Trung Quốc thắt chặt kiểm tra và hạn chế cấp giấy phép ra nước ngoài đối với các quan chức cấp cao nghỉ hưu từng công tác trong Đảng, chính quyền trung ương và địa phương, trong bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại và công nghệ Mỹ - Trung kéo dài.
Ngũ nhãn là liên minh chia sẻ thông tin tình báo gồm Mỹ, Canada, Anh, Úc và New Zealand.
Biện pháp hạn chế, không được Trung Quốc công khai, được triển khai nhằm ngăn chặn hàng ngàn quan chức nghỉ hưu bị tiếp cận, tấn công hoặc tuyển dụng bởi cơ quan tình báo của các nước trong nhóm này, Straitstimes dẫn lời 3 nguồn tin nắm được vấn đề cho biết.
“Các cán bộ cấp cao đã nghỉ hưu đặc biệt dễ bị tiếp cận nếu con cái họ đang học, làm việc hay làm ăn ở các nước thuộc nhóm ngũ nhãn”, một nguồn tin giấu tên nói với Straitstimes.
Hạn chế này được áp dụng đối với những người từng giữ vị trí ít nhất tương đương phó chủ nhiệm một ban thuộc Đảng, thứ trưởng hoặc chính quyền cấp tỉnh.
Cuối năm ngoái, báo Úc Sydney Morning Herald có bài viết nói rằng nhóm ngũ nhãn đang tìm cách kiềm chế Trung Quốc, càng khiến gia tăng hoài nghi của Bắc Kinh.
Lãnh đạo tình báo nhóm ngũ nhãn gặp nhau tại một khu nghỉ dưỡng ở Nova Scotia, Canada, vào tháng 7 năm ngoái. Tại đó, họ quyết định sẽ chặn hãng công nghệ Trung Quốc Huawei cung cấp công nghệ mạng 5G, tờ báo Úc viết.
Phó chủ tịch phụ trách tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu bị bắt tại Vancouver vào tháng 12 năm ngoái với cáo buộc vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Con gái nhà sáng lập tập đoàn Huawei được tại ngoại không lâu sau khi bị bắt, nhưng vẫn đối mặt với nguy cơ bị dẫn độ về Mỹ.
Biện pháp hạn chế đi lại cũng nhằm ngăn chặn tình trạng nhiều quan chức đi định cư ở nước ngoài sau khi đã tẩu tán tài sản.
Kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên chiến với nạn tham nhũng vào cuối năm 2012, hơn 1,3 triệu cán bộ Đảng, chính phủ và quân đội đã bị trừng phạt.
Các quan chức cấp cao nghỉ hưu giờ đều phải xin phép trước khi đi thăm người thân ở bất kỳ nước nào hoặc đi du lịch. Sau khi trở về Trung Quốc, họ phải nộp lại hộ chiếu cho chính phủ.
Hạn chế đối với quan chức cấp cao nghỉ hưu của quân đội còn chặt chẽ hơn. Nhưng chưa rõ hạn chế này được áp dụng từ khi nào.
“Trong tương lai, các cán bộ cấp cao nghỉ hưu sang các nước ngũ nhãn sẽ khó hơn nhiều, trừ khi đi công tác hoặc việc cần thiết”, một nguồn tin khác cho biết.
Tháng 7 năm nay, tờ Minh Báo ở Hong Kong đưa tin ông Qian Weping, nhân vật số hai trong cơ quan hàng không vũ trụ Trung Quốc, bị điều tra vì cáo buộc do thám, sau khi cơ quan tình báo Nga báo tin cho Trung Quốc rằng con trai của ông này đang làm việc cho Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA). Nhưng phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc bác bỏ thông tin này và nói rằng ông Qian bị điều tra với cáo buộc hối lộ.
