Vào đầu tuần này, Triều Tiên đã phóng 4 quả tên lửa đạn đạo đi kèm thông điệp “sẵn sàng tấn công căn cứ quân sự Mỹ ở Nhật Bản” nhằm đáp trả việc chính phủ Hàn Quốc cho phép quân đội Mỹ triển khai triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tại quốc gia Đông Á này.
Người Trung Quốc nổi giận, một làn sóng phản đối trong dư luận cùng hàng loạt biện pháp trừng phạt đã được đưa ra nhằm vào Lotte và Hàn Quốc nhằm buộc họ từ bỏ THAAD, bất chấp Hàn Quốc giải thích việc cho Mỹ đặt tên lửa để tự vệ, phòng thủ đòn tấn công bằng tên lửa của Triều Tiên, là chuyện thuộc về công việc nội bộ và chủ quyền của họ.
Trung Quốc sử dụng đòn trả đũa trên mọi lĩnh vực
Tập đoàn Lotte bị ảnh hưởng và thiệt hại nhất bởi làn sóng dân chúng bị kích động tẩy chay, không mua hàng, biểu tình chống Lotte Mart và các cơ quan quản lý công thương, thuế vụ Trung Quốc sử dụng các chiêu trò kiểm tra, hạch sách về phòng cháy, thuế vụ để phạt.
Một số công ty đối tác của Trung Quốc cũng tuyên bố ngừng hợp tác, dỡ bỏ sản phẩm Lotte Mart.
Tính đến sáng ngày 9/3 đã có 55 trong tổng số 99 siêu thị Lotte Mart ở Trung Quốc bị tạm thời đóng cửa ngừng kinh doanh. Một số công ty Hàn Quốc khác làm ăn tại Trung Quốc như Samsung cũng liên tiếp bị điều tra về thuế và các phương diện khác. Lệnh cấm nhập khẩu các loại mỹ phẩm Hàn Quốc cũng được ban hành.
Giá cổ phiếu của các công ty Hàn Quốc liên quan đến du lịch và hàng không trượt dốc. Các buổi biểu diễn âm nhạc của các nghệ sĩ và việc chiếu các bộ phim Hàn Quốc trên các kênh tivi đều bị hủy. Kế hoạch tổ chức triển lãm mỹ thuật chung nhân dịp hai nước kỷ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao cũng không thành. Tại Trường Sa (tỉnh Hồ Nam), Trung tâm chiếu phim Lotte Ngân Hưng diện tích 5.400m2, với 10 phòng chiếu, có hơn 2.300 ghế đã phải gỡ bỏ chữ “Lotte” để tránh bị phá hoại, tẩy chay.
Cục Du lịch thông báo tất cả các đoàn khách du lịch đi theo tour hay khách lẻ định đến Hàn Quốc sẽ bị cấm mua vé máy bay và cấm xuất cảnh, bất kể thông qua các công ty lữ hành hay du lịch tự do; các hợp đồng đã ký chỉ được thực hiện đến ngày 15/3.
Hãng tàu thủy du lịch Royal Caribbean International ngày 9/3 đã ra thông báo: tất cả 36 chuyến tàu của họ xuất phát từ Thượng Hải, Thiên Tân trong thời gian từ 15/3 đến 30/6 sẽ bãi bỏ kế hoạch cập bến các cảng Hàn Quốc, phần lớn chuyển sang cập cảng Nhật Bản, đổi thành du ngoạn trên biển, thậm chí 2 chuyến phải hủy bỏ.
Trước đó, ông Cảnh Sảng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao hôm 3/3 ra tuyên bố nêu rõ: “Trung Quốc mạnh mẽ phản đối việc triển khai THAAD tại Hàn Quốc và sẽ kiên quyết áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ an ninh và lợi ích của mình”.
Đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: “Chính phủ Hàn Quốc hãy chú ý lằng nghe tiếng nói của dân chúng, áp dụng biện pháp hữu hiệu để tránh làm tổn hại thêm đến quan hệ Trung-Hàn và sự giao lưu, hợp tác giữa hai nước”.
