Wolfram là khoáng sản quý phục vụ ngành công nghiệp (công dụng chính là luyện kim đen để chế những loại thép đặc biệt cứng, hợp chất Wolfram dùng trong công nghệ hóa học, chế dây tóc bóng đèn…)
Cái chết thương tâm vì “vàng đen”
Cuối tháng 5/2007 chúng tôi đến thăm bà Phạm Thị Bướm, ở thôn 9 thị trấn Võ Xu, huyện Đức Linh - mẹ nạn nhân Tạ Mỹ Đửng.
Trước bàn thờ con, bà Bướm nghẹn ngào: “Nó nghèo lắm, con lại đông, nhà nó như cái chòi nên tôi làm đám, thờ nó ở đây”.
Lúc 9 giờ ngày 30/1/2007, do trượt chân nên anh Đửng rơi từ độ cao 500 mét xuống vực sâu dưới chân Đồi Cờ (xã Mê Pu), nơi anh đào quặng Wolfram mà những người đào đá ví là “vàng đen”, vì loại đá có màu đen này giúp họ cải thiện cuộc sống : 1 kg Wolfram được đầu nậu mua tại chỗ 120.000 đồng.
Trong căn nhà rách nát, anh Nguyễn Hò, bạn anh Đửng, kể: “Tôi may mắn thoát chết nhờ đám cây gai quào vào bụng giữ lại trên miệng vực”. Anh Hò cho chúng tôi xem những viên đá thạch anh trắng đục chứa bên trong Wolfram mà anh giữ làm … kỷ niệm.
Người đào đá khoét hầm sâu vào lòng núi đào lấy quặng Wolfram lẩn trong đá thạch anh.
 |
| Một cục quặng wolfram |
Tan nát rừng phòng hộ và nguy cơ lở núi
Theo các báo cáo, vào tháng 3/2006, lực lượng quản lý rừng phòng hộ và Kiểm lâm Đức Linh phát hiện tại Đồi Cờ những người khai thác quặng đào 2 giếng đường kính hơn một mét, sâu 6 – 7 mét; chỉ hơn năm sau, các ngành chức năng đánh giá Đồi Cờ đã bị phá khoảng 8.000 m2, chi chít những hố sâu 3 – 4 mét, rộng 8 – 10 mét.
Đội bảo vệ khoáng sản gồm bảo vệ rừng, kiểm lâm, công an, quân đội … lập các chốt kiểm tra nhưng chỉ có tác dụng “giảm nhiệt” vì số người đào đá chuyển “công trường” sang khu vực lân cận như Ba Đồi, Đồi 700, Đồi Môn …
| Theo điều tra chi tiết khoáng sản Wolfram của Liên đoàn Bản đồ Địa chất miền Nam: Tài nguyên dự báo Wolfram gốc (cấp 334a + 334b) là 45.488,60 tấn; tài nguyên dự báo Wolfram sa khoáng (cấp 334b) là 272,87 tấn. Giá trị ước tính khoảng 5.491 tỷ đồng. |
Có khi họ đào vào ban đêm để tránh sự truy quét. Một người đào đá kinh nghiệm cho biết chỉ cần nghe âm thanh tiếng búa gõ vào đá thạch anh là biết có Wolfram bên trong hay không.
Wolfram được mua giá cao, ngoài dân các xã Mê Pu, Sùng Nhơn, Võ Xu (Đức Linh), Đức Phú (Tánh Linh ), còn có đội quân đào đá chuyên nghiệp từ Lâm Đồng, Đồng Nai tham gia nên tình hình chặt phá cây rừng, khoét hầm đào đá trên các ngọn đồi có độ cao từ 600 – 700 mét hết sức phức tạp.
Vì các ngọn đồi ở đây đều có độ dốc từ 45 – 60 độ nên nguy cơ lở núi, lũ quét xảy ra rất cao nhất là trong mùa mưa bão. Hạt trưởng Kiểm lâm Đức Linh – Trần Ngọc Sanh tâm sự: “Anh em giữ núi vất vả lắm. Mùa nắng thì phải xuống chân núi cõng nước.
Mùa mưa thì sốt rét. Hằng năm vùng này đều có vài người chết vì bị sét đánh nên anh em ở trên núi rất sợ mưa dông. Các tổ giữ núi chỉ có 16 anh em mà núi rừng thì mênh mông và người đào đá có cả trăm ngả vào rừng …”.
