Chồng hút vợ cũng hít
Chị Lò Thị Xăm (ở bản Phát, xã Lóng Sập) gương mặt khắc khổ. Chị khóc nhiều đến mức sung húp cả mắt vì cả chồng và 2 người con trai đều nghiện ma tuý. “Ma tuý đã cướp chồng tôi đi, giờ còn đòi cướp cả 2 đứa con trai tôi nữa. Con tôi không cai nghiện thành công tôi cũng chẳng muốn sống nữa…”, chị Xăm khóc nói.
Chị Xăm kể, 7 năm trước, ma tuý biến chồng chị từ một nông dân chăm chỉ, sống trách nhiệm với gia đình thành kẻ lang thang, vô dụng. Chồng bập vào ma tuý, có bao nhiêu của cải chị tích góp được từ nương rẫy không cánh mà bay. “Lên cơn chồng tôi không biết gì ngoài thuốc, lúc tỉnh lại ăn năn, thương vợ con lắm. Cuối cùng anh ấy chọn con đường vượt biên sang bên Lào làm nương rẫy, ở đợ, chỉ để người ta cho ăn, cho thuốc hút”, chị Xăm nói.
Hai đứa con trai của chị Xăm vì bố nghiện mà phải bỏ học giữa chừng. Năm 2012, chồng chị mất bên Lào sau đó được người quen đưa về quê mai táng. Cuộc sống của 3 mẹ con vốn khó khăn, lại càng khó khăn hơn. Một mình chị không thể quản nổi hai cậu con trai đang lớn và chúng cũng nghiện theo đám bạn từ lúc nào chị không hay. Hai cậu con trai của chị giờ một đứa đi cai nghiện bắt buộc, còn một đứa đang chịu sự quản thúc của địa phương, hằng ngày uống thuốc thay thế tại trạm y tế xã.
Hà Văn Hương, con trai chị Xăm, kể: Trước, nhìn thấy bố nghiện hai anh em đều buồn lắm. Thương mẹ cả 2 cùng nghỉ học để phụ mẹ làm rẫy kiếm cái ăn. Nhưng cũng không chống đỡ được “nàng tiên nâu” khi bị đám bạn bè rủ rê lúc rảnh rỗi. “Khi đang còn trong quân ngũ, nghe tin em trai nghiện phải đi cải tạo mình buồn, thương mẹ và đã khóc. Ra quân, về bản mới biết đám bạn cũ đã nghiện hết. Đi uống rượu, tò mò mình thử và nghiện lúc nào không hay. Hiện hơn 10 đứa bạn trong bản cùng tuổi phải đi cai nghiện bắt buộc. Trong bản giờ toàn người già, trẻ con, chứ thanh niên nghiện hết rồi”, Hương nói và cho biết, hơn 1 năm nay cậu uống đều thuốc thay thế ở trạm y tế xã. “Mình sẽ quyết tâm bỏ ma tuý để làm ăn, phụng dưỡng mẹ già”, Hương quả quyết.
Từ Đồn Biên phòng cửa khẩu Lóng Sập men theo con đường độc đạo vắt qua những sườn núi cheo leo, chúng tôi tới cửa khẩu Lóng Sập, nơi có cột mốc 255 giáp với nước bạn Lào. Dân cư ở đây thưa thớt, bản làng rất đìu hiu. Trưởng bản Buốc Pát Mùa A Sủ cho biết, bản nằm sát đường biên giới, trên cung đường từ Đồn biên phòng ra cột mốc 255. Đối diện bên kia là bản Muống thuộc khu Pa Háng-Huổi Hiềng (huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn, Lào). Bản có 14 hộ dân đồng bào Mông, nhưng 12 hộ có người nghiện ma túy hoặc bị đi tù vì liên quan đến mua bán, vận chuyển ma túy. “Thấy chồng hút vợ cũng đòi hút theo, vì vậy nhiều gia đình nghiện luôn cả nhà. Như ở điểm trường bản Buốc Pát, lớp học có 6 cháu thì 5 cháu có bố hoặc mẹ đi tù hoặc nghiện ma túy”, anh Sủ nói.
