 |
| Đồng chí Đào Ngọc Dung, Bí thư Thứ nhất BCH T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, đại biểu Khối Dân vận trình bày tham luận. Ảnh: TTXVN. |
Tiền Phong Online xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc. Sau đây là toàn văn nội dung bản tham luận :
Trước hết, tôi xin được bày tỏ sự nhất trí với dự thảo Báo cáo chính trị và các văn kiện do Ban Chấp hành Trung ương khoá IX trình tại Đại hội. Liên quan đến nội dung đánh giá tình hình thanh niên và công tác thanh niên trong dự thảo Báo cáo chính trị và Báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, tôi xin tham luận vấn đề về tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên.
Kính thưa Đại hội,
"Thanh niên là tương lai của đất nước, là lực lượng xã hội hùng hậu, có tiềm năng to lớn, xung kích trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" Khoản 1, Điều 4, Luật Thanh niên. Nghị quyết Trung ương 4 (khoá VII) của Đảng ta đã chỉ rõ: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên”.
Thực tế lịch sử qua các thời kỳ cách mạng cho thấy Đảng ta luôn luôn coi trọng công tác thanh niên, trọng tâm là giáo dục, bồi dưỡng thanh niên về lý tưởng cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị, hướng tới mục tiêu xây dựng những lớp người kế tục trung thành tuyệt đối theo lý tưởng: "Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội".
Lý tưởng ấy được cụ thể hoá trong mỗi giai đoạn của cách mạng Việt Nam thành những sứ mệnh lịch sử mang tính thời đại của thanh niên. Chính vì vậy, khi nước nhà bị xâm lăng, chân lý và lý tưởng cách mạng mà thanh niên hướng đến không gì khác ngoài tranh đấu xả thân cho độc lập, tự do và thống nhất của Tổ quốc; và hôm nay, trong thời kỳ cách mạng mới, nhiệm vụ chính trị cao cả của thanh niên là cùng với toàn Đảng, toàn dân tộc ra sức phấn đấu cho mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh" theo đường lối đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Quán triệt các quan điểm giáo dục đối với thanh niên của Đảng và Bác Hồ, thời gian qua, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã phát huy vai trò nòng cốt trong công tác thanh niên, cùng với các lực lượng giáo dục khác luôn kiên trì thực hiện nhiệm vụ giúp Đảng giáo dục và rèn luyện thanh niên. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên được triển khai thực hiện đồng bộ dưới nhiều phương thức đa dạng và phong phú, như: Thông qua công tác tuyên truyền, giáo dục, triển khai học tập các bài lý luận chính trị cơ bản, học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt các chủ trương, nghị quyết của Đảng, tổ chức các sinh hoạt truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên,...; thông qua phong trào thi đua yêu nước trong các cộng đồng dân cư và các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ ("Thanh niên lập nghiệp", "Tuổi trẻ giữ nước", "Thanh niên tình nguyện", "Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc",...); thông qua công tác tổ chức, bồi dưỡng thanh niên phấn đấu trở thành đoàn viên, qua các sinh hoạt của chi đoàn, qua công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên vào các tổ chức hội do Đoàn làm nòng cốt; qua nhiệm vụ bồi dưỡng giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp và tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; qua việc quản lý, giáo dục thanh thiếu nhi của gia đình, nhà trường và xã hội.
Kết quả là, cùng với những thành tựu quan trọng và to lớn đạt được trong thời gian qua của đất nước, công tác giáo dục thanh niên đã góp phần tạo dựng nên một lớp thanh niên mới, trong đó có bộ phận thanh niên tiên tiến đi đầu trên nhiều lĩnh vực, có thái độ, nhận thức tốt và ý thức chính trị cao, có ý chí vượt qua khó khăn, vươn lên lập thân, lập nghiệp, phát huy mạnh mẽ truyền thống xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện của những thế hệ thanh niên cách mạng lớp trước, đó cũng là những phẩm chất nổi trội của thanh niên ngày nay.
