Từ yêu cầu ngân sách tài khóa năm 2020 mà Bộ Quốc phòng trình lên Quốc hội hồi tháng 3 có thể thấy rằng, giới chức Lầu Năm Góc muốn chuẩn bị cho các lực lượng vũ trang Mỹ trước tình huống xung đột dữ dội với Nga và Trung Quốc, Hiệp hội Kiểm soát vũ khí (Arms Control Association) có trụ sở tại Mỹ đưa tin ngày 1/4.
Cả Mỹ, Nga và Trung Quốc đang gia tăng nỗ lực phát triển các hệ thống tự động, trí thông minh nhân tạo (AI) và vũ khí siêu thanh.
Máy bay không người lái MQ-25 Stingray của Hải quân Mỹ. Ảnh: National Interest. Chi 3,7 tỷ USD cho các hệ thống không người lái
Lầu Năm Góc đề nghị tăng gần 10 lần ngân sách cho Hải quân để phát triển các tàu nổi cỡ lớn không người lái – từ 49 triệu USD năm 2019 lên 447 triệu USD năm 2020. Lục quân muốn tăng chi cho phát triển robot từ 74 triệu USD lên 115 triệu USD.
Tổng cộng, Lầu Năm Góc có kế hoạch chi 3,7 tỷ USD cho phát triển các hệ thống không người lái trong năm tài khóa 2020, khoảng 0,9 tỷ USD cho các hệ thống AI à 2,6 tỷ USD cho vũ khí siêu thanh.
Hải quân hiện chú trọng phát triển các hệ thống không người lái sử dụng AI, như tàu nổi, tàu lặn và máy bay. Lực lượng này nói rằng, cần có những hệ thống như vậy để tăng khả năng chiến đấu ở những khu vực “nóng” mà ít gây thương vong, ít gây tốn kém.
Hạng mục nổi bật nhất trong đề xuất ngân sách năm 2020 của Hải quân là tàu nổi không người lái, đặc biệt là việc thiết kế, sản xuất 2 chiếc tàu viễn dương sẵn sàng chiến đấu.
Hải quân nói rằng, chương trình mới sẽ “được thiết kế để mang lại các con tàu có thể cấu hình lại, khả năng chống chịu ngoại cảnh cao nhưng có chi phí sản xuất thấp để thực hiện các nhiệm vụ không người lái và nâng cao năng lực các đội tàu nổi có người lái”. Các con tàu này sẽ thực hiện các chiến dịch tương tự tàu nổi truyền thống, chỉ khác một điều là chúng không có thủy thủ đoàn.
Một con tàu mẫu tên là “Sea Hunter” (Thợ săn trên biển) ban đầu được thiết kế để chống tàu ngầm, nhưng theo đề xuất mới nhất, chúng cũng có thể tham gia chống tàu nổi và cải thiện năng lực tấn công.
Ngoài ra, Hải quân sắp triển khai tàu ngầm không người lái. Hồi tháng 2, Hải quân ký hợp đồng 43 triệu USD để Boeing đóng 4 chiếc tàu ngầm không người lái cỡ lớn Orca. Orca dài 15,5m, là biến thể của tàu lặn chạy điện-diesel Echo Voyager của Boeing. Orca được thiết kế để tự động bơi xa tới 6.500 hải lý (hơn 12.000 km) và thực hiện nhiều loại nhiệm vụ chiến đấu như chống tàu ngầm, tàu nổi.
Theo tạp chí Ozy, các nước như Trung Quốc, Nga, Triều Tiên và Iran có nhiều tên lửa hành trình – loại vũ khí tương đối rẻ nhưng có thể gây tổn hại đáng kể cho đối phương. Trong khi đó, các nhóm vũ trang, như Houthi ở Yemen có khả năng có được tên lửa hành trình và có xu hướng sử dụng chúng một cách bừa bãi. Để đối phó các nguy cơ như vậy, Mỹ đang phát triển các loại máy bay, tàu chiến không người lái – các phương tiện có thể gia tăng sức mạnh của hạm đội, tiến hành công tác tìm kiếm, trinh sát, ông Dan McLeod, quản lý của hãng chế tạo máy bay, vũ khí Lockheed Martin, nói.
Tàu lặn chạy điện-diesel Echo Voyager. Ảnh: Boeing. Phát triển máy bay không người lái
Hải quân cũng có kế hoạch chi 671 triệu USD trong năm 2020 (so với mức 519 triệu USD trong năm 2019) cho việc phát triển máy bay không người lái MQ-25 Stingray. Stingray được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ xuất phát từ tàu sân bay. Một khi được triển khai, Stingray sẽ được dùng cho nhiều nhiệm vụ, bao gồm tiếp nhiên liệu trên không và trinh sát.
Trong khi đó, Không quân Mỹ đang thử nghiệm ý tưởng về tàu bay vũ trang không người lái để bay cùng máy bay tiêm kích F-15 và F-35 khi chiến đấu, có thể là tấn công hệ thống phòng không của đối phương hoặc che chắn cho máy bay có người lái khỏi hỏa lực của đối phương.
Theo chương trình công nghệ máy bay giá rẻ, Không quân lần đầu cho bay thử máy bay không người lái XQ-58A Valkyrie. Chuyến bay thử được tiến hành ở bang Arizona hôm 5/3.
Máy bay không người lái XQ-58A Valkyrie. Ảnh: National Interest. 
