Nhà “ổ chuột” tương lai
Giá rẻ, nằm gần trung tâm là những lợi thế khiến chung cư mini được xây dựng trên các mảnh đất riêng lẻ, thu hút được sự quan tâm của người dân có thu nhập trung bình thấp. Theo khảo sát, địa bàn Thủ đô đang “bùng nổ” loại hình này do nhu cầu thực của người dân. Các quận trung tâm như Hai Bà Trưng, Đống Đa, Ba Đình, Thanh Xuân… chưa xây xong đã được đặt mua gần hết. Các quận xa hơn như Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hà Đông… loại hình này cũng đang phát triển rất mạnh và thiếu kiểm soát.
Tại Chung cư mini Hoa Lư nằm trong một ngõ nhỏ trung tâm quận Hai Bà Trưng, mặc dù vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện nhưng đã có hơn 60 hộ dân chuyển vào đây sinh sống. Thậm chí, chủ đầu tư (CĐT) còn mua thêm 1 mảnh đất bên cạnh để tiếp tục xây dựng nối liền 2 tòa nhà. Chị H. (một cư dân tại đây) bức xúc, nhà tôi ở ngay sát công trường xây dựng, hàng ngày bụi bặm, tiếng ồn ầm ĩ rất khó chịu. “Bên cạnh đó, ngày nào đi làm, hàng trăm cư dân cũng phải đi ngang qua công trình xây dựng, vô cùng nguy hiểm”, chị H. nói. Theo những cư dân sinh sống tại đây, công trình xây dựng sai phép thêm 1 tầng (theo giấy phép chỉ có 7 tầng), những hộ dân mua ở tầng trên cùng sẽ có chi phí rẻ hơn đồng thời cũng phải chấp nhận rủi ro pháp lý.
Ghi nhận một công trình chung cư mini khác tại phố Xã Đàn 2 (phường Nam Đồng, Đống Đa). Tương tự như công trình trước, chung cư mini này đang trong quá trình hoàn thiện, vôi vữa còn khắp mọi nơi, nhiều đoạn tường dây điện chạy hở nhưng số hộ dân vào ở đã được hơn 80%. Theo người bán hàng, chung cư mini này có diện tích từ 31 - 54m2, có giá từ 880 triệu đến 1 tỷ 400 triệu đồng. Chung cư đang hoàn thiện nhưng người dân đã mua gần hết, chỉ còn một vài căn.
Thời gian gần đây, dư luận lên tiếng về hàng loạt công trình tại Nam Từ Liêm xây dựng cao tầng, chia nhỏ căn hộ có dấu hiệu chuyển đổi thành chung cư mini. Trong đó có chung cư mini tại số 300 đường Mỹ Đình, quận Nam Từ Liêm, tại đây đề biển rất to ghi: Chung cư 300. Dù chỉ được cấp phép 6 tầng 1 tum nhưng tòa nhà xây vượt và chia nhỏ để bán cho nhiều hộ gia đình. Các công trình cao tầng đang xây dựng, chia nhỏ các phòng có dấu hiệu chuyển đổi thành chung cư mini như: Công trình nhà 18, nằm trong ngách 59/77, phố Mễ Trì Hạ; công trình 138 và nhà số 4 ngõ 50 phố Mễ Trì Thượng…
Chưa cấp phép chung cư mini nào
Trao đổi với PV qua điện thoại về chung cư Hoa Lư, ông Bùi Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND phường Lê Đại Hành cho biết, phường không có chung cư mini nào, địa điểm được báo phản ánh là tư nhân xây dựng chứ không phải dự án xây chung cư. “Chúng tôi khuyến cáo mọi người dân trước khi mua loại hình được quảng cáo là chung cư mini cần kiểm tra kỹ pháp lý trước khi mua”, lãnh đạo phường cho hay.
Riêng đối với nhà ở Hoa Lư, phường đã thông báo cho tổ trưởng tổ dân phố để cảnh báo mọi người. Phường cũng chỉ khuyến cáo như vậy vì liên quan đến giao dịch dân sự. Lãnh đạo UBND phường Mỹ Đình 1 (quận Nam Từ Liêm) khẳng định tương tự: “Không có chung cư nào được phép xây dựng, chỉ có nhà ở người dân bán đi hoặc cho thuê tập trung”.
Dù thành phố Hà Nội đã từng có văn bản hướng dẫn cấp sổ đỏ cho căn hộ mini nhưng đến nay vẫn chưa có chung cư mini nào được cấp phép. Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, trên địa bàn chưa cấp phép xây dựng cho công trình chung cư mini nào. Theo vị này, chung cư mini nghĩa là tổ chức cho nhiều hộ gia đình ở thì phải thực hiện theo dự án chứ không phải cấp phép theo hộ gia đình. Tuy nhiên, với sổ hồng hiện nay, người dân có thể xây 5 phòng rồi bán một trong những phòng đó. Những người mua có thể đứng tên chung sổ hồng. Chỉ sai ở chỗ họ chỉ được cấp phép xây dựng hộ gia đình nhưng lại bán cho nhiều hộ gia đình khác vào ở, khi đó sẽ phát sinh nhiều vấn đề như áp lực lớn lên hạ tầng, trật tự, an toàn PCCC...
Thực tế khi mua phải những dạng căn hộ này, khách hàng không chỉ mòn mỏi chờ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, mà còn gặp rất nhiều khó khăn khi muốn sang tên hoặc nhượng lại. Nhiều chuyên gia cho rằng, vì không có Ban quản trị, không có sự cam kết về quản lý lâu dài, các chủ đầu tư sau khi bán nhà sẽ không còn trách nhiệm gì với người dân. 10 – 20 năm tới, những chung cư mini này sẽ dễ biến thành những khu “ổ chuột” giữa Thủ đô.
Trao đổi với PV Tiền Phong, lãnh đạo Bộ TN&MT cho biết, thị trường chung cư mini hiện nay tiềm ẩn nhiều rủi ro, khách hàng cần tỉnh táo tìm hiểu thông tin về công trình, chủ đầu tư, tính pháp lý… tránh rủi ro trước khi mua loại nhà này. Luật Đất đai và Luật Nhà ở hiện tại không có quy định cụ thể về loại hình chung cư mini mà quy định điều chỉnh chung về nhà ở, công trình xây dựng. Trường hợp công trình xây dựng không có Giấy phép hoặc xây dựng sai phép thì công trình đó phải được kiểm tra, xử lý theo quy định. Sau khi xử lý, nếu công trình được phép tồn tại và đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước đối với diện tích xây dựng sai phép, không phép thì được xét cấp Giấy chứng nhận.
TS Phạm Sỹ Liêm - Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, hiện pháp luật đã có quy định về cấp sổ hồng cho dạng căn hộ chung cư mini, nhưng còn thiếu rõ ràng. Thực tế nhiều nhà ở riêng lẻ tự ý biến đổi thành chung cư mini, xây dựng sai phép… nên rất khó để được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu.
