GS Dương Nguyên Vũ: Thật ấm cúng mỗi khi trở về

GS Dương Nguyên Vũ  (áo trắng, bên phải) cùng GS Hồ Tú Bảo trong một buổi giảng dạy cho SV

Những chuyến trở về giảng dạy cho sinh viên Việt Nam của GS Dương Nguyên Vũ- một người Việt giữ ví trí cao tại Eurocontrol - Trung tâm nghiên cứu về không lưu tại châu Âu - được bắt đầu từ 1997 và đến giờ đã tròn 10 năm, các chuyến trở về ngày càng thường xuyên hơn.

Anh cho biết, những năm sau này, hầu như anh về Việt Nam rất thường xuyên. Khoảng 10 lần mỗi năm, mỗi lần khoảng 1- 2 tuần. “Vậy là 1/4 cuộc sống của tôi ở Việt Nam nhưng lúc nào cũng cảm thấy không đủ”, GS Vũ khẳng định.

Trong những ngày đầu năm 2008 này, GS Dương Nguyên Vũ lại có hơn 1 tuần trở về Việt Nam. Chỉ trong một thời gian ngắn như vậy, anh đã tranh thủ làm được khá nhiều việc, hàng ngày giảng dạy 6 tiết tại trường Đại học KHTN, Đại học Quốc gia TPHCM,  rồi cùng các đồng nghiệp bàn bạc công tác chuẩn bị cho hội nghị RIVF 2008 - một hội nghị quốc tế về công nghệ thông tin và viễn thông mà anh và các đồng nghiệp tổ chức hàng năm tại Việt Nam nhằm mục đích tạo điều kiện cho các NCS và các nhà khoa học trong nước tiếp cận với các khuynh hướng nghiên cứu hiện đại.

Ngoài ra, anh cũng hướng dẫn vài luận án cao học và luận văn tiến sĩ ở trường Đại học KHTN và ĐH Bách khoa TPHCM...

Thật ra, GS Vũ đã về Việt Nam lần đầu tiên từ năm 1994, khi đó anh đang làm việc cho Trung tâm nghiên cứu về khoa học máy tính của tập đoàn Schlumberger về dịch vụ khai thác dầu khí, nhưng lúc đó đi ra giàn khoan dầu nhiều hơn là ở trong bờ.

Cái cảm giác lần đầu tiên trở về thật khó tả. Anh còn nhớ lúc đó, ở trên máy bay nhìn xuống những mảnh ruộng, con sông của đất nước mình, anh đã khóc thật sự và cảm thấy phải có trách nhiệm với quê hương.

Năm 1997, khi Viện Tin học Pháp ngữ ở Hà Nội ngỏ lời mời về giảng dạy anh đã nhận lời ngay và từ năm 1998 bắt đầu đóng góp giảng dạy thường xuyên tại Việt Nam.

Từ năm 2003, GS Vũ về thỉnh giảng tại ĐH Bách khoa và  Đại học KHTN TPHCM, từ năm 2005 được nhận làm Giáo sư Cơ hữu (Affiliate Professor) cho ngành Công nghệ thông tin của trường Đại học Bách khoa TPHCM. Cuối năm 2006, GS Vũ làm cố vấn khoa học và học thuật tại trường Đại học KHTN TPHCM.

Anh tâm sự: “Được đóng góp cho quê hương mình, được thêm những học trò, thêm bạn, thêm những đồng nghiệp cùng chia sẻ tâm huyết và được thở không khí quê hương nhiều hơn. Đó là những cái được lớn nhất”.

Chính vì được nhiều như vậy nên GS Vũ không bao giờ nhận tiền thù lao giảng dạy từ các trường ĐH trong nước, nếu có, tất cả đều được chuyển qua quỹ học bổng cho sinh viên nghèo của trường.

Anh nghĩ rằng nếu trở về đóng góp lúc mình ở đỉnh cao của sự nghiệp thì sự đóng góp của mình có thể hiệu quả nhất. Bởi lẽ, anh cũng như biết bao trí thức người Việt khác, đều mang một mong mỏi là đất nước giàu mạnh, tất cả các người con người Việt Nam dù ở chân trời nào, đều hãnh diện về đất nước mình.

Nhà khoa học lãng mạn

Người ta thường nghĩ rằng, những nhà khoa học sẽ khô khan. Đối với GS Dương Nguyên Vũ thì không hẳn vậy. Ngoài những lúc vùi đầu trong phòng nghiên cứu hay trên giảng đường, anh vẫn giành thời gian đạp xe rong ruổi trên đường phố hay làm... DJ ở một quán bar nào đó.

Anh nói, về Việt Nam bận rộn nhưng rất vui vì cảm thấy việc làm của mình có ý nghĩa. Đó là chưa kể tới việc đôi khi buổi tối còn đi làm DJ ở quán bar! Rất nhiều học trò người Việt đều cảm phục về sự tận tâm của thầy Vũ.

Ngoài việc truyền đạt kiến thức, thầy Vũ còn chia sẻ với họ những khó khăn trong cuộc sống. Chính vì sự gần gũi với học trò mà anh đã đứng ra làm chủ hôn cho nhiều đám cưới của du học sinh. Trong những đám cưới đó, thầy giáo vừa kiêm chủ hôn, vừa làm cho không khí thêm náo nhiệt bằng các bản nhạc do đích thân anh làm DJ.

Anh cho biết, lớp học đầu tiên mà anh về giảng dạy tại Việt Nam là ở Hà Nội. Những năm từ 1997 đến  2004, mỗi năm anh ở Hà Nội bốn tuần. Mùa thu Hà Nội đã đi vào trong anh như những khoảnh khắc đẹp với cái dịu dàng của nó và có thể nói đã chiếm lĩnh một phần trong trái tim của anh.

Các khu phố, những con đường ở Hà Nội cũng đi vào trong sâu thẳm trái tim anh. Cái thú đạp xe rong ruổi trên các con đường Hà Nội không thể tìm được ở nơi nào khác, mặc dù anh sinh ra tại Đà Lạt và trưởng thành tại TPHCM, mỗi nơi đều gắn với anh biết bao kỷ niệm. Anh còn tiết lộ, hiện giờ chiếc xe đạp của anh vẫn còn gửi lại ở trường Đại học Bách khoa Hà Nội và vẫn có thể sử dụng nó mỗi lần lưu lại Hà Nội.

Đưa hội nghị quốc tế về Việt Nam

Các nhà khoa học Việt Nam đang sống ở nước ngoài có thể đóng góp tạo điều kiện bằng cách mời các đồng nghiệp nước ngoài về hỗ trợ phát triển nghiên cứu khoa học và chuẩn bị cơ sở phương pháp cho các sinh viên để giúp họ có khả năng đạt được mục đích khi ra ngoài.

Trong một cái nhìn xa, đưa các điều kiện làm nghiên cứu khoa học từ bên ngoài về để phát triển cơ sở làm nghiên cứu khoa học cũng là cách tạo nơi để đón nhận các nhà khoa học trẻ.

Đây cũng là một trong những việc mà GS Nguyên Vũ và các đồng nghiệp như GS Hồ Tú Bảo, PGS Cao Hoàng Trụ, PGS Dương Anh Đức cố gắng làm từ nhiều năm nay bằng cách đưa các hội nghị khoa học quốc tế có chất lượng cao về trong nước, đưa các nhà khoa học nước ngoài về làm việc với Việt Nam và đóng góp giảng dạy về phương pháp làm nghiên cứu khoa học cho các nhà khoa học tương lai của Việt Nam.