Nhà cửa rách nát, dân cư thiếu thốn điện nước sinh hoạt, không có hộ khẩu, không giấy tờ tùy thân và các phương tiện thông tin cần thiết.
 |
| Nhà cửa tại xóm Khe phải che chắn, vá víu bằng bất cứ vật liệu gì có thể |
Gia đình chị Phan Thị Sửu là một trong những địa chỉ ngụ cư tạm bợ, dột nát tại khu xóm Khe được ông tổ trưởng dân phố Trần Dũng (khu vực V, phường Trường An) lưu ý giới thiệu chúng tôi đến thăm.
Trên đường vào nhà chị Sửu, ông Dũng chặc lưỡi: “Gần hai mươi năm, xóm Khe vẫn thế. Xóm hình thành tự phát từ năm 1990. Bây giờ, xóm có 80 nóc nhà tạm, chốn dung thân của hơn 400 con người”.
Chúng tôi thăm nhà chị Sửu gặp lúc trời chuyển mưa, cả gia đình nhốn nháo lục lọi thau chậu, xoong chảo, tấm nylon, áo mưa thay nhau chống dột cho ngôi nhà nhỏ đang bốn bề trống trải.
Nhà chị Sửu chỉ rộng khoảng 15m2, dựng từ năm 2000 bằng tre nứa tạm bợ. Bốn bức vách che chắn nylon đã mục nát, phần mái nhà lỗ chỗ vết rách nhìn thấy trời.
Chị Sửu nói: “Chỉ sống cách phố xá đông đúc, khu chung cư hiện đại vài chục mét, dân xóm Khe vẫn dùng nước giếng không đảm bảo vệ sinh từ năm này qua năm khác”.
Gần nhà chị Sửu là hộ ông Trần Hen, cả gia đình lên xóm Khe cư ngụ đã ngót nghét 20 năm. Ba thế hệ với gần 20 người trong gia đình ông Hen đến giờ vẫn sinh sống chen chúc, tạm bợ trong ngôi nhà xiêu vẹo, chật chội dựng từ hồi mới nhập cư về xóm.
Thiệt thòi
Vòng quanh xóm Khe rộng chưa đầy ba hecta theo lối đi tự mở, chúng tôi đếm vỏn vẹn cả khu xóm chỉ có sáu giếng đào dùng chung cho hơn 400 dân. Nước bẩn, nhiễm phèn lấy từ lòng đất nghĩa địa, mồ mả vẫn được dân xóm Khe bấm bụng sử dụng mỗi ngày.
Đồng cảm với dân nghèo, ông Dũng bộc bạch: “Mang tiếng ở thành phố, nhưng thiếu thốn, thiệt thòi đủ bề. Không có nước máy, nhà cửa xuống cấp không được sửa chữa, điện sinh hoạt phải câu móc tự phát. Đa phần dân không có hộ khẩu, giấy CMND. Tám chục căn nhà tạm san sát nhau hầu hết chờ sập”.
Theo ông tổ trưởng Trần Dũng, xóm Khe có mười hộ dân nghèo được đưa vào diện xóa nhà tạm, nhưng đành chịu thiệt vì đất ở vướng dự án biệt thự.
Khoảng 50 thanh niên đến tuổi học nghề, đi làm, nhưng do không có hộ khẩu, không làm được giấy CMND, nên không thể dự thi vào các trường nghề, không xin được việc làm như mong muốn. Không có hộ khẩu, ngay cả điện thoại cố định, người dân cũng không thể đăng ký lắp đặt sử dụng.
Theo UBND phường Trường An, từ năm 2003 về trước, dân xóm Khe ít nhiều nhận được hỗ trợ bằng các công trình dân sinh do nhà nước đầu tư.
Từ năm 2004, dân tạm cư đổ đến xóm Khe gia tăng, các công trình quá tải, xuống cấp, không tiếp tục được đầu tư do vướng quy hoạch xây dựng khu biệt thự Thủy Trường. Dân bị cấm cơi nới, sửa chữa, xây dựng mới nhà ở. Các ưu tiên về công trình điện, nước, đường bê tông lần lượt bị cắt.
Hơn năm năm trôi qua, dự án khu biệt thự Thủy Trường qua hai lần chuyển chủ đầu tư vẫn dậm chân tại chỗ. Mỗi ngày qua, hơn 400 người xóm Khe tiếp tục sống trong điều kiện vùng sâu, vùng xa ngay giữa lòng đô thị loại I.
