Dự thảo Thông tư Khen thưởng, kỷ luật học sinh vừa được Bộ GD&ĐT công bố sẽ không còn hình thức đuổi học, khiển trách, cảnh cáo học sinh trước lớp, trước trường. Thay vào đó, các hình thức kỷ luật tích cực sẽ được áp dụng nhằm hướng đến môi trường học đường giàu tính nhân văn.
Dự thảo thông tư mới được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ GD&ĐT để xin ý kiến góp ý đến hết ngày 31/10 trước khi ban hành chính thức.
Nhiều nhà giáo, chuyên gia giáo dục đồng thuận loại bỏ hình thức đuổi học nhưng cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) có hướng dẫn cụ thể về việc "tạm dừng học trên lớp", phải thực hiện đồng bộ, nhất quán mới có hiệu quả.
Đồng thời, cách khen thưởng học sinh cũng đã có những điều chỉnh, tạo động lực cho học sinh phấn đấu, tiến bộ, hạn chế tình trạng giấy khen được phát đại trà.
Ủng hộ những vẫn... băn khoăn
Cô Nguyễn Thị Huyền Thảo - giáo viên trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, quận 1, TP.HCM nếu quan điểm ủng hộ thông tư này. Theo cô Thảo, vì đây chính là điều mà giáo dục cần phải hướng đến và đưa vào thực tiễn. Mục tiêu của giáo dục là hướng thiện, nhân văn và hình thành nhân cách cho học sinh.
Tuy nhiên, cô Huyền Thảo cho rằng, chúng ta cũng cần phải hiểu, hướng thiện, nhân văn và trong mỗi con người đều có tính thiện vấn đề là chúng ta làm sao để đánh thức điều đó. Điều này chính là vai trò và trách nhiệm của giáo dục.
Đối với giáo dục đang đòi hỏi bản lĩnh, kỹ năng và phương pháp sư phạm của người thầy trong hoạt động giáo dục; đồng thời vai trò của gia đình cũng cần được nêu lên trong việc giáo dục. Dù nhà trường nhân văn trong việc giáo dục con em mà gia đình đi ngược lại thì có mà tác động và thay đổi. Thế nên, đây cũng là vấn đề để không chỉ nhà trường mà gia đình và xã hội cần lưu tâm.
Tuy nhiên cô Huyền Thảo cũng băn khoăn, với thực trạng của giáo dục hiện nay liệu có phù hợp khi vấn đề " bạo lực học đường" vẫn tồn tại một cách nhức nhối đối với xã hội. Nó thể hiện trên 3 mối quan hệ: thầy- trò; nhà trường- gia đình và nhà trường và xã hội. Thế nên việc cho rằng không trừng phạt hay hình thức phạt nghiêm khắc thì làm sao chấn chỉnh và vô tình khiến cho những vấn đề trên có nguy cơ phát triển.
Không ủng hộ việc bỏ hình thức đuổi học
TS Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục độc lập nêu quan điểm phản đối Thông tư Khen thưởng, kỷ luật học sinh vừa được Bộ GD&ĐT công bố sẽ không còn hình thức đuổi học, khiển trách, cảnh cáo học sinh trước lớp, trước trường. Thay vào đó, các hình thức kỷ luật tích cực sẽ được áp dụng nhằm hướng đến môi trường học đường giàu tính nhân văn.
"Khi trẻ biết ở giới hạn nào đó bị đuổi học thì chúng sẽ làm sao để không bị đuổi học. Đây là giá trị răn đe. Còn những đứa trẻ vi phạm thì chúng phải bị trả giá bởi hành vi của nó. Khi mình chấp nhận kỉ luật thì đứa trẻ biết điểm dừng. Đừng bao giờ nghĩ ra kiểu giáo dục nhân văn, không có, nếu có nghĩ là sẽ có sự quản lý nhân văn thì đã không có pháp luật", TS. Vũ Thu Hương.