Đề xuất mới của Trung Quốc không được hưởng ứng
Sáng ngày 8/3, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị phát biểu tại kỳ họp Quốc hội khi đề cập đến tình hình bán đảo Triều Tiên hiện nay đã nói: “Hai bên ( Triều Tiên và Mỹ- Hàn Quốc); một bên bất chấp sự phản đối của Liên Hợp quốc tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân, mới đây lại phóng tử tên lửa đạn đạo; bên kia lạ tiến hành diễn tập quân sự quy mô lớn, giống như hai đoàn tàu kiên tục tăng tốc lao về phía nhau, cả hai đều không muốn nhường đường. Lẽ nào hai bên đều đã thực sự sẵn sàng cho vụ va chạm trực diện? Việc cấp bách lúc này là bật đèn đỏ và hãm phanh gấp”.
Ông Vương Nghị đề nghị giải pháp: Triều Tiên tạm ngừng phóng tên lửa, Mỹ và Hàn Quốc cũng tạm ngừng các cuộc tập trận; thông qua “hai tạm ngừng” để thoát ra khỏi tình cảnh khó khăn về an ninh hiện nay”.
Tuy nhiên, cũng trong ngày 8/3, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Gary Ross đã thẳng thừng bác bỏ đề nghị của Vương Nghị.
Đại diện Lầu Năm góc khẳng định, việc quân đội Mỹ-Hàn tập trận là hoạt động bảo vệ Hàn Quốc, không thể đánh đồng với việc Triều Tiên nhiều lần vi phạm các hiệp định và nghĩa vụ đã cam kết.
Ông Mark Toner, người phát ngôn chính phủ Mỹ cũng nói: “đề nghị đồng thời hãm phanh” của Vương Nghị là không khả thi trong giai đoạn hiện nay.
Cùng ngày, người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nói: Do Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo nên việc Mỹ bố trí THAAD ở Hàn Quốc là rất cần thiết, Washington sẽ tiếp tục hợp tác với chính phủ Hàn Quốc để bảo đảm nước này có đầy đủ biện pháp phòng ngự bảo vệ mình; việc bố trí THAAD rất then chốt đối với quốc phòng Hàn Quốc.
Về phía các nhà lập pháp Mỹ, cùng ngày 8/3, Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Mc Cain nói: Mỹ đã dự liệu trước Trung Quốc sẽ phản ứng mạnh mẽ trước việc bố trí THAAD.
Để ngăn chặn Hàn Quốc cho phép, Trung Quốc mấy tháng trước đã phát động hành vi bắt nạt về ngoại giao và đe dọa kinh tế; nhưng thực tế cho thế bố trí THAAD là biện pháp cần thiết duy nhất vì Trung Quốc lâu nay ủng hộ và dung túng Triều Tiên. Nếu Trung Quốc thực sự quan tâm đến THAAD thì hãy chấm dứt các hành động làm suy yếu khả năng tự phòng vệ của Hàn Quốc”.
Một Thượng nghị sĩ khác là Tom Cotton thì phê phán: Trung Quốc không có tư cách ra lệnh cho Mỹ phải bảo vệ đồng minh thế nào. Hành động ngang ngược của Bắc Triều Tiên đều do Trung Quốc dung túng, Mỹ sẽ gắng hết sức để bảo vệ an toàn cho mình và các đồng minh.
Ngày 9/3, nữ Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp quốc Nikki Haley nói: Năm ngoái Triều Tiên tiến hành 2 vụ thử vũ khí hạt nhân, 24 lần phóng thử tên lửa đạn đạo, bước sang năm nay đã 2 lần phóng tên lửa khiến việc diễn tập của quân đội Mỹ-Hàn càng trở nên cấp thiết. Bà nói: Mỹ không thể ngồi yên mặc kệ đồng minh (Hàn Quốc) bị Triều Tiên đe dọa, tuy cũng rất muốn đàm phán với Bắc Hàn, nhưng không thấy bất cứ hành động tốt đẹp nào của họ.
