Trong một quầy bar tại căn cứ không quân Khmeimym ở Syria, những người lính Nga đang nhấm nháp trà thảo mộc, thứ đồ uống giúp tỉnh táo sau những phi vụ không kích căng thẳng, và thưởng thức những bản nhạc êm dịu, theo CBS News.
Ngay ngoài cửa, một khu vườn đá nhỏ đem lại cho những người lính cảm giác yên bình ở mảnh đất đang chìm trong bầu không khí căng thẳng của chiến tranh tại miền bắc Syria này.
"Mỗi hòn đá đều có câu chuyện của riêng mình", binh sĩ Alexander vừa nói vừa đưa tay cầm chiếc chổi nhỏ cẩn thận quét những hạt cát trong khu vườn. "Một số hòn đá dài, số khác hình tròn".
Trái ngược với vẻ yên tĩnh trong quầy bar, khu vực sân bay tại căn cứ không quân Khmeimim luôn nhộn nhịp cả ngày lẫn đêm, khi cỗ máy chiến tranh của Nga vẫn hoạt động rất mạnh mẽ. Bất chấp lệnh ngừng bắn giữa quân đội chính phủ Syria và phe nổi dậy được công bố hôm 27/3, cuộc chiến chống phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và nhóm khủng bố Jabhat al-Nursra thân al-Qaeda vẫn tiếp diễn.
Khi chiếc máy bay chở đoàn phóng viên quốc tế đáp xuống căn cứ Hmeymim lúc 8 giờ sáng ngày 4/5, các phi công và nhân viên kỹ thuật đã mặc quân phục chỉnh tề, bước đều trên đường băng để chuẩn bị triển khai thực hiện nhiệm vụ.
Trong lúc các phóng viên tham gia họp báo, lính Nga đang chuẩn bị cho các tiêm kích và cường kích cất cánh. Họ hối hả lắp hai quả bom có sức công phá lớn nặng 500 kg lên một chiếc tiêm kích bom Su-34.
Theo thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, các đơn vị không quân Nga đang chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ tại các khu vưc IS chiếm giữ ở miền trung Syria như thành phố Raqqa, Arak, và Deirez-Zor.
"Giao tranh dữ dội đang diễn ra ở các vùng ngoại ô quanh các thành phố này, người dân tại đó hoàn toàn bị cô lập khỏi thế giới bên ngoài. Cứ 10 ngày, các máy bay vận tải quân sự lại thả hàng viện trợ nhân đạo cho dân cư ở thành phố Deiez-Zor. Tình hình bên trong thành phố rất nghiêm trọng", ông cho biết.
Các lực lượng Nga và Syria cũng đang chở hàng cứu trợ nhân đạo cho người dân trong thành phố Aleppo. Quân đội chính phủ Syria đã giải phóng một tuyến đường bộ ở ngoại ô thành phố và đang tập trung chuyển các hàng hóa thiết yếu cho người dân.
"Cuối tuần trước, các phần tử khủng bố cố gắng chia cắt tuyến đường tiếp tế của chúng tôi và tấn công đoàn xe hộ tống, nhưng chúng tôi đã đẩy lui cuộc tấn công và kiểm soát được tuyến đường đó", Konashenkov nói.
Các cuộc không kích vẫn diễn ra, dù quan chức Nga cho biết cường độ của cuộc chiến đã giảm. "Chúng tôi đã nhận được lệnh giảm số lần không kích" thiếu tướng Konashenkov, cho biết.
Hôm 15/3, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố sứ mệnh hỗ trợ chính quyền Syria trong 6 tháng qua đã "đạt được những mục tiêu chủ yếu" và Nga bắt đầu rút quân. Ở đỉnh điểm chiến dịch, không quân Nga thực hiện tới 100 lần xuất kích mỗi ngày ở Syria. Giờ đây, con số này hiếm khi nào đạt được hai con số, theo các quan chức.