TS Hương cho rằng, không cẩn thận chúng ta nhân văn với một học sinh nhưng lại không nhân văn với rất nhiều học sinh. Trường học không phải là nơi duy nhất giáo dục học sinh, không phải cứ đẩy học sinh ra ngoài là học sinh hư hỏng hết.
TS Hương cũng cho rằng, có nhiều cơ sở đào tạo học sinh khác nhau. Khi đứa trẻ xứng đáng bị đuổi thì đứa trẻ có thể gây nguy hiểm cho chính nó và những người khác. Nếu đứa trẻ 13 tuổi hiếp dâm em nhỏ, đánh đập em nhỏ thì đứa trẻ đó cần một môi trường khác, một ngôi trường khác. Khi học sinh đó đã rơi vào tình trạng bị đuổi học thì môi trường đó đã không phù hợp. Lúc này gia đình phải kết hợp với môi trường đào tạo khác để đào tạo học sinh tốt hơn.
“Nếu tìm mọi cách giữ những học sinh này trong nhà trường thì môi trường học không còn phù hợp, vì vậy việc đào tạo không hiệu quả mà còn gây hậu quả cho người khác”- TS Hương nhấn mạnh.
Theo bà Hương, các học sinh hư có thể ra các trường văn hóa hay các trường giáo dưỡng, nơi quá quen xử lý với những đứa trẻ ngỗ nghịch và họ có kinh nghiệm thì họ sẽ làm tốt hơn trường phổ thông bình thường.
“Chúng ta đang có và nên có những trường chuyên biệt. Nếu chúng ta không đuổi những học sinh này thì họ sẽ không sang những trường như thế ”- bà Hương nhấn mạnh.
Bà Hương cho rằng, thực ra, phương pháp đuổi học không phải là phương pháp thiếu nhân văn mà đó là phương pháp phù hợp cho những đứa trẻ không còn phù hợp ở trường phổ thông nữa.
Rất nhiều người nghĩ dạy học sinh không cần kỉ luật, chỉ bằng lời khuyên, bằng phần thưởng điều này không chính xác. Con người thì để xã hội ổn định thì phải kiểm soát nhau bằng các quy định. Khi đó, pháp luật là để trừng trị con người khi vượt qua ranh giới cho phép.
Ngay trong nhà trường thì có nội quy. Nội quy sinh ra từ sự mong muốn an toàn cho trẻ con, dẫn đến đào tạo đạo đức cho trẻ. Nếu không kỉ luật thì trẻ không bị trả giá, không bị trả giá thì đứa trẻ không rút kinh nghiệm. Lời khuyên không thực sự giá trị khi đứa trẻ không thực sự va vấp.
“Nếu hiểu theo hướng không cho học sinh đi học thì chúng đi đâu? Cách hiểu này không đúng. Sẽ phải chuyển đến cơ sở phù hợp hơn. Đừng nghĩ một đứa trẻ bị kỉ luật là bị hành hạ. Kỉ luật đôi khi rất đơn giản như cả lớp được ăn kẹo đứa trẻ đó không được ăn kẹo. Nếu dẹp bỏ hết những kỉ luật dẫn đến hậu quả đạo đức học sinh đi xuống. Đây là hậu quả chúng ta coi kỉ luật là giáo dục không phù hợp. Điều này rất nghiêm trọng”- bà Hương nêu quan điểm.
Cũng theo bà Hương, khi những đứa trẻ biết sự trả giá, khi trẻ biết ở giới hạn nào đó bị đuổi học thì chúng sẽ làm sao để không bị đuổi học. Đây là giá trị răn đe. Còn những đứa trẻ vi phạm thì chúng phải bị trả giá bởi hành vi của nó để đứa trẻ biết ranh giới đúng – sai, tốt- xấu. Cái đó không có gì tồi tệ, sai trái nếu hình phạt nằm trong giới hạn không ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ.
“Khi mình chấp nhận kỉ luật thì đứa trẻ biết điểm dừng tất cả hành động của nó. Đừng bao giờ nghĩ ra kiểu giáo dục nhân văn, không có, nếu có nghĩ là sẽ có sự quản lý nhân văn thì đã không có pháp luật”- bà Hương nói.
