Nội các Nhật Bản thông qua Sách trắng trong bối cảnh Thủ tướng Shinzo Abe đang nỗ lực nới lỏng những hạn chế đối với Lực lượng Phòng vệ nước này và điều chỉnh khuôn khổ an ninh thời hậu chiến cho phù hợp với điều mà Chính phủ Nhật Bản nhận định là một môi trường an ninh ngày một khắc nghiệt.
Thừa nhận có sự thay đổi trong cán cân sức mạnh ở châu Á, Sách Trắng nhấn mạnh tầm quan trọng của liên minh Nhật-Mỹ, đồng thời cho rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Nhật Bản là một “sự răn đe”.
Tuy nhiên, tài liệu này cũng khẳng định Chính phủ Nhật Bản sẽ cố gắng giảm bớt gánh nặng cho tỉnh Okinawa, nơi đồn trú của một số lượng lớn lực lượng quân đội Mỹ tại quốc gia vùng Đông Á này.
Sách Trắng năm 2014 mà Nhật Bản công bố lần này cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự và những hành động ngày càng độc đoán của Bắc Kinh trên Biển Đông và Biển Hoa Đông, đồng thời coi việc Bắc Kinh thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) chồng lấn với ADIZ của Nhật Bản hồi tháng 11/2013 là động thái nguy hiểm làm leo thang căng thẳng và có nguy cơ gây ra đụng độ.
Nhật Bản ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ các hòn đảo xa, đặc biệt là những đảo không có người ở Senkaku/Điếu Ngư và nhấn mạnh đến kế hoạch đặt đơn vị đồn trú giám sát bờ biển tại hòn đảo Yonaguni ở khu vực cực Tây của nước này cũng như việc thành lập lực lượng đổ bộ tương tự như lính thuỷ đánh bộ Mỹ.
Đối với vấn đề Triều Tiên, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho rằng chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng là mối đe doạ nghiêm trọng và hiện hữu đối với an ninh quốc gia của Nhật Bản.
Ngoài ra, Sách Trắng cũng tiết lộ Chương trình phòng thủ quốc phòng của Nhật Bản từ 2014 - 2019, trong đó sẽ bao gồm việc bổ sung nhiều trang thiết bị vũ khí với chi phí lên đến 247 tỉ USD. Ngân sách quốc phòng của Nhật đã giảm kể từ năm 2002 nhưng lại tăng 2,2% trong năm tài khóa 2014.
Trước đó, hồi tháng 7/2014, chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe đã thay đổi cách diễn giải đối với bản Hiến pháp hoà bình mở rộng khái niệm “phòng vệ” - một động thái khiến tỷ lệ ủng hộ đối với chính phủ sụt giảm đáng kể.
Theo Điều 9 trong Hiến pháp Nhật Bản, Tokyo lâu nay vẫn cấm thực hiện quyền phòng vệ tập thể hoặc bảo vệ đồng minh trước một cuộc tấn công vũ trang ngay cả khi Nhật Bản không hề bị tấn công, hơn nữa chỉ cho phép sử dụng vũ lực bảo vệ đất nước ở mức “tối thiểu”.
