Cá sấu sinh sống mạnh trên các vùng đầm lầy, sông nước nhiệt đới ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ và châu Đại Dương. Hiện có 14 loài cá sấu khác nhau với đủ mọi kích cỡ và đặc tính tồn tại trên trái đất, từ cá sấu lùn nhỏ tới loài cá sấu nước mặn to lớn.
Khá nổi tiếng nhờ kích cỡ, cá sấu châu Mỹ có thể dài tới 4,6m, nặng 900kg. Loài cá sấu này được tìm thấy ở miền nam Mexico, Trung Mỹ, vùng cận Caribbean và miền bắc Nam Mỹ. Một số lượng không lớn loài động vật này được phát hiện ở các đầm lầy Florida, Mỹ.
Thức ăn của cá sấu nói chung là những loài sống trên mặt đất và ở dưới nước. Chúng có thể ăn cá, chim, động vật có vú hay thậm chí là con cá sấu nhỏ hơn nếu có cơ hội. Đối với những động vật sống trên mặt đất, cá sấu sẽ tìm cơ hội tấn công khi chúng tới uống nước sát mép sông.
Đa phần cú tấn công của cá sấu nhằm vào các tử huyệt của con mồi. Do cấu tạo của hàm không cho phép cá sấu thực hiện việc nhai nên chúng thường xé thịt con mồi thành từng mảng và nuốt chửng. Với chiếc dạ dày "bằng sắt", cá sấu nuốt thêm cả đá để giúp nghiền nát thức ăn bị nuốt chửng.
Cá sấu không thể xé con mồi theo cách bình thường, vì thế chúng sử dụng một cách thức tuyệt vời để xé nhỏ thịt trước khi nuốt. Hàm khỏe ngoạm chặt vào con mồi trước khi các chi và đuôi hỗ trợ cá sấu xoay tròn xé nát miếng thịt. Sức mạnh đằng sau những cú xoay khiến tất cả con mồi đều bị xé xác.
Do sống dưới nước nên các chi và đuôi của cá sấu hỗ trợ hoàn hảo cho khả năng bơi lội. Đuôi cực khỏe giúp cá sấu có thể bơi với vận tốc 32km/h trong khi sức mạnh của các chi còn được thể hiện ngay cả khi cá sấu ở trên mặt đất. Rời môi trường nước, cá sấu có thể di chuyển với vận tốc tối đa 18km/h trong khoảng cách ngắn.
Cá sấu sinh sản bằng cách đẻ trứng
Một con cá sấu được gọi là trưởng thành khi chúng tầm 4-6 năm tuổi và lúc đó mới có động đực. Cá sấu đực là những kẻ khá ầm ỹ.
Vào mùa sinh sản, chúng phát ra những âm thanh có thể so sánh với động cơ của những chiếc máy bay cỡ nhỏ, âm thanh này có thể lan truyền nhiều cây số trong làn nước. Chúng thu hút những con cái và tất nhiên, những con đực khác cũng đố kỵ.
Rất nhanh chóng, hàng chục con đực khác kéo đến và thi nhau cất lên những lời ca trầm hùng, đôi khi còn làm rung động mặt nước phía trên tấm lưng chúng, khiến nước bắn lên cao một cách đáng kinh ngạc.
Tất nhiên, con sấu nào khoẻ hơn sẽ có tiếng ca lớn hơn. Ở môi mỗi con cá sấu đều có một bộ phận cảm nhận những rung động của mặt nước, đối với con cái là để tìm được người chồng ưng ý, còn đối với những chàng ca sĩ khác là để đánh giá đối thủ.
Nếu cảm thấy kẻ to mồm kia mạnh hơn mình, những con cá sấu khác sẽ tự rời bỏ cuộc tranh giành, còn nếu không thì trận chiến thực sự giữa những hàm răng sắc nhọn sẽ nổ ra.
Cá sấu đẻ trứng trên bờ và trong những đống cát. Số lượng trứng sau mỗi lần đẻ trứng nhiều hay ít chủ yếu là phụ thuộc vào lứa so hay lứa dạ (lần đầu thường là 15 trứng, còn những con cá sấu già có khả năng đẻ tới 70 trứng là chuyện rất bình thường).
Sau khi đẻ trứng xong, cá sấu sẽ ngay lập tức lấp cát lại thành từng mô cao rồi nằm cạnh để bảo vệ trứng. Thời gian ấp trứng kéo dài từ 11 đến 13 tuần (78 – 90 ngày).
Khi mới nở, cá sấu con chỉ có kích thước to bằng ngón tay cái và dài chừng 1 gang tay mà thôi. Trong vài chục phút đầu khi mới bước ra khỏi lớp vỏ trứng, chúng có vể rất chậm chạp. Nhưng ngay sau đó, chúng chạy rất nhanh và đã biết cách tìm mồi.
Trong khoảng thời gian 2 năm đầu, khả năng tăng trưởng của cá sấu là rất chậm, trong các năm tiếp theo, chi của chúng phát triển một cách nhanh chóng. Thời kỳ sinh sản của loài cá sấu thường kéo dài trong khoảng thời gian từ 30-40 năm.
Cá sấu có thính giác và khứu giác vô cùng nhạy bén
Ngoài ra, cá sấu còn sở hữu thính giác và khứu giác vô cùng nhạy bén. Mũi nằm phía trước hàm và nhô cao khỏi mặt nước cho phép cá sấu đánh hơi tìm kiếm con mồi, trong khi khứu giác hoàn hảo giúp loài vật này nghe rõ cả ở dưới nước. Thậm chí, tiếng cựa mình đòi ra của cá sấu non cũng được nghe rõ để cá sấu mẹ có thể lên bờ giúp con chúng bước vào cuộc sống.
Trên thực tế, quá trình trao đổi chất của cá sấu diễn ra rất chậm, khiến chúng tồn tại trong nhiều tháng mà không cần thức ăn. Điều này giúp cá sấu tồn tại khi thời tiết ở vùng nhiệt đới trở nên khô hạn trong tháng mùa hè. Tuy sở hữu khả năng tồn tại vượt trội nhưng chính sự bành chướng của con người vào môi trường tự nhiên của cá sấu khiến loài động vật này đang dần bị cô lập.
Video cá sấu săn mồi và hỗn chiến với hổ:
