Theo GS. NGND Nguyễn Lân Dũng, Phenol là chất rắn, tinh thể không màu, có mùi đặc trưng, nóng chảy ở 43 °C. Phenol là một chất rất độc với con người và sinh vật. Nhiễm độc đường tiêu hóa từ 50 đến 500mg ở trẻ sơ sinh, và 1-5g ở người lớn là liều gây tử vong. Phenol được hấp thu nhanh chóng từ phổi vào máu.
Tất cả các dạng phenol gây kích ứng, và các hiệu ứng độc cấp tính của phenol thường nhất xảy ra khi tiếp xúc với da. Ngay cả dung dịch phenol loãng từ 1% đến 2% cũng có thể gây bỏng nặng nếu tiếp xúc là kéo dài.
Vì rẻ tiền, dễ điều chế, gây ra cái chết nhanh chóng và êm dịu chỉ với 1 gram, phenol được sử dụng như một phương tiện giết người của Đức quốc xã trong thế chiến thứ hai từ năm 1939 đến những ngày cuối cùng của cuộc chiến.
Theo Quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ, hàm lượng phenol cho phép tối đa trong môi trường nước biển vùng biển ven bờ là 0,03 mg/lít.
Cyanide cũng là một chất hóa học rất độc, phản ứng nhanh. Tiếp xúc với một lượng lớn cyanide có thể gây tổn thương cho não và tim mạch, nếu tiếp xúc ở liều lượng thấp có thể gây những hậu quả như khó thở, đau tim, nôn mửa, thay đổi máu, đau đầu, làm rộng tuyến giáp.
Ở một hàm lượng nhất định, xyanua là chất hóa học có khả năng gây chết người và sinh vật. Trong Quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ, hàm lượng xyanua cho phép tối đa trong môi trường nước biển vùng biển ven bờ là 0,01 mg/lít.
Cả phenol và xyanua đều là kết quả quá trình luyện than cốc của nhà máy gang thép. Hydroxit sắt là kết quả của quá trình tẩy rửa và thụ động hóa bề mặt kim loại của nhà máy trước khi vào vận hành.
Các chất này kết hợp với nhau, được dòng hải lưu chảy hướng bắc nam đưa từ Hà Tĩnh vào Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt.
 |
Sơ đồ kịch bản cá chết ở Hà Tĩnh