Từ đó, vị trí, vai trò của thanh niên trong xã hội không ngừng được khẳng định và nâng cao thông qua việc thanh niên tham gia ngày càng nhiều và hiệu quả vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh của đất nước. Mỗi năm, đã có hàng chục triệu lượt đoàn viên, thanh niên hăng hái tham gia trong các phong trào thi đua; hàng triệu thanh niên được kết nạp mới vào hàng ngũ của Đoàn. Trong vòng 10 năm (1995 đến 2004), số đoàn viên ưu tú giới thiệu cho Đảng là 1.981.943 đoàn viên, trong đó được Đảng xem xét kết nạp 645.332 đồng chí, chiếm 53,26% tổng số đảng viên mới kết nạp.
Riêng năm 2005, đã có 226.194 đoàn viên ưu tú được giới thiệu cho Đảng, trong đó 107.124 đồng chí được kết nạp vào Đảng, tăng 12,66% so với năm 2004 và chiếm 63,51% trong tổng số đảng viên kết nạp năm 2005 (đạt chỉ số cao nhất từ trước tới nay), trong đó, hàng ngàn đồng chí đoàn viên trẻ được kết nạp Đảng khi tuổi đời mới tròn 18. Điều đó đã góp phần tăng cường sinh lực trẻ cho Đảng; khẳng định xu hướng tích cực chính trị - xã hội trong thanh niên; đồng thời cũng chính là thành quả to lớn trong chiến lược phát triển nhân tố con người của Đảng và Nhà nước ta, là hạnh phúc của các bậc làm cha, làm mẹ.
Tuy nhiên, thanh niên ngày nay cũng đang đứng trước những khó khăn, hạn chế rất đáng quan tâm: Một bộ phận thanh niên còn ít quan tâm hoặc ngại tham gia vào các sinh hoạt chính trị và các hoạt động xã hội, có nhận thức chính trị non kém, chưa xác định được lý tưởng sống đúng đắn, coi nhẹ những giá trị truyền thống, nhân văn cao đẹp của dân tộc, bị ảnh hưởng xấu bởi lối sống ngoại lai, sự xâm lăng văn hoá và những tiêu cực mặt trái của cơ chế thị trường; động cơ học tập, định hướng nghề nghiệp còn chưa thích ứng với thị trường lao động; tình trạng thiếu việc làm, thu nhập thấp còn khá phổ biến; kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cần thiết của lao động trẻ trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế chưa cao; các tệ nạn xã hội, đặc biệt là ma tuý, mại dâm, tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS,... diễn biến phức tạp trong đó thanh thiếu nhi vừa là đối tượng vừa là nạn nhân đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng nguồn nhân lực trẻ cho sự phát triển của đất nước.
Mặt khác, thanh niên ngày nay cũng đang phải đối mặt với những thách thức mới. Do tâm lý lứa tuổi, thanh niên còn thiếu bản lĩnh, kinh nghiệm trong cuộc sống lại gặp phải tác động từ sự thay đổi quá nhanh và đa dạng trong quan niệm về các chuẩn giá trị xã hội và văn hoá; sự gia tăng phân hoá giàu nghèo, sự tha hoá, biến chất trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; những thông tin xấu, độc hại lan truyền trên Internet, những âm mưu và hành động chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch;...
Trong khi đó, năng lực cụ thể hoá các chủ trương của Đảng, Nhà nước trong công tác giáo dục đối với thanh thiếu nhi ở một số đơn vị còn yếu. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay là việc khó, có lúc, có nơi, có bộ phận chưa thực sự chú trọng; chưa phát huy được sức mạnh đồng bộ của các lực lượng xã hội trong giáo dục thanh niên. Việc nắm bắt, xử lý diễn biến tư tưởng thanh niên và thực hiện nội dung giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng cho thanh niên của Đoàn, Hội hiệu quả còn thấp; hình thức còn xơ cứng, thiếu hấp dẫn; nhiều vấn đề chính đáng của thanh niên chậm được giải quyết; việc đầu tư cho công tác giáo dục thanh niên chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình.
