Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Lê Quang Thành, nguyên Bí thư Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng Việt Nam (TNNDCM) khái quát bối cảnh hình thành phong trào “Năm xung phong”. Ông Thành kể, khi Mỹ đổ quân ồ ạt xâm lược miền Nam, Đại hội Đoàn TNNDCM Việt Nam lần thứ nhất (tháng 3/1965) diễn ra ở thời điểm lịch sử trọng đại, đúng lúc, kịp thời chuẩn bị cho lực lượng trẻ của dân tộc “Quyết đánh, quyết thắng giặc Mỹ xâm lược”. “Lúc đó, đồng chí Nguyễn Chí Thanh chỉ đạo hội nghị. Đồng chí khẳng định: “Mỹ không đáng sợ, ta dám đánh và nhất định thắng Mỹ””- ông Lê Quang Thành kể lại.
Theo ông Thành, lúc đó đại tướng Nguyễn Chí Thanh đặt ra cho thanh niên “Năm nhiệm vụ xung phong”. Với sự hưởng ứng nhiệt liệt của đại biểu dự Đại hội, Đoàn TNNDCM Việt Nam đã phát động phong trào “Năm xung phong” trong thanh niên miền Nam. “Đó là xung phong tìm diệt thật nhiều sinh lực địch; xung phong tòng quân và tham gia du kích chiến tranh; Xung phong đi dân công và thanh niên xung phong phục vụ tiền tuyến; Xung phong đấu tranh chính trị và chống bắt lính và xung phong sản xuất nông nghiệp trong nông hội”- ông Thành cho biết.
Từ khi phong trào “Năm xung phong” được khởi xướng đã dấy lên một làn sóng ủng hộ mạnh mẽ của lớp lớp thanh niên miền Nam trong các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Ông Phan Minh Tánh, nguyên Bí thư Trung ương Đoàn TNNDCM Việt Nam, nguyên Bí thư T.Ư Đoàn đã gọi thế hệ thanh niên thời kỳ “Năm xung phong” là “Thế hệ anh hùng thắng Mỹ vẻ vang”. “Đúng lúc Mỹ ồ ạt đưa quân xâm lược miền Nam, Đoàn TNNDCM Việt Nam đã tổ chức Đại hội lần thứ nhất và xác định những âm mưu, thủ đoạn thâm độc của Mỹ - Ngụy. Từ đó, Đại hội đã vạch ra những đường lối đấu tranh, đúc kết kinh nghiệm để phong trào thanh niên chuyển về chất, thanh niên xem việc phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong việc đánh và thắng Mỹ là lẽ sống tất yếu”- ông Tánh nói.
Phong trào “Năm xung phong” ở miền Nam cũng gắn kết chặt chẽ với phong trào “Ba sẵn sàng” ở miền Bắc. Hai phong trào đã ghi tiếp những trang sử vẻ vang của Đoàn thanh niên. “Phong trào thanh niên miền Nam đã làm rạng rỡ thêm “Thế hệ thanh niên anh hùng của dân tộc anh hùng”- ông Tánh khẳng định. Ông Vũ Mão, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Campuchia, nguyên Bí thư thứ nhất BCH T.Ư Đoàn khóa IV, cho rằng giữa phong trào “Ba sẵn sàng” ở miền Bắc và phong trào “Năm xung phong” ở miền Nam đã phát huy nhiều sức mạnh và có kế thừa. Ông Vũ Mão dẫn chứng khi nhắc đến phong trào “Thanh niên tình nguyện” và xem đây là thành quả kế thừa của lớp thanh niên thời kỳ mới.
Khẳng định vai trò của thanh niên trong phong trào “Năm xung phong” vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, ông Trần Văn Mãnh, nguyên Tổng đội trưởng Tổng đội Thanh niên xung phong Giải phóng miền Nam cho rằng, để có sự thành công đó lớp lớp thanh niên đã trải qua quá trình đấu tranh đầy gian khổ và nhiều hy sinh to lớn.
Tham dự và chủ tọa buổi tọa đàm có nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, anh Lê Quốc Phong, Bí thư T.Ư Đoàn cùng nhiều cán bộ Thành ủy TPHCM, Thường trực các Tỉnh, Thành Đoàn cụm Đông Nam bộ, cụm Đồng bằng sông Tiền, sông Hậu, ĐVTN khối dân chính đảng TPHCM...
