Từ sau Tết cổ truyền đến nay, tình trạng học sinh ở các huyện miền núi và hải đảo trong tỉnh Quảng Ngãi bỏ học gia tăng đến mức báo động, với con số ước tính hiện đã lên trên 3.500 em, trong đó nhiều nhất là bậc THCS, với gần 1.600 học sinh.
Trường đang vắng dần học sinh
Chúng tôi đến huyện Sơn Hà vào một ngày gần cuối tháng 3. Đây là địa phương có số học sinh bỏ học nhiều nhất tỉnh, với khoảng 1.300 em, trong đó bậc THCS chiếm trên 97%.
Gần 20 năm đứng trên bục giảng, cô Trịnh Thị Trình, giáo viên Trường tiểu học Sơn Trung không thể nhớ bản thân mình và các đồng nghiệp đã bao nhiêu lần vượt rừng, lội suối đi vận động học sinh ra lớp, trở lại trường.
Chuyện học sinh đang ngồi học nhưng thích thì bỏ, hay đi học theo kiểu "giã gạo" đã trở thành chuyện thường ngày ở các huyện miền núi. Tuy nhiên số lượng không nhiều như năm nay...
Đâu là nguyên nhân?
Theo một số cán bộ quản lý giáo dục ở các huyện miền núi thì tình trạng trên chủ yếu là do đời sống kinh tế khó khăn, vì vậy các em bỏ học để ở nhà lao động phụ giúp gia đình: Làm rẫy, nhổ củ mì thuê, lao động ở các xí nghiệp trong và ngoài tỉnh...
Riêng năm nay đót được mùa nên số học sinh bỏ học để đi chặt đót khá lớn.
Đã là thời điểm cuối vụ, thế nhưng tại các điểm mua đót dọc bờ sông Rin (đoạn đi qua 2 xã Sơn Bao - Sơn Nham, huyện Sơn Hà), chúng tôi đã thấy hàng chục học sinh THCS, tiểu học đang đội đót đi bán.
Một học sinh cho biết tên là Du, đang học lớp 6 nhưng đã nghỉ học gần cả tháng nay để đi chặt đót. Bình quân mỗi ngày bẻ đót bán được khoảng 50.000 đồng.
Qua tìm hiểu được biết, một nguyên nhân "góp phần" đưa tỉ lệ bỏ học lên cao đó là tình trạng tảo hôn. Cùng với cán bộ và giáo viên Trường tiểu học Sơn Trung, chúng tôi đến nhà em Đinh Thị Sang, học sinh lớp 7A đã nghỉ học hơn 2 tuần nay.
Tuy không gặp Sang ở nhà vì đã đi nhổ củ mì thuê trên rẫy, nhưng mẹ em là chị Đinh Thị Mốc xua tay: Con Sang có chồng rồi, không đi học nữa đâu. Nó phải ở nhà lên rẫy trồng lúa, bắp và mai mốt còn đẻ con nữa.
Thầy Đặng Văn Thịnh, Hiệu phó Trường THCS Sơn Trung nói: Nạn tảo hôn trong học sinh ở đây và những huyện miền núi khác trong tỉnh khá phổ biến. Có trường hợp hai em học cùng lớp, yêu rồi cưới nhau và sau đó cùng bỏ học.
Lực bất tòng tâm?
Ở Sơn Hà những ngày qua tại nhiều bản làng, cùng với thầy cô giáo, hệ thống phát thanh cũng đã phát danh sách những học sinh bỏ học với lời vận động trở lại lớp, thế nhưng học sinh thì vẫn cứ bỏ học lên rừng.
Ông Lê Hoài Thạnh, Trưởng phòng giáo dục Sơn Tây lắc đầu: Đã triển khai nhiều biện pháp, nhưng xem ra chẳng ăn thua gì.
Cô Trương Thị Thúy, giáo viên Trường THCS Sơn Mùa thở dài: Ngày nào cũng đi vận động các em trở lại trường. Hết đến nhà lại lên rẫy tìm kiếm, nhưng các em vẫn không chịu đến lớp, hoặc chỉ đến một hai buổi rồi lại nghỉ.
Được tận mắt nhìn thấy cuộc sống thiếu thốn về mọi mặt: Ăn, ở, sinh hoạt; cùng theo chân các thầy cô giáo băng rừng, lội suối đi vận động học sinh trở lại lớp, nhất là trong thời điểm trở thành "cơn sốt" như hiện nay chúng tôi không khỏi chạnh lòng cho các thầy cô giáo nơi đây.
Khó khăn về vật chất, tinh thần cũng không buồn bằng thấy lớp học ngày càng thưa bóng học sinh đến lớp, nhiều thầy cô giáo tâm sự.
Còn về phía học sinh, ngoài đường sá đi lại xa xôi, ngôn ngữ, nhận thức hạn chế so với đồng bằng nhưng các em vẫn phải tiếp nhận chương trình học ngang nhau là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều em không theo, tiếp thu được hết kiến thức nên chán nản, bỏ học.
Để hạn chế, ngăn chặn tình trạng trên, chính quyền các địa phương miền núi cũng khẩn trương tổ chức nhiều cuộc họp để đưa ra biện pháp thiết thực, cụ thể.
Huyện Sơn Tây đã hỗ trợ cho mỗi học sinh lớp 12 Trường THPT Đinh Tiên Hoàng 15 kg gạo/tháng để giúp các em đỡ phần khó khăn.
Về phía tỉnh, trong cuộc họp giữa các ngành, cấp trực thuộc, ông Nguyễn Hoàng Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện miền núi, hải đảo phải tổ chức kiểm tra nắm chắc số lượng học sinh bỏ học của địa phương; xác định rõ nguyên nhân.
Sở GD&ĐT chủ động phối hợp với các huyện có kế hoạch hướng dẫn ôn tập, bồi dưỡng kiến thức cho số học sinh bỏ học khi trở lại lớp.
Thường xuyên kiểm tra, báo cáo tình hình học sinh bỏ học và tình hình huy động học sinh trở lại lớp để có hướng xử lý kịp thời.
Theo Công Nguyễn
Công An Nhân Dân
