"Khi tôi gặp Nick Middleton lần đầu, xung quanh anh ấy là những tấm bản đồ và quả địa cầu - thứ có thể giúp Nick tìm ra các nơi kỳ lạ nhất thế giới. Khi đó, chúng tôi đang đứng cùng nhau dưới tầng hầm của Stanfords - hiệu sách du lịch lớn nhất London, Anh", nhà báo David Robson nhớ lại buổi hẹn đầu tiên của mình với người đàn ông say mê tìm kiếm các quốc gia đang tồn tại nhưng lại luôn vô hình trên mọi tấm bản đồ.
Nick gọi nhiều quốc gia này là "các nước không tồn tại", mặc dù chúng cũng có tên như bất kỳ lãnh thổ nào khác: Atlantium, Christiania,Elgaland-Vargaland...
Thoạt nghe, nhiều du khách cho biết họ cứ tưởng đây chỉ là những quốc gia với cái tên hư cấu. Nhưng nó lại hoàn toàn có thật, với dân số, chính phủ, quốc kỳ và tiền tệ riêng. Thậm chí một số nước còn có hộ chiếu. Tuy nhiên, nhiều lý do khác nhau, những nơi này không được hầu hết bản đồ ghi tên.
Middleton lập ra một tấm bản đồ riêng, khắc tên những vùng đất kỳ lạ như thế trong cuốn sách mới của mình mang tên An Atlas of Countries that Don't Exist. Mặc dù là một thế giới không được ghi nhận, nhưng nhà địa lý học đến từ đại học Oxford vẫn cảm thấy hứng thú vì mình đã lập ra một thế giới, song song với thế giới chúng ta đang sống.
 |
Narnia là vùng đất nổi tiếng trên thế giới, mặc dù nó hoàn toàn không có thực. Ảnh:Narnia.
Vùng đất lấy cảm hứng cho Middleton nghiên cứu dự án "các quốc gia không tồn tại" này là xứ Narnia - vùng đất huyền thoại xuất hiện trong tác phẩm The Lion, The Witch, and The Wadrobe. Tuy nhiên, với óc phân tích của một nhà địa lý học, ông nhận ra con người không cần sử dụng phép thuật mới đến được một quốc gia "không tồn tại" trong mắt hầu hết nước khác. Khi bắt tay vào tìm kiếm, Middleton nhận ra rằng những nơi như Narnia tồn tại rất nhiều trên hành tinh của chúng ta. Vấn đề ở đây chính là không phải ai cũng định nghĩa được chính xác "quốc gia là gì".
Theo Công ước Montevideo được ký vào năm 1933 (trong thời gian diễn ra Hội nghị Quốc tế các Quốc gia châu Mỹ tại Montevideo, Uruguay), điều kiện để trở thành một quốc gia là: lãnh thổ cần được xác định rõ ràng, có cư dân ổn định, có chính phủ và khả năng mở quan hệ với các quốc gia khác.
Tuy nhiên, có một sự vướng mắc là nhiều nước đáp ứng đủ các tiêu chí trên, nhưng lại không có ghế trong Liên Hiệp Quốc. Điều đó có nghĩa là họ không được công nhận.
Middleton lấy Anh Quốc (United Kingdom - UK) làm ví dụ. Theo ông, đây là một trường hợp kỳ lạ vì theo luật của UK thì Anh (England), Scotland, Wales và Bắc Ireland được xem là các nước riêng biệt. Các nước này có đội bóng riêng và còn thi đấu với nhau trong Euro 2016 (xứ Wales, Anh). Nhưng nếu dựa theo tiêu chí "phải có ghế trong Liên Hợp Quốc", thì Anh hay Scotland không phải là một quốc gia. Vì 4 nước riêng biệt trên mới tạo thành Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, họ chỉ có một ghế trong Liên Hợp Quốc.
Một số quốc gia "không tồn tại" trên thế giới được Nick liệt kê trong danh sách của mình là Greenland, cộng hoà Lakotah (nằm ngay trung tâm nước Mỹ), Barotseland. Cộng hòa Murrawarri nằm trong Australia, được thành lập vào năm 2013.
Bộ lạc bản xứ đã viết thư gửi nữ hoàng Anh Elizabeth đệ nhị, yêu cầu nữ hoàng công nhận Murrawarri là một đất nước độc lập. Họ cho bà 30 ngày để trả lời, nhưng không nhận được gì ngoài sự im lặng. Sau đó, họ tự quyết định số phận đất nước mình và tự tuyên bố quyền cai trị.
Tuy nhiên, không phải quốc gia nào trong danh sách của Middleton cũng có một bề dày lịch sử. Hutt River là trường hợp như thế. Đây là một "lãnh địa nhỏ" do một gia đình nông dân lập nên với hy vọng thoát khỏi hạn ngạch ngặt nghèo của chính phủ.
Họ lập ra các danh hiệu hoàng gia, tiền tệ và dịch vụ bưu điện. Công việc kinh doanh bưu điện của họ rất tốt, và cuối cùng sau 10 năm đấu tranh, chính phủ Australia phải chấp nhận việc gia đình này không còn phải trả thuế cho quốc gia nữa.
"Có một điều rất rõ ràng là thế giới này luôn thay đổi. Những quốc gia mới sẽ ra đời, trong khi những quốc gia cũ biến mất. Trong tương lai, tất cả vùng lãnh thổ mà chúng ta biết ngày nay trở thành những quốc gia mà hiện lúc này chưa hoặc không tồn tại", Middleton cho biết.
