 |
| Sương mù phố núi |
Theo GS.TS Trần Tân Tiến, Trưởng khoa Khí tượng Thủy văn, ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội), thời điểm hiện nay đang là mùa sương mù. Hiện tượng sương mù xuất hiện vào buổi sáng tại các thành phố lớn mà mọi người nhìn thấy trong mấy ngày qua là sương mù bức xạ.
Lâu nay, người ta vẫn quan niệm sương mù là vô hại. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sương mù tại các khu công nghiệp, thành phố lớn ô nhiễm bởi bụi, khói, các chất thải độc hại... có thể gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, đặc biệt là đường hô hấp.
Theo GS Tiến, bụi khói là yếu tố giúp tạo ra sương mù nhanh hơn, cường độ mạnh hơn và tần suất cao hơn. Chẳng hạn, ở một khoảng nhiệt độ nào đó thường không có sương mù, nhưng do bụi khói tạo thành các nhân ngưng kết ở mặt đất nên các hạt nước có cái để bám vào, tạo thành sương mù. Các nhân ngưng kết này cũng làm hạt nước to hơn, nghĩa là sương mù sẽ dày đặc hơn. Không khí càng ô nhiễm càng thúc đẩy quá trình tạo sương mù nhiều hơn, nhanh hơn.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học TPHCM chỉ ra rằng, sương mù bức xạ tại các khu công nghiệp, thành phố lớn có thể mang theo các hạt bụi, khí độc từ hoạt động xả thải tại các nhà máy, từ các phương tiện giao thông, v.v... xâm nhập vào cơ thể con người qua đường hô hấp, gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
Sương mù kéo dài đến bao giờ?
| Hiện nay chưa có giải pháp nào khả thi để xua tan sương mù, bảo vệ sức khoẻ và đảm bảo giao thông. Trên thực tế, cũng có một vài biện pháp kỹ thuật xua sương mù được ứng dụng như dùng động học tạo xoáy đưa hạt nước đi lên, tạo ra các dòng thăng giúp nước ngưng kết và rơi xuống đất. Tuy nhiên phương pháp này rất tốn kém, chủ yếu dùng trong ngành hàng không. |
GS Tiến cho biết, có hai loại sương mù là sương mù bức xạ và sương mù bình lưu. Sương mù bức xạ chủ yếu xuất hiện ở các thành phố công nghiệp vào thời điểm từ bốn đến tám giờ sáng. Vào khoảng thời gian này, sương mù hình thành nhiều trên các quốc lộ và đường nội thị. Khi mặt trời lên, lớp sương mù này sẽ tan đi.
Sương mù bình lưu xuất hiện suốt ngày đêm, kéo dài nhiều ngày ở khu vực đất liền sát biển. Sương mù thường xuất hiện vào khoảng thời gian cuối đông, dao động trước hoặc sau Tết Nguyên đán.
Theo dự báo của Khoa Khí tượng Thủy văn, ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội), nếu thời tiết tiếp tục diễn biến như hiện nay thì khả năng lớn năm nay mọi người sẽ du xuân trong sương mù. Nếu gió mùa đông bắc về, trời lạnh hơn thì không có sương mù.
“Điều kiện thời tiết nước ta chỉ có sương mù khi có gió với vận tốc hai đến ba mét/giây. Nó giống như mây thấp nhưng khác ở chỗ sương mù tiếp xúc trực tiếp với bề mặt đất, còn mây thấp không tiếp xúc với bề mặt đất mà cách mặt đất một khoảng cách được gọi là độ cao chân mây”.
“Chính vì thế người ta xếp sương mù vào họ mây thấp. Căn cứ vào nguyên nhân hình thành, sương mù được chia ra các loại khác nhau như sương mù bức xạ hình thành khi mặt đất lạnh đi do bức xạ vào ban đêm trời quang mây, lặng gió; Khi không khí ẩm di chuyển ngang qua nơi có bề mặt lạnh sẽ bị lạnh đi nên hình thành sương mù bình lưu. Ngoài ra còn sương mù do mưa, sương mù thung lũng, v.v...” – GS Tiến lý giải.
Ngoài sương mù còn có thể xuất hiện mù, đó là hiện tượng tập hợp các hạt bụi, khói lơ lửng trong không khí, làm giảm tầm nhìn ngang. Mù mạnh có thể làm giảm tầm nhìn ngang xuống vài trăm mét, thậm chí hàng chục mét như sương mù mạnh. Mù thường do nguyên nhân địa phương như cháy rừng, môi trường ô nhiễm...
Sương mù và mù đều là hiện tượng khí tượng nguy hiểm. Đặc biệt đối với giao thông vận tải đường bộ, đường sông, đường biển và hàng không, hàng năm sương mù đã gây ra những trở ngại và tổn thất không nhỏ.
