GS Nguyễn Minh Thuyết:

'Loạn đại học, loạn giáo sư nữa thì chết'

Phong GS, PGS nếu không được kiểm soát chặt chẽ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo, và sinh viên sẽ là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp. Ảnh: Hồng Vĩnh.
Phong GS, PGS nếu không được kiểm soát chặt chẽ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo, và sinh viên sẽ là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp. Ảnh: Hồng Vĩnh.
TP - Việc trường Đại học Tôn Đức Thắng tự bổ nhiệm các chức danh giáo sư và phó giáo sư đang gây nhiều tranh cãi trong dư luận. GS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Chủ nhiệm UBVHGD TTN&NĐ của Quốc hội trao đổi với phóng viên Tiền Phong quan điểm của ông về vấn đề này.

Xin ông nhận xét đôi nét về việc bổ nhiệm GS, PGS ở VN hiện nay?

Đứng về mặt quy chế,  hiện nay  việc phong  giáo sư (GS) phó giáo sư (PGS) ở VN  tốt hơn trước  rất nhiều. 

Trước kia,  người ta quan niệm GS và PGS là học hàm và do hội đồng học hàm phong, đảm bảo mặt  bằng tương đối thống nhất giữa những người được phong GS và PGS nhưng lại không đảm bảo quyền tự chủ của cơ sở. Từ khoảng năm 2007 đến nay, quy chế thay đổi, GS và PGS không phải là học hàm mà là một chức vụ và người ta gọi là chức danh, do từng cơ sở đào tạo bổ nhiệm  chứ không phải do hội đồng chức danh nhà nước đảm nhiệm nữa.

Nhưng, để  đảm bảo mặt bằng chung về điều kiện để phong GS, PGS, Hội đồng chức danh GS Nhà nước  (HĐ CDGS NN) vẫn phải xem xét các điều kiện để công nhận GS, PGS. Cách làm đó hiện nay là tốt nhất và trong những năm qua chúng ta đã công nhận và  bổ nhiệm được nhiều GS, PGS có tài năng, trong đó có nhiều người  trẻ.

Tuy nhiên, mặt còn hạn chế hiện nay là, nhiều khi có tình trạng nể nang trong các hội đồng hoặc  còn dựa vào các tiêu chí mang tính hình thức để phong GS, PGS. Chỉ nói riêng về quy định có “bao nhiêu bài báo, bao nhiêu cuốn sách”, tiêu chí quy định bài báo đóng góp gì cho khoa học, đóng góp cao mới được đánh giá… thực tế nhiều khi việc có bài báo được đăng chỉ là hình thức. Có nhiều người trước khi xét duyệt bổ nhiệm đã “chạy” để đăng được mấy bài báo cho đủ điều kiện.

Ông nhìn nhận sự việc trường ĐH Tôn Đức Thắng bổ nhiệm GS của trường như thế nào?

“Mở cửa là thấy GS, PGS thì  thật nguy hiểm. Trường nào cũng tự phong GS thì sẽ loạn GS, chả khác nào việc loạn bằng cử nhân  hiện nay-thượng vàng hạ cám, có trường đào tạo chả đủ điều kiện cũng cấp bằng cử nhân. Loạn ĐH chưa giải quyết xong lại loạn GS nữa thì chết!”. 

GS Nguyễn Minh Thuyết

Trường ĐH Tôn Đức Thắng làm thế, theo tôi, là không đúng quy chế vì quy chế quy định: nhà trường được toàn quyền bổ nhiệm GS, PGS, nhưng chỉ bổ nhiệm trong số những người đã được HĐ CDGS NN công nhận là đã đủ điều kiện để được bổ nhiệm. Nếu trường muốn ghi nhận công sức, tài năng của cán bộ thì hãy đặt một chức danh khác, chứ không phải là GS hay PGS để đổ đồng với chức danh GS, PGS đang được phong tặng có quy trình, quy định nghiêm ngặt hiện nay.

'Loạn đại học, loạn giáo sư nữa thì chết' ảnh 1

Ảnh: Hồng Vĩnh.

Quan điểm này của ông có đi ngược với xu hướng đòi quyền tự chủ của ĐH không?

Tính về lâu dài, việc các trường tự phong GS, PGS là phù hợp với việc trao quyền tự chủ cho các trường. Nhưng, trong hoàn cảnh hiện nay, dư luận còn nói nhiều về việc loạn tiến sĩ, về chất lượng đào tạo, chất lượng cán bộ thì không nên thực hiện chủ trương này, đặc biệt khi trường ĐH thực hiện việc này không phải là trường tốp đầu. Nếu nhà nước định cho thí điểm thì các trường hàng đầu mới là trường nên thí điểm. Đây là một cơ sở đào tạo mới, không có ý kiến của Bộ GD&ĐT, ý kiến của HĐ CDGS NN thì không nên. GS, PGS được công nhận hiện nay, phải thông qua 2 hội đồng cấp dưới là HĐ cơ sở và HĐ liên ngành  mới được công nhận. Việc không thông qua các HĐ cấp dưới và HĐ CDGS NN và  bất cần các điều kiện cần thiết  mà cũng được gọi là GS, PGS sẽ gây ra một sự hỗn loạn về chức danh, càng làm nặng thêm thói háo danh của người Việt. Mở cửa là thấy GS, PGS thì thật nguy hiểm. Trường nào cũng tự phong GS thì sẽ loạn GS, chả khác nào việc loạn bằng cử nhân  hiện nay-thượng vàng hạ cám, có trường đào tạo chả đủ điều kiện cũng cấp bằng cử nhân. Loạn ĐH chưa giải quyết xong lại loạn GS nữa thì chết!

Vậy, theo ông, khi nào thì có thể trao quyền tự chủ trong việc bổ nhiệm GS&PGS?

Trong tương lai, chắc còn rất xa, 20 năm nữa, tôi nghĩ khi thói háo danh của xã hội mình giảm đi, trình độ cán bộ tăng lên, chất lượng các cơ sở giáo dục trong toàn quốc đảm bảo thì  mới có thể nói chuyện các trường tự phong GS và PGS.

MỚI - NÓNG
Nhiều chính sách mới có hiệu lực từ tháng 4/2024
Nhiều chính sách mới có hiệu lực từ tháng 4/2024
TPO - Từ tháng 4/2024, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông; không xét danh hiệu “Lao động tiên tiến” với người tuyển dụng dưới 6 tháng; quy định mới về xét danh hiệu "Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú"...
Công an thông tin về vụ múc đất cao tốc mang đi bán
Công an thông tin về vụ múc đất cao tốc mang đi bán
TPO - Lãnh đạo Công an huyện Krông Pắc (Đắk Lắk) cho biết, việc khởi tố 2 bị can liên quan múc đất công trình cao tốc Khánh Hoà - Buôn Ma Thuột mang đi bán là hồi chuông cảnh báo. Công an huyện sẽ kiểm tra, xử lý các xe quá khổ, quá tải, nhất là việc múc đất của dự án đổ đi nơi khác không đúng quy định.