Theo PGS-TS Nguyễn Văn Đề - bộ môn Ký sinh trùng, Trường ĐH Y Hà Nội, bệnh nhân ấu trùng sán lợn đã phát hiện tại 50 tỉnh, thành.
BS Đoàn Thị Hạnh Nguyên - Trưởng khoa Khám bệnh, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng & côn trùng (SR - KST & CT) T.Ư cho biết, bệnh nhân mắc ấu trùng sán lợn có khi chiếm tới 70 - 80% số bệnh nhân điều trị tại phòng khám của viện.
Chị Tống Thị Hồng, 38 tuổi, ở huyện Lục Nam, Bắc Giang sau 9 đợt điều trị suốt 2 năm nay, nhưng mắt hầu như vẫn chẳng nhìn thấy gì. Cuối năm 2005, chị đau đầu, lên cơn động kinh, phù mặt, mắt bị lồi. Đi khám nhiều nơi, được chẩn đoán là bị bệnh tim, thận, rối loạn tuần hoàn não. Đến khi chụp cắt lớp, mới phát hiện chị bị ấu trùng sán lợn.
Khi nghe chị nói, một số bác sĩ ở địa phương còn không thể tin là có bệnh sán não. Nhưng lúc ấy, những nang sán khu trú trên não lâu năm đã khiến chị bị dãn não thất. Chị đã bán đi nửa gia sản và 3 sào đất để chữa bệnh, nhưng vẫn còn phải tiếp tục điều trị mới có hy vọng khỏi.
Chị Hồng kể, ở quê chị có món "nem thính" là đặc sản: Miếng thịt nạc ngon được chần qua nước sôi, có nơi để sống, thái mỏng, bóp gia vị hành tỏi đầy đủ và trộn thính. Đến nay, đây vẫn còn là món ít khi vắng mặt trong mâm cỗ ngày hiếu hỉ hay tiếp khách ở quê hương chị.
Hàng chục bệnh nhân khác, phần lớn đều ở độ tuổi trên 40, người mắc bệnh mới nhất cũng khoảng 10 năm. Họ ví von mình đều mắc cùng căn bệnh "sán trung ương".
Ông Phạm Hồng Đông (57 tuổi, ở xã Hồng Thuận, Giao Thuỷ, Nam Định) cũng phát hiện ra bệnh khi các nang sán đã nằm trong não. Lúc đầu là co quắp không đi được, tiếp sau là mất trí nhớ, tiếp đến là phù nề, co giật, động kinh. Theo lời kể của bệnh nhân, thì nhiều năm trước, những món khoái khẩu của ông Đông là uống rượu với "nem thính".
Người sống giữa thủ đô như bác C (64 tuổi) khi có biểu hiện đau mắt, nhức răng cũng mới phát hiện ra bệnh. Một thời, nem chua, tiết canh cũng là món bác C yêu thích. Dù thời gian điều trị kéo dài, tốn kém, nhưng họ đều lạc quan vì quá trình chữa bệnh tiến triển tốt do đã có thuốc và phác đồ điều trị chặt chẽ.
Hãy bỏ những thói quen
Cũng có người ăn rau sống, nem thính, nem chua, nhưng không bị ấu trùng sán lợn do chưa ăn phải trứng hoặc lợn "gạo" là điều may mắn. Tuy vậy, nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao. Năm 2000, Viện SR - KTS & CT TƯ thực hiện một đề tài nghiên cứu tại thôn Tỳ Điện, xã Phú Hoà, huyện Lương Tài, Bắc Ninh - nơi có tập quán ăn "nem thính" thịt lợn sống.
Trong số 230 người được hỏi, có tới 171 người, tức là 74% có thói quen này. Cũng có hơn 50% không có thói quen rửa tay sau khi đi vệ sinh. Trong vòng 1 năm, đã phát hiện gần 50 người bị bệnh ấu trùng sán lợn, đã có người đã tử vong vì căn bệnh này.
Ấu trùng sán lợn có thể tồn tại và phát bệnh sau 7 - 8 năm, thậm chí 20 năm. Người ăn "thịt lợn gạo" sống mắc bệnh sán dây lợn trưởng thành, từ đó sẽ mắc bệnh ấu trùng sán lợn hoặc ăn trứng sán dây lợn cũng mắc bệnh.
Các nang sán ký sinh trong cơ, não và gây liệt cơ, nói ngọng thụt lưỡi, co giật, động kinh. Có 98% số người mắc bệnh có nang sán ký sinh trên cả cơ và não.
Theo Quang Duy
Lao Động
