Sergio Canavero tiết lộ ca ghép đầu cho khỉ được tiến hành tại Đại học Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc; nhóm của bác sĩ Nhiệm Hiểu Bình đã ghép đầu của một con khỉ với thân thể một con khác, đã nối thành công các mạch máu để nuôi sống phần đầu, nhưng do không kết nối được thần kinh tủy xương sống giữa hai phần nên con khỉ đã bị liệt từ phần cổ trở xuống. Xuất phát từ vấn đề đạo đức, các bác sĩ chỉ để con khỉ này sống trong 20 giờ.
Thành tựu đột phá?
Năm 2015, Sergio Canavero đã khiến dư luận thế giới bất ngờ khi công bố kế hoạch chuẩn bị ghép đầu để chữa trị cho những bệnh nhân bị liệt toàn thân. Nay ông cho biết, thông qua việc thực nghiệm trên khỉ, chuột và thi thể người, nhóm của ông đã “đến gần với mục tiêu cuối cùng của kế hoạch”.
Sergio Canavero viết trên tạp chí khoa học “New Scientist”: “Chúng tôi đã có nhiều số liệu ủng hộ cho việc thúc đẩy công việc phát triển”. Ban biên tập “New Scientist” cho biết, họ đã được xem các bức ảnh và đoạn phim ghi lại quá trình phẫu thuật ghép đầu cho chú khỉ, song họ không đưa ra khẳng định về tính xác thực của những tài liệu này. Sergio Canavero cũng đã cung cấp để “New Scientist” và báo “Daily Mail” đăng bức ảnh chụp một con khỉ với vết khâu ở xung quanh cổ.
Ông Sergio Canavero nói, qua thực nghiệm đã chứng minh, nếu bảo quản đầu khỉ trong nhiệt độ -15oC thì con khỉ sống được và không hề bị tổn thương não bộ trong suốt quá trình phẫu thuật. Ông nói: “Tôi không thể không nói rằng, chúng tôi còn có rất nhiều việc quan trọng cần nghiên cứu. Mọi người cho là không thể ghép đầu, nên từ bỏ suy nghĩ này. Nhưng rõ ràng là nó (việc ghép đầu) thực hiện được và chúng tôi đang nỗ lực để làm được điều đó”. Sergio Canavero cho phóng viên “Daily Mail” biết, các đồng nghiệp Trung Quốc đã tiến hành một ca ghép đầu người, nhưng từ chối cung cấp chứng cứ và ảnh chụp.
Sẽ thay đầu cho một kĩ sư người Nga vào năm tới?
Nhóm nghiên cứu của Sergio Canavero và Nhiệm Hiểu Bình dự định cuối năm 2017 sẽ tiến hành tại Nga ca ghép đầu cho Valery Spiridonov – một người đàn ông Nga bị teo tủy sống dẫn đến teo cơ và bị liệt toàn thân – vào thân thể một người khác. Sergio Canavero tuyên bố việc ghép đầu sẽ giúp kéo dài tuổi thọ cho những người bệnh mắc các tuyệt chứng hoặc giúp những người bị liệt trở lại cuộc sống của người bình thường.
Theo ông, việc phẫu thuật trước tiên phải bảo quản đông lạnh đầu của người bệnh và thân thể người quyên tặng, sau đó sẽ ghép các mạch máu và tủy sống tại phần cổ. Để đại não của người bệnh và tủy sống cơ thể quyên tặng liên kết được với nhau cần phải sử dụng chất Polyethylene glycol để hòa hợp. Để tránh việc dịch chuyển, bệnh nhân sẽ phải hôn mê suốt 4 tuần. Trong thời gian đó các bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp điện kích để kích thích tủy sống, tăng cường sự liên kết giữa đầu và cơ thể mới.
“Mọi người cho là không thể ghép đầu, nên từ bỏ suy nghĩ này. Nhưng rõ ràng là nó (việc ghép đầu) thực hiện được và chúng tôi đang nỗ lực để làm được điều đó”.
Bác sỹ Sergio Canavero tự tin tuyên bố
Valery Spiridonov, kỹ sư 30 tuổi người Nga cho biết, anh biết khả năng tử vong của căn bệnh mình mắc rất cao. Anh nói: “Tôi là nhà khoa học, là một kĩ sư, tôi khẩn thiết khuyên mọi người, các chuyên gia y học: tiến hành ca phẫu thuật loại này rất cần thiết”. Valery Spiridonov thẳng thắn: “Tôi không phải kẻ điên rồ, không vội vàng chặt đầu chính mình. Hãy tin tôi, chỉ khi nào tất cả mọi người tin 99% ca phẫu thuật thành công thì tôi mới chấp nhận lên bàn mổ”.
Theo báo chí Anh, trình tự ca phẫu thuật ghép đầu sẽ gồm: Các bác sĩ tìm một người quyên tặng thân thể, thường là người khỏe mạnh bị chết não; sau đó cắt đầu Valery Spiridonov và thân thể người đó đem cấp đông để làm giảm tốc độ chết của tế bào. Sau đó đầu của Valery Spiridonov sẽ được ghép vào thân thể mới.
Trong thời gian phẫu thuật, mạch máu, tủy sống, cơ, da…phải được kết nối. Sau khi ghép nối, Valery Spiridonov phải bị gây mê tiếp trong 4 tuần để đầu và thân hoàn toàn gắn với nhau. Trong suốt thời gian đó Valery Spiridonov cần phải tiêm một số loại thuốc chống thải ghép (Anti-rejection drugs). Nếu việc ghép nối thành công, sau khi tỉnh lại Valery cần phải tập thích ứng với cơ thể mới như tập đi, cảm nhận da mặt…
Những ý kiến hoài nghi
Trong khi Sergio Canavero tràn đầy lạc quan và tin tưởng về ca phẫu thuật cho Valery Spiridonov diễn ra vào tháng 12/2017, giáo sư Đại học Y khoa Cáp Nhĩ Tân Nhiệm Hiểu Bình, một thành viên trong nhóm nghiên cứu hôm 20/1 đã phát biểu thận trọng trên báo “Thanh niên Trung Quốc”: Hiện nay chỉ là hợp tác nghiên cứu, là hợp tác trước lâm sàng, chứ chưa đến giai đoạn ca phẫu thuật tiến hành thế nào.
Rất nhiều người bày tỏ không tin tưởng vào dự án của Sergio Canavero. Giáo sư Thomas Cochrane ở Trung tâm luân lý sinh vật Viện Y học Havard cho rằng: trong vòng 2 năm để ê-kip này nắm chắc mọi vấn đề và kỹ thuật để phẫu thuật là điều không thể. Ông cho rằng trình độ phát triển khoa học hiện nay chưa đủ để giải quyết vấn đề ghép nối giữa não bộ với hệ thống trung khu thần kinh. Một khả năng khác là kết nối não với máy tính, nhưng sự phát triển trong lĩnh vực này cũng chưa theo kịp.
Ông Art Caplan, chủ quản vấn đề luân lý y học ở Trung tâm Y họa ĐH New York cho rằng: Giới y học nên tập trung giải quyết vấn đề kỹ thuật trong việc “sửa chữa” hệ thống trung khu thần kinh, chứ không phải việc ghép đầu người.
Một bác sĩ ngoại khoa khá nổi tiếng người Nga bày tỏ: Sergio Canavero chưa hề có sự chuẩn bị đầy đủ, không thể hoàn thành được loại phẫu thuật phức tạp này.
