ngô của 11 huyện tại tỉnh Gia Lai bị nhiễm loài sâu này. Trong đó nặng nhất là huyện Kông Chro, Chư Prông và Chư Pưh. Loài sâu này đang tiếp tục phát triển lan ra diện rộng nếu như không có sự vào cuộc phòng trừ tích cực của bà con nông dân và các cơ quan chuyên ngành ở địa phương.
Ông Uyển cho hay, việc phòng trừ loài sâu này rất khó khăn vì vòng sinh trưởng chỉ trong khoảng 30 ngày, chia làm 6 giai đoạn tuổi. Trên cùng một thửa ruộng, ổ dịch sâu keo mùa thu tồn tại nhiều giai đoạn tuổi khác nhau. Nên việc phun một lần thuốc thường không diệt trừ triệt để, mà phải phun kép từ 2 đến 3 lần (mỗi lần cách nhau khoảng 7 ngày). Việc phun thuốc chỉ hiệu quả cao khi sâu ở tuổi nhỏ (giai đoạn tuổi 1-2), qua giai đoạn này sâu đã khoẻ và sẽ đục vào trong thân, việc phun thuốc bên ngoài không hiệu quả.
Ông Uyển cho hay, cách diệt sâu hiệu quả nhất hiện tại là khi sâu mới xuất hiện, bà con phải diệt trừ ngay bằng biện pháp thủ công như bắt bằng tay, sâu phát triển ra diện rộng sẽ vừa tốn công sức, tốn tiền mua vật tư mà hiệu quả không cao.
“Khi phải can thiệp bằng thuốc hóa học bà con lưu ý phải áp dụng biện pháp 4 đúng. Đó là đúng thuốc, đúng nồng độ liều lượng, đúng lúc và đúng phương pháp. Hiện đơn vị đang tham mưu lãnh đạo để tăng cường công tác chỉ đạo, tiêu diệt loại sâu keo tốt hơn. Đồng thời đẩy mạnh công tác tập huấn, tuyên truyền phương pháp diệt sâu hiệu quả nhất” - ông Uyển nói.
Không chỉ gây hại trên cây ngô tại xã Chơ Long, hiện nay, sâu keo mùa thu cũng bắt đầu gây hại trên cánh đồng hoa màu (ớt, bí, đậu…) của người dân xã Ðắk Pơ Pho. Ông Lê Văn Khánh (cán bộ xã Ðắk Pơ Pho, huyện Kông Chro) cho biết riêng xã này đã có tới hơn 189 ha bị sâu hại trên cây trồng.