Trong bối cảnh trên, việc tăng cường công tác thanh niên, đặc biệt là giáo dục về lý tưởng cách mạng nhằm "hình thành một lớp thanh niên nam, nữ ưu tú, vững vàng về chính trị, kiên định con đường xã hội chủ nghĩa", "có lý tưởng cao đẹp", "sống có văn hoá và tình nghĩa, giàu lòng yêu nước và tinh thần quốc tế chân chính", biết "nuôi dưỡng hoài bão lớn", "tự cường dân tộc" Nghị quyết TW 4 (khoá VII) về "Công tác thanh niên trong thời kỳ mới". theo tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Bác Hồ là đòi hỏi và nhiệm vụ đặt ra rất cần thiết và cấp bách. Điều này đã được Báo cáo chính trị tại Đại hội 10 chỉ rõ: "Đối với thế hệ trẻ, thường xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý tưởng, đạo đức, lối sống; tạo môi trường thuận lợi để phát triển toàn diện". Nhằm góp phần thực hiện định hướng đó, chúng tôi xin được nêu ra một số nội dung giải pháp và kiến nghị như sau:
- Một là, vấn đề thanh niên đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Luật Thanh niên xác định "ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nguồn lực con người" Nghị quyết TW 4 (khoá VII).... Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục thanh niên phát triển toàn diện là một trong những yếu tố bền vững của sự nghiệp cách mạng. Vì vậy, trong công tác thanh niên, trước hết cần không ngừng tăng cường giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng đạo đức, lý tưởng cách mạng của Đảng, của dân tộc; bồi dưỡng lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội cho thế hệ trẻ; lấy giáo dục nhân cách, "giáo dục làm người" là chính theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thanh niên ngày nay được sinh ra và lớn lên trên đất nước hoà bình, được hưởng những thành quả đấu tranh và lao động sáng tạo của các thế hệ cha anh, có nhiều điều kiện tốt để vươn cao và xa hơn, song điều cốt yếu hiện nay là cần tạo dựng cho thanh niên ý chí tự lực, tự cường, không cam chịu đói nghèo lạc hậu, dám tự tin vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Nói cách khác, đó chính là quá trình xây dựng động cơ, tạo nội lực tinh thần cho thanh niên.
Đặc biệt, trong nền kinh tế thị trường, mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế, bùng nổ thông tin mạnh mẽ như ngày nay, việc bồi dưỡng lý tưởng, tạo dựng bản lĩnh chính trị cho thanh niên chính là còn giúp họ biết chọn lựa, tiếp thu những tinh hoa văn hoá và nâng cao khả năng đề kháng trước các âm mưu phá hoại, chia rẽ, lôi kéo của các thế lực thù địch, các cám dỗ vật chất và các tệ nạn xã hội khác.
Việc bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cần được tiến hành trên cơ sở khoa học và được triển khai thường xuyên, liên tục thông qua việc tổ chức cho thanh niên nghiên cứu, học tập, quán triệt các chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng, Nhà nước, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, triển khai học tập các bài lý luận chính trị cơ bản,...
- Hai là, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ về phương thức giáo dục đối với thanh niên trên cơ sở nguyên lý giáo dục khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận gắn với thực tiễn, "học" đi đôi với "hành". Hình thức giáo dục đối với thanh niên cần phù hợp với tâm lý lứa tuổi ưa thích cái mới và sự sáng tạo; đề cao yếu tố "tự giáo dục", "tự rèn luyện" của người thanh niên đi đôi với sự định hướng, hỗ trợ, giúp đỡ và hướng dẫn của tổ chức; gắn kết giữa việc giáo dục lý tưởng cách mạng với bảo vệ, chăm lo bồi dưỡng và phát huy thanh niên trong sự nghiệp cách mạng.
Qua cuộc thi tìm hiểu lịch sử 75 năm của Đảng, 60 năm nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam với hơn 20 triệu lượt thanh niên tham gia và sinh hoạt chính trị "Tiếp lửa truyền thống - Mãi mãi tuổi hai mươi", diễn đàn “Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích” nhân nhật ký Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc và các nhật ký chiến tranh đã được sự tham gia của đông đảo thanh niên, một sự kiện chính trị trong giới trẻ vừa qua, đã cho chúng ta bài học sâu sắc về phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên, nhất là thông qua giáo dục lịch sử, qua các gương điển hình tiên tiến và việc nêu gương tôn vinh người tốt, việc tốt.
Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên cần gắn chặt với những yêu cầu, đòi hỏi của xã hội và cụ thể hoá phù hợp với từng hoàn cảnh, đối tượng thanh niên. Môi trường giáo dục hiệu quả nhất chính là đưa thanh niên hoà mình vào các phong trào thi đua, phong trào hành động cách mạng (kể cả khi thanh niên còn đang ngồi trên ghế nhà trường). Thông qua thực tiễn phong trào để giáo dục và nâng cao giác ngộ lý tưởng cách mạng của tuổi trẻ.
