Kết quả cuộc điều tra “Phần mềm Toàn cầu 2018: Quản lý phần mềm – Đòi hỏi bắt buộc về an ninh và Cơ hội kinh doanh toàn cầu” của BSA (Liên minh phần mềm doanh nghiệp quốc tế) cho thấy, tình trạng sử dụng phần mềm trái phép tuy có giảm nhẹ, nhưng vẫn còn phổ biến. Dù trên toàn cầu, tỷ lệ cài đặt phần mềm trái phép đã giảm 2% trong hai năm qua, nhưng tỷ lệ sử dụng phần mềm trái phép vẫn ở mức báo động, chiếm 37% lượng phần mềm được cài đặt trên máy tính cá nhân. Giá trị thương mại tổng thể của phần mềm trái phép cũng đã giảm, nhưng đa số các quốc gia trong cuộc khảo sát đều có tỷ lệ phần mềm trái phép từ 50% trở lên.
Theo kết quả điều tra, tỷ lệ phần mềm không bản quyền được cài đặt trong máy tính cá nhân của Việt Nam là 74% với giá trị thương mại của phần mềm trái phép là 492 triệu USD. So với nghiên cứu trước của BSA đã được công bố năm 2016, tỉ lệ này đã giảm được 4%. Với tỷ lệ này, việc cài đặt phần mềm không bản quyền của Việt Nam đang thuộc hàng cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Điều tra cũng cho thấy, các doanh nghiệp dần nhận thấy việc sử dụng phần mềm trái phép ngày càng tốn kém và gây nhiều rủi ro. Hiện tại, nguy cơ các tổ chức gặp phải phần mềm độc hại khi tiếp nhận hoặc cài đặt một gói phần mềm trái phép hay mua một chiếc máy tính cài sẵn phần mềm trái phép là một phần ba. Tính trung bình, mỗi cuộc tấn công bởi phần mềm độc hại có thể tiêu tốn của doanh nghiệp 2,4 triệu USD và mất tới 50 ngày để khắc phục. Trong trường hợp việc nhiễm phần mềm độc hại khiến công ty phải ngừng hoạt động hoặc mất dữ liệu kinh doanh, có thể thương hiệu và danh tiếng của công ty cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đáng chú ý, lượng tiêu thụ máy vi tính PC tuy giảm mạnh nhưng lượng cài đặt phần mềm tiêu dùng lại tăng, do kết quả của lượng tiêu thụ năm trước. Vì thế, việc tỉ lệ phần mềm không phép giảm chủ yếu là kết quả của việc Việt Nam tiếp tục mở cửa thị trường, thực thi luật, tuyên truyền chứ không phải một yếu tố nội tại của thị trường. Số lượng cơ sở bán lẻ máy PC quy mô nhỏ đã giảm trong khi các nguồn cung cấp phần mềm đáng tin cậy hơn tăng. Các lo ngại về vấn đề an ninh do sử dụng phần mềm không bản quyền khiến một số người tiêu dùng, doanh nghiệp tìm đến phần mềm hợp pháp, chí ít là các phần mềm an ninh.
“Chi phí cho việc xử lý phần mềm độc hại có liên quan đến phần mềm trái phép cũng đang tăng lên. Giờ đây, một công ty có thể phải tốn hơn 10.000 USD cho mỗi máy tính bị nhiễm phần mềm độc hại, và tính tổng cộng thì các công ty trên toàn thế giới phải tốn gần 359 tỷ USD một năm”, đại diện BSA cho hay. Đại diện BSA cũng cho rằng, để giảm nguy cơ tấn công mạng và gia tăng kết quả kinh doanh thuần, các doanh nghiệp Việt Nam cần đánh giá các phần mềm trong hệ thống nội bộ của doanh nghiệp và loại bỏ các phần mềm không bản quyền.
Số liệu của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch cũng cho thấy, trong những tháng đầu năm 2018, Thanh tra Bộ đã thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quyền tác giả đối với chương trình phần mềm máy tính tại 26 đoanh nghiệp, xử phạt vi phạm hành chính 750 triệu đồng. Bản quyền phần mềm máy tính là một trong những lĩnh vực bị xâm phạm nhiều nhất tại Việt Nam.
