Qua những tư liệu, hình ảnh lịch sử, ông Phan Thanh Hải khẳng định, dự án bãi đỗ xe tham quan lăng vua Khải Định (xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy) không ảnh hưởng đến các khu vực bảo vệ đặc biệt của di tích, không “phạm” đến yếu tố phong thủy của công trình lăng mộ vua Nguyễn.
Được biết, dự án bãi đỗ xe điểm tham quan lăng vua Khải Định có quy mô thiết kế phục vụ cùng lúc cho hơn 30 ô tô du lịch (từ dưới 7 đến 45 chỗ) và khoảng 30 xe gắn máy, xe đạp. Bãi đỗ xe xây dựng ngoài khu vực lăng tẩm, có diện tích 4.975 m2, thuộc khu đất trống nằm tại khu vực II khoanh vùng bảo vệ di tích (theo Luật Di sản Văn hóa).
Đây là loại công trình dịch vụ góp phần phát huy giá trị di tích, được UBND tỉnh TT-Huế phê duyệt đầu tư tại QĐ 1443 ngày 28/7/2015, trên cơ sở đề nghị của Giám đốc Sở Xây dựng. Chủ đầu tư là Trung tâm BTDTCĐ Huế cũng đã có văn bản xin ý kiến và được Bộ VH-TT&DL thống nhất thỏa thuận tại văn bản số 4165 ngày 18/11/2014.
Tại công trình dự án này, chủ đầu tư dành hơn 1.300m2 đất (chiếm 30%) sử dụng cho đất cây xanh, thảm cỏ và trồng bổ sung hàng cây lớn bên đường, tạo màu xanh chủ đạo khi đứng trên lăng nhìn về bãi xe. Ranh giới bãi đỗ xe tiếp giáp với khe nước Châu Ê được xây dựng một kè đá hộc để chắn đất, nâng cốt nền bãi đỗ xe và bảo vệ dòng khe.
Theo Trung tâm BTDTCĐ Huế, các tư liệu và hình ảnh lịch sử cho thấy, khu vực này vốn là bãi đất dùng tập kết vật liệu và xây dựng cụm lán trại công trường của lính, thợ, phu phen xây lăng vua Khải Định trong thời kỳ từ năm 1920-1931. Tại khu vực này vẫn còn một giếng cổ vốn được đào để cung cấp nước sinh hoạt cho lính, thợ ngày xưa. Trong dự án xây dựng bãi đỗ xe lần này, chủ đầu tư lưu ý nội dung bảo tồn và phát huy giá trị giếng cổ này.
Đây là nơi từng có công trường lán trại của lính, thợ hồ, phu phen tham gia xây dựng lăng vua. (Dự kiến làm thảm cỏ, cây xanh và bảo tồn giếng cổ). Trước đó, liên quan công trình này, trong giới nghiên cứu văn hóa Huế có người lên tiếng không đồng tình về vị trí xây dựng bãi xe. “Bãi đỗ xe phục vụ tham quan cần thiết đầu tư, nhưng làm ở vị trí ruộng lúa bên kia đường là tốt nhất. Còn với khu đất đang thi công bãi xe hiện nay, theo tôi, nên làm vườn hoa, khu cây xanh để giữ không gian thoáng và tôn thêm vẻ đẹp cảnh quan cho di tích; đồng thời, bảo đảm cả về yếu tố phong thủy cho lăng vua Khải Định”, một nhà nghiên cứu nêu ý kiến.
Về góp ý này, ông Phan Thanh Hải cho rằng, khu vực xây dựng bãi đỗ xe nằm ngoài khu vực tiền án của lăng vua Khải Định, phù hợp để xây dựng bãi đỗ xe và bảo đảm an toàn về mặt giao thông. “Chúng ta đưa bãi đỗ xe cũ nằm ngay trong khu vực I, chắn trước tiền án lăng vua, sang một khu đất cách đó 300 mét thuộc khu vực II. Trong khi, theo Luật Di sản Văn hóa, thì khu vực II là nơi được phép xây dựng các công trình để tôn tạo về văn hóa, hạ tầng du lịch”, ông Hải nói.
Trước những lo ngại về yếu tố phong thủy, ông Hải cho biết, qua tham khảo ý kiến của giới nghiên cứu phong thủy lăng mộ, thì đây là vị trí phù hợp để xây dựng bãi đỗ xe phục vụ khách tham quan, không ảnh hưởng đến lăng vua. Việc xây dựng bãi đỗ xe tại đây cũng sẽ góp phần bồi đắp, nâng cao cốt nền khu đất, tạo sự cân đối địa thế, giữ vững vị trí bên tả phía trước của lăng vua Khải Định.
Sau khi bãi đỗ xe mới đi vào hoạt động, khu vực phía trước lăng vua vốn nhiều năm nay dùng làm bãi đỗ xe tạm sẽ được nghiên cứu bảo tồn tu bổ và phục hồi thích nghi, gắn với di tích lăng vua Khải Định, khi có sự đồng ý của cấp có thẩm quyền.
