Luật sư Trần Anh Dũng (Cty Luật BKL) trao đổi thêm về trường hợp này cũng như những quy định mới của luật pháp Việt Nam về tội danh lạm dụng tình dục trẻ em.
+ Theo luật sư Từ Huy Hoàng (trả lời đài truyền hình hải ngoại), ở Mỹ nếu Minh Béo phạm cả 3 tội danh thì tổng hợp hình phạt có thể lên tới 20 năm tù. Ông bình luận gì về mức án này? Luật Việt Nam quy định khung hình phạt như thế nào với các tội danh tương tự?
- Theo thông tin trên báo thì Minh Béo bị cáo buộc về các tội lạm dụng tình dục với trẻ dưới 14 tuổi, dàn xếp hẹn gặp với ý định quấy rối với trẻ em 14 tuổi và khẩu dâm với người dưới 18 tuổi. Thông tin vắn tắt như vậy, không được đọc trực tiếp văn bản của cơ quan điều tra bên Mỹ nên cũng khó đưa ra nhận xét cụ thể. Tuy nhiên, về nguyên tắc, ở đây có ba hành vi phạm tội với ba đối tượng khác nhau nên sẽ có tổng hợp hình phạt, nhưng mức phạt đến 20 năm tù là quá cao và khó xảy ra.
Luật Việt Nam về các hành vi liên quan đến lạm dụng hay quấy rối tình dục còn sơ sài, theo quy định hiện nay thì quấy rối mới chỉ ở mức vi phạm hành chính mà thôi. Trong Bộ luật Hình sự hiện tại thì chỉ chủ yếu tập trung vào giao cấu, nên các hành vi làm tình khác sẽ bị chuyển sang tội dâm ô. Còn Bộ luật Hình sự mới (chưa có hiệu lực cho đến 1/7/2016) đã đưa hành vi quan hệ tình dục khác vào cùng với các tội danh về hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu. Ngoài ra, ở Việt Nam quy định về độ tuổi của nạn nhân cũng rất khác biệt, với các mốc, dưới 13 tuổi, từ 13 đến 16 tuổi và 16 đến 18 tuổi.
Vì vậy nếu xét vào quy định hiện hành của Việt Nam thì Minh Béo chỉ có thể bị một tội danh là Dâm ô với trẻ em (mức hình phạt là 6 tháng đến 3 năm). Hành vi khẩu dâm với người trên 16 tuổi thì không phạm tội, nếu có hành vi mua dâm thì phạm tội mua dâm người chưa thành niên. Hành vi dàn xếp gặp gỡ với ý định quấy rối tình dục cũng ít có khả năng cấu thành tội ở Việt Nam. Còn nếu theo Bộ luật Hình sự mới, Minh Béo có thể bị truy cứu ở tội giao cấu với trẻ em (mức hình phạt là 1 năm đến 5 năm).
+ Ca sĩ Anh Gary Glitter từng phạm tội lạm dụng tình dục trẻ em ở Việt Nam và chịu 3 năm tù, bồi thường 4.000 USD. Theo ông, trong vụ này, có phải Gary Glitter được xử nương nhẹ hay không? Có vẻ công dân nước đang phát triển phạm tội ở nước phát triển nhiều khả năng sẽ dễ bị thiệt trước tòa hơn và ngược lại?
- Như đã nói, với quy định hiện nay của Việt Nam, hành vi lạm dụng tình dục trẻ em nam ở Việt Nam mới chỉ cấu thành tội Dâm ô với trẻ em, khung hình phạt cơ bản là 6 tháng đến 3 năm trong trường hợp nghiêm trọng thì khung hình phạt có thể tăng đến 12 năm. Hình phạt với Gary Glitter như vậy là phù hợp với quy định hiện hành.
Tôi không đồng ý với quan điểm công dân nước đang phát triển sẽ dễ bị thiệt hơn. Thực tế hệ thống pháp luật mỗi nước khác nhau, quy định về tội phạm và hình phạt cũng khác nhau, phụ thuộc vào đạo đức, văn hóa và kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Ví dụ ở Việt Nam chung sống như vợ chồng với người có gia đình là tội phạm nhưng ở Malaysia theo chế độ đa thê thì hoàn toàn không phạm tội. Ở Việt Nam nếu bán dâm là hành vi phạm tội hình sự trong khi đó với Hà Lan bán dâm lại là một nghề hợp pháp.
Các nước phương Tây có xu hướng bảo vệ trẻ em và phụ nữ nên những tội phạm tấn công nhóm đối tượng này sẽ quy định nghiêm khắc hơn. Ở Việt Nam thì còn nhiều vấn đề khác quan trọng hơn cần tập trung điều chỉnh nên các tội phạm liên quan đến trẻ em sẽ được chú ý nhiều hơn khi kinh tế xã hội phát triển. Cụ thể như chúng ta thấy Bộ luật Hình sự mới đã có nhiều thay đổi.
+ Có ý kiến cho rằng pháp luật Việt Nam chưa nghiêm với loại tội trạng lạm dụng tình dục hoặc các nạn nhân trong nước chưa vượt qua được một số mặc cảm, định kiến xã hội để thưa kiện Minh Béo, từ đó dẫn đến hậu quả đáng tiếc dành cho nghệ sĩ này tại Mỹ. Luật sư nghĩ sao về điều này?
- Như đã đề cập ở trên, hiện tại ở Việt Nam các hành vi dạng này chưa nhiều và pháp luật Việt Nam cũng chưa quy định nghiêm khắc. Hành vi quấy rối tình dục mới được nhắc đến trong một vài quy định và cùng lắm là bị xử phạt dưới dạng vi phạm hành chính. Vì thế, không hẳn là những người bị quấy rối và lạm dụng mặc cảm mà thực sự chưa có quy định bảo vệ họ một cách triệt để. Còn về trường hợp của Minh Béo cũng là một sự đáng tiếc, có lẽ vì không nhận thức hành vi của mình là vi phạm nghiêm trọng theo pháp luật Mỹ nên mới dẫn đến hậu quả này.
Cảm ơn ông.
Cán bộ Lãnh sự quán gặp luật sư bào chữa cho Minh Béo
Hai đại diện Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại California, Mỹ hôm 29/3 đến thăm Minh Béo và gặp nhóm luật sư chịu trách nhiệm bào chữa cho nghệ sĩ này. Tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 31/3, Phó Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam đang làm việc với chính quyền địa phương để có các biện pháp bảo vệ công dân phù hợp.
Thu Loan
