Dạy chữ và dạy người
Ông Cao Xuân Hùng, chuyên viên Phòng Giáo dục Q.3, TP.HCM cho biết: “Giáo viên (GV) ở cấp học nào cũng quan trọng. Nhưng theo tôi, ở cấp tiểu học, GV có sức ảnh hưởng và vai trò lớn hơn trong việc phát triển tri thức và hình thành nhân cách của học sinh (HS)”. Ông Hùng nói thêm: “Có nhiều người học sư phạm cũng vì ấn tượng với thầy cô giáo ở bậc tiểu học nên theo nghề. Bản thân tôi, thời tiểu học, được học một thầy giáo có nhiều đức tính tốt. Thế là, dù mấy mươi năm trôi qua nhưng tôi vẫn nhớ như in về nhân cách và đức tính đó”.
Cùng quan điểm, bà Phạm Thúy Hà, Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, Q.4, TP.HCM chia sẻ: “GV bậc tiểu học có vai trò rất quan trọng, nhất là GV lớp 1. Họ phải làm nhiệm vụ vừa dạy chữ vừa như một cô giáo mầm non để chơi đùa cùng các em. HS lớp 1 là sự giao thoa của trường mầm non (các em chủ yếu tham gia học vận động vui chơi) và tiểu học (học chữ, tính số…). Do vậy, GV không chỉ có phương pháp tốt mà còn là nhà tâm lý giỏi”. Ở Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, tất cả GV có kinh nghiệm đều được bố trí để dạy lớp 1. Bà Hà cho biết thêm, trong các tiết tập làm văn ở các lớp 4, 5, khi yêu cầu tả về thầy hoặc cô giáo đáng nhớ, phần đông HS đều ấn tượng với những GV lớp 1.
Cô N.T.H.C, GV Trường tiểu học Tân Túc, H.Bình Chánh, TP.HCM kể lại: “Tôi theo nghề giáo cũng vì ấn tượng với cô giáo lớp 5. Lúc đó, tôi ước ao được làm cô giáo, để viết chữ đẹp giống cô. Ngoài ra, tác phong chỉn chu, nghiêm túc của cô tôi vẫn nhớ như in đến giờ”. Trở thành một GV tiểu học, cô C. cho rằng HS xem GV ở bậc học này như người thân và rất gần gũi. HS thường hình thành nhân cách, lễ nghĩa trong giai đoạn này.
Ảnh hưởng lớn với học sinh
Các phụ huynh cũng nhìn nhận GV tiểu học có vị trí đặc biệt quan trọng.
Bà Nguyễn Thị Huyền, phụ huynh HS tại Q.11, TP.HCM cho biết: “Mỗi bậc học đòi hỏi GV có kiến thức và kinh nghiệm khác nhau. Tuy nhiên xét tổng thể thì tôi nghĩ rằng GV bậc tiểu học có ảnh hưởng nhiều hơn cả”. Vị phụ huynh này lý giải rằng ngay từ lớp 1, nếu GV không tạo cho trẻ sự tin tưởng về kiến thức và tâm lý thì chắc chắn sẽ dẫn đến hệ lụy.
Cũng với những phân tích tương tự, ông Nguyễn Ngọc Dũng, phụ huynh HS tại Q.3, TP.HCM nhận xét: “Bậc tiểu học là môi trường giáo dục hoàn toàn mới đối với trẻ con nên vấn đề ở đây không chỉ kiến thức mới quan trọng, mà cần thiết hơn là cách thức truyền đạt kiến thức”. Ông Dũng khẳng định GV tiểu học quan trọng nhất vì lúc này GV phải tạo ấn tượng đẹp về người thầy, người cô, kích thích cho HS sự hứng thú trong khám phá thế giới kiến thức đầy mới mẻ.
Phải chú trọng đến công tác đào tạo
Nhận thức vai trò quan trọng của GV tiểu học nên nhiều ý kiến cho rằng phải chú trọng đến công tác đào tạo sinh viên ngành này sao cho đảm bảo chất lượng như mong muốn và kỳ vọng của xã hội.
Bà Hoàng Thị Hồng Hải, nguyên Trưởng phòng Giáo dục Q.Tân Phú, TP.HCM khẳng định: “Việc đào tạo GV tiểu học cần có chuẩn mực cao. Sinh viên ngành này ra trường vừa phải am hiểu kiến thức tự nhiên, xã hội vững vàng vừa có thể dạy và chơi với trẻ”. Theo bà Hồng Hải, các trường sư phạm phải kịp thời bổ sung môn luân lý chức nghiệp, một môn học cần thiết đối với GV mà trước đây sinh viên ngành này từng học để họ biết sứ mạng của mình mà yêu nghề và không ngừng phấn đấu. Ngoài ra, các nhà quản lý giáo dục phải luôn trong tâm thế liên tục tổ chức đào tạo lại, bổ sung, tập huấn thường xuyên để GV cập nhật kiến thức, phương pháp hiện đại.
Cần trang bị vững phương pháp và kỹ năng sư phạm
Việc đào tạo GV bậc tiểu học trong các trường sư phạm hiện nay vẫn theo hình thức gián cách. Hầu hết các trường đào tạo sư phạm không có trường thực hành, trong khi thời gian kiến tập và thực tập của sinh viên rất ngắn. Do vậy nên sinh viên ít có cơ hội tiếp cận với thực tế môi trường phổ thông.
GV bậc học này có vai trò quan trọng đặc biệt vì không chỉ giảng dạy kiến thức đơn thuần mà còn phải có vai trò uốn nắn sự hình thành nhân cách của HS. Điều này có nghĩa GV phải được trang bị vững chắc các phương pháp và kỹ năng sư phạm, nhất là sự hiểu biết sâu rộng về tâm sinh lý trẻ giai đoạn này. Tuy nhiên, nhiều trường đào tạo ngành này lại huy động giảng viên từ các khoa khác nên chưa đảm bảo đúng yêu cầu.
Tiến sĩ Bùi Thanh Truyền
(giảng viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM)Hà Ánh (ghi)
