Thực phẩm khô, cẩn thận với chất bảo quản độc hại!

Để giữ các loại thực phẩm khô được lâu, người ta không ngần ngại dùng các chất bảo quản độc hại. Trong ảnh: Cá khô, tôm khô bán ở chợ đầu mối thủy sản                           Ảnh: S.Nhung

Tẩm bột màu, xịt thuốc diệt kiến...

Cơ sở sản xuất mà bạn tôi đưa đến rộng khoảng hơn 200 m2 nằm trên bờ biển thuộc địa phận xã Lộc An, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. Nơi đây chuyên chế biến các loại khô cá lù đù, cá hồng, cá chỉ vàng, cá mối... Vào thăm khu vực sản xuất, người quản lý bật mí: “Hàng khô thường là để lâu và đem đi xa, kể cả đưa ra Bắc, nên thường phải tẩm ướp rất kỹ nếu không chỉ vài ngày là khô bị hư, không bán cho ai được cả”.

Thấy tôi có vẻ ngạc nhiên về tình trạng mất vệ sinh trong chế biến cá khô, người quản lý ở xưởng giải thích: “Kiến rất thích đục cá khô, vì vậy phải xịt thuốc chống kiến. Tuy nhiên, sau 3 ngày thì thuốc bay hơi hết nên khi đưa hàng ra chợ thường phải tiếp tục xịt thuốc đều đều. Tôm cá khô càng để lâu càng phải xịt nhiều thuốc!”.

Theo giới kinh doanh thực phẩm khô: Tôm khô cũng thường được tẩm ướp hóa chất khá nhiều. Tôm nguyên liệu mua về, loại ngon được lựa chọn chế biến riêng. Phần còn lại được luộc sơ, lột vỏ, tẩm ướp gia vị, hóa chất, trong đó không thể thiếu phẩm màu để tôm săn, cứng và màu sắc bắt mắt.

Tại chợ đầu mối thủy hải sản khô Bình Hưng, huyện Bình Chánh - TPHCM, theo Ban Quản lý chợ mỗi ngày có khoảng 6 tấn thủy hải sản khô các loại từ các tỉnh miền Trung, miền Tây về chợ. Ghi nhận thực tế chúng tôi nhận thấy có khá nhiều loại tôm khô được bày bán với giá từ 85.000-300.000 đồng/kg.

Theo những người chuyên chế biến tôm khô thì loại càng rẻ tiền càng được tẩm ướp nhiều. Đặc biệt, một loại khô mà người bán gọi là ruột vịt (làm từ ruột con vịt) có màu đỏ au, được ép cuộn tròn như trái chuối ép. Nhìn vào ai cũng thấy đây là sản phẩm rất mất vệ sinh nhưng giá bán đến 32.000 đồng/kg. “Mối hàng chủ yếu là những người bán hàng rong, nhất là ở các khu vực trường học” - chị chủ hàng khoe.

Và lạm dụng hóa chất diệt khuẩn, chống mốc

Một kỹ sư trong ngành chế biến thủy hải sản ở TPHCM cho biết, các loại thủy sản trước khi chế biến đều được xử lý bằng hóa chất. Để khử trùng, tẩy trắng, người ta thường sử dụng clorin, chất này nếu sử dụng nhiều sẽ để lại mùi hôi khó chịu, dính vào quần áo có thể bị rách.

 Riêng cá khô có lớp da bên ngoài tươi như vừa phơi xong là do được phun rửa bằng sorbitol (chất tạo độ ngọt, độ bóng...), nồng độ cho phép sử dụng là khoảng 3,5 g/kg cá khô. Đối với những đơn vị chế biến thủy sản công nghiệp, liều lượng sử dụng được kiểm soát rất chặt chẽ nên sản phẩm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Riêng những cơ sở nhỏ, chế biến thủ công thì việc sử dụng rất tùy tiện, không theo đúng quy định.

Chúng tôi thật sự ngỡ ngàng khi một người trong giới chế biến, kinh doanh thủy hải sản khô khẳng định: Nhiều nơi chế biến, kinh doanh cá khô còn sử dụng cồn, ôxy già, thậm chí cả nước tẩy nền nhà có tên gọi là P3 để tẩy cá khô bị nấm mốc, nhất là vào mùa mưa. Bác sĩ Nguyễn Xuân Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM, cho biết trong một lần đi công tác ở một tỉnh miền Tây, ông đã chứng kiến cảnh tiểu thương bán cá khô ở Khu Thương mại Cái Khế (Cần Thơ) đã dùng một xô nước pha hóa chất giống như nước xà phòng để rửa khô cá lóc bị ẩm mốc