Nhờ sự hỗ trợ của Nga, quân đội Syria đã lật ngược tình thế và chiếm được các vùng lãnh thổ quan trọng từ tay IS, mới đây nhất là thành phố cổ Palmyra. Tuy nhiên, các nước phương Tây cáo buộc Nga chỉ nhằm vào phe đối lập ôn hòa thay vì ném bom phiến quân Hồi giáo cực đoan trong quá trình tham chiến.
 |
Công binh Nga rà phá bom mìn tại thành cổ Palmyra. Ảnh: CBS News
Tướng Konashenkov luôn phủ nhận các cáo buộc này, và cho biết thêm nhiệm vụ trọng tâm chính của Nga ở Syria giờ đây là hòa giải. Ông cho biết có 92 bộ tộc địa phương và 52 nhóm vũ trang ở Syria đã đồng ý hòa giải với chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad và hạ vũ khí để nhận được sự bảo vệ của quân đội.
Niềm vui giải phóng
Rời căn cứ Hmeymim, nhóm phóng viên quốc tế được đưa đến làng Kawkab, cách đó 120 km đường bộ, để chứng kiến lễ ăn mừng hòa bình của người dân địa phương.
Ngôi làng 1000 dân nằm cách không xa thành phố Homs này đã bị tàn phá nặng nề trong cuộc chiến, và giờ đây người dân đang nhảy nhót trên đường để chào đón việc các lực lượng ký thỏa thuận hòa giải.
Các ngôi nhà trong làng chi chít những vết đạn súng trường và súng máy, một số bức tường có những lỗ lớn do đạn pháo gây ra. Bất chấp mọi ám ảnh của chiến tranh, thiếu thốn điện nước sinh hoạt, niềm vui đang bao trùm ngôi làng vừa được giải phóng khỏi tay những kẻ khủng bố khi cư dân trở về nhà.
"Chúng tôi luôn mong chờ điều này trong hai năm qua", Aboud, 68 tuổi, một người dân địa phương mới trở về làng từ một trại tị nạn, nói.
Ông cho biết nhóm Jabhat al-Nursra đã kiểm soát làng Kawkab kể từ năm 2014. Phiến quân bị đánh bật ra khỏi làng ngày hôm trước. Các nhóm nhỏ còn lại đã quyết định đầu hàng và thề trung thành với chính phủ hiện nay ở Syria.
 |
Phóng viên quốc tế chụp ảnh cùng các binh sĩ quân đội Syria tại làng Kawkab. Ảnh: RBTH
Các già làng đã ký cam kết trung thành với chính phủ, trong khi các chiến binh từng chiến đấu cho nhóm Jabhat al-Nusra tới giao nộp vũ khí dưới sự giám sát của quân đội chính phủ Syria.
Theo một sĩ quan Syria, những chiến binh không phạm tội nghiêm trọng sẽ được quay trở lại cuộc sống bình thường, bắt đầu canh tác, dựng lại nhà và đoàn tụ với gia đình.
Sĩ quan này cho hay, khi nhóm phiến quân Jabhat al-Nusra tràn vào ngôi làng này, phần lớn cư dân trong làng không có lựa chọn nào khác là gia nhập nhóm hoặc mất mạng. Trước tình hình này, chính phủ Syria đã quyết định ân xá cho những tay súng bị cưỡng ép gia nhập phiến quân.
Tuy nhiên trong buổi ăn mừng, những người lính Nga không nhìn vào những người nổi dậy đến giao nộp vũ khí. Ánh mắt họ hướng về những ngọn đồi phía xa, nơi vẫn còn những lực lượng nổi dậy chống đối cách đó chưa đầy 10 km.
Trở về sân bay Hmeymim khi trời sắp tối, các phóng viên lại bắt gặp hình ảnh những chiếc chiến đấu cơ Nga đang từ từ lăn bánh vào nơi kiểm tra, bảo dưỡng, trước khi chúng có thể tiếp tục tung hoành trên bầu trời Syria.