- Ba là, về phần mình, trong sự quan tâm chăm lo của Đảng và toàn xã hội, chúng tôi ý thức rất rõ những khó khăn, hạn chế và trách nhiệm trong xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh toàn diện về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đủ sức đảm nhận tốt vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên và các hội của thanh niên; xác định công tác giáo dục thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu, là chức năng chủ yếu của tổ chức Đoàn trong đó nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là cốt lõi và xuyên suốt trong mọi hoạt động của mình.
Từ đó, các tổ chức thanh niên sẽ tiếp tục tìm tòi, đổi mới các phương thức, hình thức, tăng cường các nội dung, biện pháp giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên; lồng ghép nội dung giáo dục trong tất cả các mặt công tác, các hoạt động khác của Đoàn như đoàn kết, tập hợp thanh niên, tổ chức các phong trào thi đua, đảm nhận các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua đó để giáo dục và rèn luyện thanh niên; xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn, Hội, tạo nguồn phát triển đảng viên từ thanh niên; nâng cao năng lực tham mưu, đề xuất với các cấp uỷ, chính quyền và phối hợp với các cấp, các ngành, đoàn thể, các lực lượng xã hội để tăng cường công tác giáo dục thanh niên.
- Bốn là, công tác thanh niên nói chung và giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên nói riêng đã được Đảng ta chỉ rõ là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng; đó cũng là nhân tố quyết định mọi thành công trong công tác giáo dục thanh niên thời gian qua. Bài học rút ra vừa qua là ở đâu cấp uỷ, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao thì ở đó công tác thanh niên và giáo dục thanh niên của chúng ta có hiệu quả. Trước yêu cầu nhiệm vụ công tác giáo dục thanh niên hiện nay, rất cần được các cấp uỷ, chính quyền tiếp tục tin tưởng ở thanh niên; giao nhiệm vụ cho thanh niên; theo dõi, giúp đỡ và tạo điều kiện để thanh niên rèn luyện, trưởng thành; cổ vũ thanh niên hăng hái, tự tin tham gia vào thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.
Chúng tôi đề nghị rà soát lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị, giáo dục đạo đức công dân, giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các nhà trường; quan tâm gắn kết giữa công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên với việc giải quyết các vấn đề chính đáng của thanh niên như: học tập, việc làm, nhu cầu văn hoá, thông tin, vui chơi, giải trí... tạo môi trường để thanh niên rèn luyện, phấn đấu và phát triển toàn diện. Trên cơ sở phát huy sức mạnh đồng bộ của hệ thống chính trị để tăng cường đầu tư về mọi mặt cho công tác giáo dục thanh niên, phát huy vai trò quản lý, giáo dục thanh niên của gia đình, nhà trường và xã hội. Sau Đại hội, đề nghị Ban Chấp hành Trung ương (khoá X) xem xét ban hành nghị quyết chuyên đề về công tác thanh niên; chỉ đạo xây dựng và triển khai Đề án tổng thể về giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong thời kỳ mới.
Kính thưa Đại hội,
Cách mạng nước ta đang chuyển sang thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá với mục tiêu sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển. Mục tiêu đó đã và đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ, trọng trách nặng nề đối với thế hệ trẻ hôm nay. Để kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc ta, tuổi trẻ Việt Nam và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh sẽ ra sức rèn luyện, trau dồi lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; ra sức thi đua trong học tập, lao động; đoàn kết, xung kích, sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Những văn kiện mà Đại hội thông qua sẽ trang bị cho Đoàn TNCS Hồ Chí Minh những nhận thức mới sâu sắc về trách nhiệm của mình trước Đảng, Nhà nước và nhân dân trong công tác giáo dục thanh niên, đóng góp thiết thực vào chiến lược con người của Đảng ta trong thời kỳ cách mạng mới.
Là đội dự bị tin cậy của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tuổi trẻ cả nước bày tỏ ý chí quyết tâm, nguyện một lòng xiết chặt hàng ngũ chung quanh Đảng, ra sức phấn đấu đưa Nghị quyết Đại hội vào cuộc sống, tạo ra chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của thanh niên, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vì tương lai tươi sáng của tuổi trẻ.
Xin trân trọng cảm ơn và kính chúc sức khoẻ các đồng chí đại biểu. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp./.
