Các nhà khoa học đã không khỏi ngạc nhiên khi phát hiện 10 đồng xu La Mã có niên đại từ khoảng năm 300 – 400 sau công nguyên ở tàn tích lâu đài cổ Katsuren (Okinawa, Nhật Bản). Đây là lần đầu tiên tiền xu của đế quốc La Mã được phát hiện tại một nơi cách xa cả ngàn cây số là Nhật Bản.
Ngoài nhận định trên, cũng có nhà khoa học khẳng định rằng những đồng xu này không có niên đại lâu đời đến thế, mà có thể được đúc vào khoảng thế kỉ 17.
Lâu đài Katsuren được xây dựng vào khoảng thế kỉ 13 – 14 và bị bỏ rơi 200 năm sau đó. Đây từng là nơi ở của một lãnh chúa phong kiến giàu có, thường tham gia giao thương buôn bán nhưng chưa từng có tài liệu nào ghi rằng ông làm ăn với bạn hàng châu Âu.
 |
Tàn tích lâu đài Katsuren.
Nhà khảo cổ học Hiroki Miyagi cho biết: “Lúc đầu tôi tưởng rằng đó là những đồng xu của lính Mỹ. Nhưng sau khi rửa sạch bùn đất, tôi mới nhận ra những đồng xu đó có niên đại lớn hơn nhiều.”
Các nhà nghiên cứu cũng tỏ ra nghi ngờ rằng đây là một đồng xu giả. Tuy nhiên, kết quả quét X Quang cho thấy trên đồng xu có nữ La Mã được dập nổi cùng hình ảnh Hoàng đế Constantine I cùng một người lính cầm giáo.
Việc tìm thấy đồng xu La Mã cổ ở Nhật Bản cho thấy hai nước này từng có quan hệ thương mại với nhau. Đây là phát hiện khiến nhiều người phải ngạc nhiên bởi các thương gia Đông Á thời thế kỉ 14 – 15 thường sử dụng tiền của Trung Quốc chứ không phải tiền của phương Tây, đồng thời cũng ít giao thiệp với đế quốc La Mã. Do đó, có thể những đồng xu này được mang đến Nhật Bản bởi những thương gia Đông Nam Á hoặc Trung Quốc.
