>> Vì sao LHS Việt Nam hay bị chậm sinh hoạt phí ?
Sinh hoạt phí thấp và chậm
 |
| LHS Việt Nam tại vương quốc Anh |
Trên cơ sở Quyết định do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án năm 2000, SHP của LHS được cấp theo các mức quy định chung cho từng nhóm nước. Trong đó nhóm bị nhiều ảnh hưởng nhất là LHS đang theo học tại Mỹ, Nhật, Châu Âu và ÚC.
Với sự trượt giá liên tục của Đồng tiền thanh toán chính (Đôla Mỹ), tháng 7/2004, Chính phủ đã có một lần duy nhất điều chỉnh mức SHP. Tuy nhiên ngay tại thời điểm điều chỉnh này, mức sinh hoạt phí cấp cho LHS theo học tại các nước đều thấp hơn rất nhiều lần mức mà Chính phủ các nước này quy định đối với LHS Việt Nam (thường chỉ bằng 50-70% mức quy định tuỳ từng nước).
Từ thời điểm đó đến nay, không có bất kỳ sự điều chỉnh nào của Dự án đối với SHP cấp LHS đang theo học cho dù thời gian hơn 2 năm qua, sự trượt giá sinh hoạt, sự mất giá của đồng tiền thanh toán chính liên tục xảy ra, giá thuê nhà liên tục tăng (bình quân tăng 10-20%/năm).
Về nguyên tắc, mức SHP cấp cho LHS phải đảm bảo được nhu cầu sống tối thiểu của LHS đang theo học tại các nước ( tiền thuê nhà, tiền ăn…). Tuy nhiên, theo phản ánh của LHS tại các nước trên các diễn đàn, mức SHP như hiện nay là quá thấp, không bảo đảm cho sinh hoạt của LHS đang theo học.
Một điều có thể khẳng định rõ rằng, mức SHP cấp hiện nay chưa dựa trên bất cứ một tiêu chuẩn cụ thể nào, mà chỉ là gói gọn trong một khoản tiền thấp hơn nhiều mức quy định của Chính phủ các nước với LHS theo học diện Đề án 322. Những so sánh sau đây tập hợp từ Úc sẽ chỉ ra điều này:
- Đề án 322 Du học bằng NSNN : 780-800 Đôla Úc - Không có tiền sách vở ( chưa bao gồm phí chuyển tiền)
- Đề án 300 của UBND TP. HCM : 900 Đôla Úc - Có tiền sách vở (1000 Đôla Úc/năm)
- Học bổng Chính phủ Úc (AUSAIDS) : 1200 -1500 Đôla Úc - Chưa bao gồm các chi phí khác
- Học bổng của các trường cấp cho LHS : 1800-2500 Đôla Úc - Chưa bao gồm các chi phí khác
SHP trước hết phải bảo đảm chi trả được tiền nhà, tiền ăn uống( ở mức tạm đủ sống) và đi lại (nếu ở xa). Trong đó các khoản chi về tiền nhà là cố định theo năm, sau mỗi năm, giá thuê nhà lại điều chỉnh tăng từ 10-15 % (như ở Úc).
Như vậy, với mức SHP như hiện nay, ví dụ với một LHS theo học tại Úc. Với các khoản tiền phải trả (400-500 $/tháng), họ chỉ còn đủ để ăn một bữa tối duy nhất trong ngày (khoảng 70-90$/tuần); ăn sáng và ăn trưa chỉ có thể là bánh mỳ và mỳ tôm hoặc cơm nguội mới đủ để bảo đảm cuộc sống( do không còn đủ tiền để ăn hai bữa này).
Tất cả các LHS theo học tại các nước không được cấp tiền mua thêm sách (Luật các nước không cho phép photocopy quá 10% của cuốn sách và chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu, tiền photocopy rất đắt). Có thể khẳng định chắc chắn rằng, mức SHP cấp hiện nay cho các LHS học tập tại các nước không bảo đảm cuộc sống của họ ở mức tối thiểu.
SHP cấp cho LHS không những thiếu như phân tích trên đây mà còn chuyển muộn từ 1-2 tháng, cá biệt có trường hợp gần 3 tháng. SHP đã quá thấp, lại thường xuyên chuyển muộn đã đặt LHS vào tình trạng thiếu nợ, vay nợ thường xuyên ( việc kiếm ra việc để làm là rất khó khăn, chưa kể học hành vất vả).
Có thực mới vực được đạo
Kính đề nghị Chính phủ tính toán lại mức SHP cấp cho LHS đang học tại các nước hiện nay theo hướng điều chỉnh đến mức bằng yêu cầu của Chính phủ các nước với LHS Việt Nam. Điều này có được thông qua tham vấn của các ĐSQ nước ngoài tại Việt Nam, nơi các LHS Việt Nam theo học.
Mức SHP cần tính toán theo năm học, có tính toán đến sự trượt giá và đáp ứng được nhu cầu học tập của LHS. Các LHS chỉ mong rằng, mức SHP mà họ nhận được sẽ đủ giúp cho họ trả được tiền thuê nhà, được ăn cơm hai bữa và có được bữa ăn sáng để bảo đảm việc yên tâm công tác và học tập.
Đề nghị thay đổi lại cách thanh toán bằng việc chuyển tiền theo đúng đồng tiền nơi LHS đang theo học. Việc này sẽ tránh tình trạng đồng Đôla Mỹ mất giá tác động đến tỷ giá, khiến cho LHS bị thiệt thòi rất nhiều.
Trong khi mức SHP chờ được điều chỉnh, đề nghị BĐH không chuyển tiền quá muộn làm ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống nơi LHS đang theo học. LHS không muốn bị biến thành con nợ hoặc lên giảng đường và phòng làm việc với cái bụng đói meo và khuôn mặt tái mét chỉ vì chẳng còn ai để mà vay mượn.
Đi học, điều quan trọng nhất là học tập và tích lũy kiến thức chứ không phải vừa đi học, vừa đi làm. Vì vậy, những ai còn có suy nghĩ rằng, có thể đi làm thêm để cải thiện cuộc sống hay làm giầu hoặc mong lấy việc đi làm thêm để bù đắp khoản SHP quá ít ỏi và thiếu thốn kia thì mong hãy suy nghĩ lại.
(LHS 322 tại Vương Quốc Anh và Australia)
