Khi JoAnna Rodriguez, học sinh lớp 5, lên xe ôtô chuẩn bị đến trường mới phát hiện ra mình bỏ quên một thứ quan trọng ở nhà. Không phải cuốn vở bài tập. Không phải bữa trưa mang đến trường. Cô bé rút điện thoại và gọi về cho mẹ.
"Mẹ ơi, con quên hộ chiếu", cô bé nói.
Cô bé 11 tuổi này chỉ một trong số gần 800 trẻ em hàng ngày từ Mexico vào Mỹ để đi học. Những đứa trẻ này đều là công dân Mỹ nhưng đang sống ở thị trấn Palomas, Mexico cùng cha mẹ, những người từng cư trú bất hợp pháp ở Mỹ và đã bị trục xuất về nước, CNN đưa tin
Cứ đúng 8 giờ mỗi sáng, các em nhỏ đeo cặp xách trên lưng xếp thành hàng dài ở cửa khẩu kiểm soát của Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ để làm thủ tục nhập cảnh.
"Trong túi cháu có gì thế?", một nhân viên hải quan hỏi.
"Kẹo ạ", một bé gái mặc váy hồng đính kim tuyến lấp lánh trả lời.
Quy trình kiểm tra an ninh như thế lặp đi lặp lại hàng ngày.
Khi bọn trẻ lên xe bus của trường thì cha mẹ chúng đứng ở phía bên kia bên giới vẫy tay chào tạm biệt.
Bang New Mexcio, Mỹ cho phép tất cả trẻ em là công dân Mỹ, dù sinh sống ở đâu, đều được đi học miễn phí ở các trường công lập.
Trường tiểu học Columbus hiện có 700 học sinh và 2/3 trong số đó đang sống cùng gia đình ở phía bên kia biên giới, theo hiệu trưởng Armando Chavez.
Tại ngôi trường song ngữ này, người ta có thể dễ dàng thấy đầu hành lang, học sinh lớp một đang ngồi học bảng chữ cái tiếng Anh, cuối hành lang, các học sinh lớp hai đang chia động từ tiếng Tây Ban Nha. Hàng sáng, tất cả học sinh trong trường làm lễ chào cờ bằng cả hai thứ tiếng.
Tan đàn xẻ nghé
Cha của cô bé JoAnna Rodriguez, làm nghề sửa máy móc, là người lạc quan, yêu thiên nhiên và động vật.
Mẹ cô bé, đang theo học ngành giáo dục, là người chu đáo và cởi mở.
Mẹ của JoAnna Rodriguez là công dân Mỹ nhưng cha cô bé thì không.
Năm 2007, Jesus Rodriguez, 35 tuổi, bị bắt sau nhiều lần vượt biên bất hợp pháp vào Mỹ. Sau khi bị trục xuất, anh đã phải sống xa vợ con 5 năm. Trong suốt thời gian đó, cứ đến cuối tuần vợ anh lại chở hai con gái tới thành phố Ciudad Juarez, bang Chihuahua, Mexico để thăm chồng.
"Các con tôi không có thời gian bên cạnh cha. Những nụ hôn chúc ngủ ngon mỗi tối, chiếc răng sữa đầu tiên rụng, bước đi đầu tiên… tất cả những khoảnh khắc đó chồng tôi đều bỏ lỡ", cô Rodriguez nói.
Nhờ có trường tiểu học Columbus mà gia đình Rodriguez được sống cùng nhau dưới một mái nhà.
"Chúng tôi hay nói về một ngày nào đó cả gia đình cùng đi siêu thị Walmart," cô Rodriguez nói, "Chỉ những điều đơn giản thế thôi".
"Cháu rất buồn vì ngày lễ tốt nghiệp sắp tới rồi mà bố cháu sẽ không thể đến dự", bé JoAnna Rodriguez tâm sự.
Sau 10 năm kể từ ngày bị trục xuất, Jesus Rodriguez mới có thể nộp đơn xin nhập cảnh vào Mỹ. Nhưng anh lo sợ chính quyền của Tổng thống Donald Trump siết chặt luật nhập cư và ước mơ cùng cả nhà đi siêu thị của gia đình Rodriguez sẽ không bao giờ thành hiện thực.
"Tôi lo chứ nhưng thôi hãy để Chúa định đoạt", Jesus Rodriguez nói, "Tôi tin Chúa sẽ giúp chúng tôi".
