Hôm ấy, đơn vị tổ chức hành quân huấn luyện dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận ở vùng núi Phú Lý (Đồng Nai), nơi có đồng bào dân tộc Khơ-me, Cơ-ho, Châu-ro sinh sống, kinh tế còn nhiều khó khăn, phong tục đặc trưng. Cả đơn vị háo hức mong chờ. Chung cũng mừng vì đây là dịp được cọ xát thực tiễn, kiểm nghịệm những gì từng diễn xuất trên sân khấu.
Chung cùng 2 chiến sĩ khác được phân công ở trong nhà già làng Yphú Niê. Sau bữa cơm tối thân mật bên ché rượu thơm lừng, tình cảm quân dân trở nên gần gũi, nói cười thoải mái, tự nhiên. Từ đó, Chung bắt đầu trổ tài nhại giọng.
Cậu ta học cách nói của già làng Yphú Niê: “này á”, “ấy dà”, “cái bộ đội”... rồi thực hành mọi lúc, mọi nơi như thể mình là người dân địa phương. Những lúc ấy già làng Yphú Niê lặng lẽ, trầm ngâm nhìn bếp lửa...
Một hôm, trong lúc đang giúp dân làm đường, Chung được lệnh về ngay gặp chỉ huy đại đội. Cậu tất tả chạy về đã thấy già làng Yphú Niê và Chính trị viên Cương ngồi đợi. Linh cảm chuyện chẳng lành, Chung ấp úng báo cáo có mặt. Chính trị viên Cương liền hỏi: “Đồng chí có biết mình đã phạm khuyết điểm gì không?”.
Chung im lặng lục tìm trí nhớ xem có sai sót gì, nhưng dường như mọi sự đều ổn. Thấy vẻ mặt cậu ngơ ngác, Chính trị viên Cương cố gợi ý, nhưng Chung vẫn lặng thinh vì không hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Đúng lúc đó, già làng Yphú Niê cất giọng ồm ồm: “Ta hỏi bộ đội Chung có phải là người dân tộc này không?”. Chung lắp bắp: “Thưa già..., không ạ...!”. “Thế sao cứ nhại giọng người bản ta làm gì? Bộ đội làm ta thấy buồn đấy!”, già làng Yphú Niê tỏ vẻ không hài lòng.
Để gỡ bí cho Chung, Chính trị viên Cương ôn tồn nhận khuyết điểm với già làng Yphú Niê. Chung tiến lại gần, nhẹ nhàng xin già tha thứ và hứa sẽ sửa chữa không tái phạm. Già làng Yphú Niê gật đầu đồng ý.
Sau sự cố, Chung thấm thía một điều tưởng đơn giản, nhưng thật sâu sắc: Muốn làm tốt công tác dân vận, hòa nhập với bà con, phải biết tôn trọng tín ngưỡng, ngôn ngữ, phong tục, tập quán địa phương.
