"Hành động liên hợp 2015D” tại đại quân khu Thành Đô chỉ là cuộc tập trận đầu tiên trong 5 cuộc diễn tập tương tự với sự tham gia của tổng cộng hơn 140.000 binh sĩ từ hơn 140 trung đoàn thuộc nhiều binh chủng như hải quân, không quân, pháo binh, tên lửa…, Xinhua đưa tin.
Những cuộc tập trận này là đợt diễn tập mới nhất trong số 100 cuộc tập trận đã được quân đội Trung Quốc lên kế hoạch trong năm nay. Chúng bắt đầu được phát động hồi tháng 7 và chuyển sang giai đoạn bắn đạn thật hôm 10/8.
Lực lượng 2,3 triệu quân của quân đội Trung Quốc đang tăng cường kỷ luật và thường xuyên diễn tập gần với các kịch bản trên thực tế chiến đấu hơn và nhằm giành thắng lợi trong các cuộc chiến xung quanh biên giới Trung Quốc. Điểm mới nổi bật trong các cuộc tập trận là hợp nhất các lực lượng vũ trang khác nhau dưới sự chỉ huy của một bộ tư lệnh đặc biệt được thành lập năm 2014.
Báo South China Morning Post (Hong Kong) ngày 11/8 đưa tin, các cuộc diễn tập bắn đạn thật mới đây diễn ra tại biển Đông - nơi Trung Quốc có tranh chấp chủ quyền với một số nước Đông Nam Á. Bắc Kinh cũng ráo riết lao vào chương trình ồ ạt bồi lấp, xây dựng các đảo nhân tạo trên các bãi đá, rạn san hô ở Biển Đông, có thể biến chúng thành những tiền đồn quân sự. Ngoài ra, quân đội Trung Quốc đã lên kế hoạch hơn 20 cuộc diễn tập quân sự phối hợp với 12 quốc gia, trong đó có Nga, Pakistan, Colombia, Thái Lan và Thổ Nhĩ Kỳ, trong năm 2015.
Một cuộc tập trận tháng trước có khoa mục tấn công giả định mô hình tòa nhà làm việc của lãnh đạo Đài Loan. Người đứng đầu cơ quan quốc phòng Đài Loan đã lên tiếng phản đối cuộc tập trận này. Sau đó, phát ngôn viên quân đội Trung Quốc tuyên bố, cuộc tập trận không nhằm vào bên đặc biệt nào.
Diễu binh hoành tráng nguy cơ ế khách
Trong khi đó, giới quan sát quốc tế nhận định, lễ diễu binh hoành tráng được Trung Quốc chuẩn bị dịp kỷ niệm kết thúc Thế chiến thứ hai có thể trở thành một điều khó xử lớn đối với nước này, khi nhiều nhà lãnh đạo thế giới có vẻ không muốn tham dự. Lễ diễu binh được thông báo hồi đầu năm 2015 và Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định hồi tháng 5 rằng, tất cả lãnh đạo “các quốc gia liên quan” sẽ được mời. Không đầy một tháng nữa lễ diễu binh bắt đầu tại quảng trường Thiên An Môn, nhưng đến nay mới có duy nhất Cộng hòa Séc tuyên bố sẽ cử phái đoàn tham dự.
Giới quan sát cho rằng, các nhà lãnh đạo châu Âu đều đã nhất trí không dự lễ diễu binh. Hãng tin Kyodo News (Nhật Bản) đưa tin, chính quyền Mỹ đã phản đối việc Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye tham dự lễ diễu binh tại Bắc Kinh vào ngày 3/9. Các nguồn tin từ Washington cho biết, chính quyền Tổng thống Barack Obama nói rằng, bà Park không nên thăm Bắc Kinh vì như vậy sẽ gửi một tín hiệu sai lầm đến Trung Quốc liên quan sự phát triển quan hệ đồng minh Mỹ-Hàn. Nếu bà Park tham dự, chuyến thăm có thể được diễn giải rằng, Seoul đang xích gần Bắc Kinh về chính trị, tạo cơ hội cho Trung Quốc chia rẽ, gây căng thẳng giữa Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản. Theo các nhà phân tích, Mỹ cũng không hài lòng về việc Hàn Quốc gia nhập Ngân hàng Phát triển Hạ tầng châu Á do Trung Quốc khởi xướng.
Trung Quốc đã mời nhiều nhà lãnh đạo châu Á và châu Âu, bao gồm Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, tới dự duyệt binh kỷ niệm chiến thắng phát xít Nhật. Ông Abe có thể sẽ từ chối tham dự sự kiện này, nhiều nhà phân tích nhận định. Theo quan điểm của Mỹ, Bắc Kinh đang thách thức ảnh hưởng của Washington tại khu vực Tây Thái Bình Dương.
Nghiêm trọng hơn, những căng thẳng tranh chấp lãnh thổ gần đây trên biển Đông mà Trung Quốc là tác nhân cũng có thể khiến Tổng thống Obama hủy bỏ lời mời tham dự lễ diễu binh của ông Tập, khiến cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo vào tháng 9 trở nên khó xử, giới quan sát nhận định. Căng thẳng Mỹ-Trung bùng phát sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry thăm Bắc Kinh hồi tháng 5, đặc biệt sau khi kênh CNN phát đoạn video về việc quân đội Trung Quốc liên tục xua đuổi máy bay Mỹ quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông.
Mới đây, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN tuyên bố bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình hình bồi lấp ở biển Đông đã làm xói mòn lòng tin và gia tăng căng thẳng, thậm chí có thể hủy hoại hòa bình, an ninh, cũng như sự ổn định ở biển Đông.