Đối tượng buôn bán ma tuý bị lực lượng biên phòng Lóng Sập bắt giữ. Ảnh: Bình Minh. Cuộc chiến chưa có hồi kết
Nói về tình trạng thanh niên nghiện nhiều, ông Lò Văn Đức, trưởng Công an xã Lóng Sập cho biết, là xã biên giới của huyện Mộc Châu, có gần 30 km đường biên giới giáp với Pa Háng-Huổi Liềng, huyện Sốp Bâu (Lào). Trên địa bàn xã hiện có 197 người nghiện, đa số còn rất trẻ. Trong đó có 32 người đang đi cai nghiện bắt buộc, 101 đối tượng đang thi hành án ở các trại giam, 32 đối tượng chấp hành xong án phạt tù về ma túy trở về địa phương. “Người chết, người đi cai nghiện, đi tù, không ít người vẫn tiếp tục sang Lào làm thuê chỉ để có thuốc hút. Địa bàn xã rộng, lại là vùng biên nên việc kiểm soát đối tượng nghiện gặp rất nhiều khó khăn”, ông Đức nói.
Theo thiếu tá Trần Nam Hưng, Phó đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập, khu Pa Háng-Huổi Hiềng tiếp giáp với 6 xã thuộc 3 huyện biên giới Mộc Châu, Yên Châu, Vân Hồ của Sơn La và xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Tại khu vực giáp ranh này còn có dãy núi Pha Luông chạy dài 4km dọc theo biên giới cao gần 2.000m, rừng núi hiểm trở. Đây là cung đường ngắn nhất, cũng là cung đường “vàng” để các đối tượng vận chuyển ma túy từ khu vực “Tam giác vàng”, qua Lào đưa vào Việt Nam tiêu thụ.
Tính từ năm 2015 đến tháng 3/2017, đơn vị đã trực tiếp chủ trì và phối hợp với các lực lượng chức năng đấu tranh thành công 84 vụ với 128 đối tượng phạm tội mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ gồm 39 bánh, 849g heroin, gần 42.000 viên ma túy tổng hợp, trên 5,1kg thuốc phiện và nhiều tang vật khác có liên quan. “Các đối tượng có đường dây, liên kết làm ăn khép kín từ nội địa đến khu vực biên giới, và từ khu vực biên giới ra ngoại biên, nên khó khăn cho công tác trinh sát, nắm tình hình. Chưa kể, khi bị phát hiện chúng luôn có vũ khí nóng sẵn sàng chống trả cơ quan chức năng”, thiếu tá Hưng nói.
“Khi đang trong quân ngũ nghe tin em trai nghiện phải đi cải tạo mình buồn, thương mẹ và đã khóc. Ra quân, về bản mới biết đám bạn cũ đã nghiện hết. Đi uống rượu, tò mò mình thử và nghiện lúc nào không hay. Hiện hơn 10 đứa bạn trong bản cùng tuổi phải đi cai nghiện bắt buộc. Trong bản giờ toàn người già, trẻ con, chứ thanh niên nghiện hết rồi”.
Hà Văn Hương ở bản Phát, xã Lóng Sập
Bóng ma cái chết trắng không chỉ bao phủ Lóng Sập mà còn trùm lên các xã lân cận là Chiềng Khừa, Mường Sang hay nhiều bản ở huyện Vân Hồ, Sốp Cộp. Theo thống kê, năm 2016 Công an tỉnh Sơn La đã phát hiện và bắt giữ 860 vụ, 1.391 đối tượng phạm tội về ma túy. Sáu tháng đầu năm 2017 đã bắt giữ 551 vụ, 907 đối tượng phạm tội về ma túy. Tại huyện Mộc Châu, năm 2016 lực lượng công an phá 130 vụ, bắt giữ 249 đối tượng.
