Sau 30 năm hoạt động kể từ ngày lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt được khôi phục, nâng cấp, Viện Nghiên cứu Hạt nhân sẽ tham gia tích cực vào dự án Trung tâm Khoa học và Công nghệ Hạt nhân và dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam, PGS. TS. Nguyễn Nhị Điền, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hạt nhân, khẳng định.
Viện Nghiên cứu Hạt nhân (NCHN) đã và đang tham gia tích cực vào quá trình chuẩn bị thực hiện dự án Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân với một lò phản ứng (LPƯ) nghiên cứu đa mục tiêu công suất 15MW, gấp 30 lần công suất lò hiện nay. Nếu dự án được thực hiện đúng kế hoạch, LPƯ nghiên cứu mới (cũng đặt tại Đà Lạt) sẽ được đưa vào vận hành khoảng năm 2020.
Khi đó, LPƯ hạt nhân Đà Lạt sẽ chuyển mục đích sử dụng theo hình thức vận hành ngắn ngày để phục vụ phân tích kích hoạt, nghiên cứu cơ bản, huấn luyện, đào tạo cán bộ cho ngành và cho chương trình phát triển điện hạt nhân của quốc gia.
PGS. TS. Nguyễn Nhị Điền cho biết, các nghiên cứu và ứng dụng cần thông lượng nơtron cao như chiếu xạ thử nghiệm vật liệu và nhiên liệu, pha tạp vật liệu, nghiên cứu cấu trúc vật liệu, sản xuất đồng vị phóng xạ với số lượng lớn… được chuyển sang LPƯ nghiên cứu mới đảm nhận.
Một số kết quả nổi bật
Ngày 20/3/2014, LPƯ hạt nhân Đà Lạt vừa tròn 30 năm hoạt động kể từ khi được nâng cấp lên công suất 500 kW từ lò TRIGA Mark II công suất 250 kW trước đây. Tuy LPƯ có công suất không cao so với nhiều LPƯ nghiên cứu khác trong vùng, nhưng hiện vẫn là LPƯ đầu tiên và duy nhất của Việt Nam, nên LPƯ hạt nhân Đà Lạt là thiết bị khoa học rất quan trọng đối với Viện NCHN nói riêng và ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam nói chung.
Nhờ có LPƯ và nhiều thiết bị khoa học khác, Viện NCHN Đà Lạt đã thu được nhiều thành tích trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, trong xây dựng tiềm lực về cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ để sẵn sàng tham gia vào chương trình phát triển điện hạt nhân và dự án xây dựng Trung tâm KH&CN Hạt nhân thời gian tới.
Tính đến tháng 3/2014, LPƯ hạt nhân Đà Lạt có khoảng 37.800 giờ hoạt động an toàn và khai thác có hiệu quả. Chỉ tiêu này cũng là một thành tích chứng tỏ Viện NCHN đã tập hợp được một đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ đa ngành, được rèn luyện theo tác phong làm việc công nghiệp, làm chủ trong vận hành, bảo dưỡng, đảm bảo kỹ thuật và khai thác thiết bị khoa học có tính đặc thù là LPƯ nghiên cứu. Về quản lý nhiên liệu và vùng hoạt LPƯ, đã thực hiện 7 lần tái nạp nhiên liệu an toàn.
Viện đã sử dụng hiệu quả các kênh chiếu xạ của LPƯ để thực hiện các nghiên cứu cơ bản về vật lý hạt nhân, vật lý nơtron và các nghiên cứu ứng dụng. Tới nay, Viện đã nghiên cứu và điều chế thành công khoảng 30 chủng loại đồng vị phóng xạ, dược chất đánh dấu để dùng trong y tế và một số ngành kinh tế kỹ thuật khác.
Viện đã xây dựng và hoàn thiện các phương pháp phân tích hạt nhân và phi hạt nhân, rất hữu hiệu trong nghiên cứu và cảnh báo môi trường. Nghiên cứu và quan trắc môi trường biển cũng được thực hiện trong khoảng 10 năm gần đây. Kết quả cũng như kinh nghiệm nghiên cứu của Viện đang và sẽ đóng vai trò quan trọng trong nhiệm vụ đánh giá tác động môi trường tại 2 vị trí dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận.
Ngày 20/3 tại thành phố Đà Lạt, Viện NCHN tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm ngày khánh thành công trình khôi phục, mở rộng lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt và đón nhận Huân chương Độc lập hạng ba. Trong 30 năm qua, Viện có 10 cán bộ được phong học hàm Giáo sư và Phó Giáo sư, 15 cán bộ nhận học vị Tiến sỹ, hơn 50 cán bộ nhận bằng Thạc sỹ…
